Transcript
WYDARZENIA Dla upamiętnienia 222. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja w gminie Zgierz, w miejscowości Biała, odbyła się uroczystośćz udziałem mieszkańców gminy, przedstawicieli samorządów,parlamentarzystów oraz pocztów sztandarowych i delegacji instytucji,szkół, organizacji.Osoby przybyłe na uroczystość uczestniczyły w mszy świętejza Ojczyznę w kościele pw. Św. Apostołów Piotra i Pawła celebrowanejprzez miejscowego proboszcza ks. StanisławaOchotnickiego .Następnie zebrani przemaszerowali pod pomnik Marszałka JózefaPiłsudskiego. Kolumnę poprowadziły połączone orkiestry dęte:Orkiestra Dęta przy Gminnym Ośrodku Kultury w Dzierżązneji Orkiestra Ochotniczej Straży Pożarnej w Brzezinach, pod kierunkiemkapelmistrza Radosława Szymczyka .Przy pomniku upamiętniającym Marszałka Józefa Piłsudskiego głoszabrali Wójt Gminy Zgierz Zdzisław Rembisz i Przewodniczący Rady Gminy Zgierz Mirosław Burzyński . W swoich wystąpieniachprzypomnieli trudną drogę do wolności, niepodległości i demokracjinaszego kraju. Napominali czym jest patriotyzm, wartości moralne,sprawiedliwość, a także tolerancja. Wszyscy zgromadzeni wysłuchalikrótkiego programu patriotycznego w wykonaniu uczniów Szkoły Podstawowej z Białej. Przy dźwiękach werbli nastąpił uroczysty moment złożenia kwiatów pod pomnikiem Marszałka JózefaPiłsudskiego przez przybyłe delegacje. W tym świątecznym dniumogliśmy wysłuchać utworów, które po dziś dzień rozbudzają uczuciapatriotyczne każdego Polaka: „Mazurek Trzeciego Maja”, „Mazurek Dąbrowskiego”, hymn narodowy o Polsce, która nie może zginąć,skoro jej obywatele żyją, pieśń „Marsz, marsz Polonia” w wykonaniu Orkiestr Dętych. Wartę honorową podczas uroczystości pełnili: członkowieStowarzyszenia Historycznego „Strzelcy Kaniowscy” oraz druhowiez Ochotniczej Staży Pożarnej z Dzierżąznej. Poczty sztandarowe wystawiły jednostki OSP z: Białej, Dąbrówki Wielkiej, Dzierżąznej,Kaniej Góry, Kęblin i Wypychowa oraz Szkoła Podstawowa w Besie-kierzu Rudnym, Szkoła Podstawowa w Dąbrówce Wielkiej, ZespółSzkolno-Gimnazjalny w Szczawinie, Zespół Szkolno-Gimnazjalny w Grotnikach i Zespół Szkolno-Gimnazjalny w Słowiku. Uroczystośćpoprowadziła dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Dzierżąznej Barbara Polasińska . Święto Konstytucji 3 Maja 1 1 4 4 MAJ 2013 fot. GminnyOśrodek KulturywDzierżąznej KA TARZ YNA LESZCZ AK Gminny Ośrode k Kultury w Dzierżąznej Na czerwiec 2013 r. zaplanowane są badania archeologiczne w LesieLućmierskim, które przeprowadzone zostaną przez pracowników i studentów Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego na zlecenie Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Łodzi. Prace te będą kontynuacją zeszłorocznych badań, dziękiktórym udało się zlokalizować i przebadać miejsce pierwotnegopochówku ofiar publicznej egzekucji stu Polaków, jaka miała miejsce w dniu 20 marca 1942 r. w Zgierzu. W tym roku celem badań jestodnalezienie mogiły z ciałami ofiar tej zbrodni, które miały zostaćprzeniesione po powojennej ekshumacji.Równolegle nadal poszukiwane są informacjeo ekshumacjach szczątków ludzkich (zarównociał ofiar zbrodni w Zgierzu, jak i masowychleśnych egzekucji z lat 1939-1940), jakienajprawdopodobniej prowadzone były w okresie powojennym w Lesie Lućmierskimpomimo powszechnej wiedzy o niszczeniuśladów zbrodni przez Niemców w latach1943-1944. Zbierane są także dane o powo- jennych uroczystościach oraz tworzonych,często spontanicznie, formach upamiętnieniaofiar (pomniki, krzyże) w Lesie Lućmierskim.Jeżeli ktoś z Państwa dysponuje wiedzą naten temat, proszę o kontakt na e-mail:
[email protected] lub tel.660 676 638. Państwa wiedza przyczynić sięmoże do wyjaśnienia kontrowersji związanychz miejscem pochówku stu ofiar egzekucji w Zgierzu oraz godnego ich upamiętnienia. KONDOLENC JE Wyrazy współczuciaPani A A L L I I N N I I E E K K O O S S I I O O R R z powodu śmierci M M A A T T K K I I składająWójt Gminy ZgierzPrzewodniczący Rady Gminy Zgierzoraz pracownicy Urzędu Gminyi jednostek organizacyjnych gminyWyrazy współczuciaPanu W W Ł Ł A A D D Y Y S S Ł Ł A A W W O O W W I I R R U U P P R R E E C C H H T T O O W W I I z powodu śmierci T T E E Ś Ś C C I I A A składająWójt Gminy ZgierzPrzewodniczący Rady Gminy Zgierzoraz pracownicy Urzędu Gminyi jednostek organizacyjnych gminyWyrazy współczuciaPanu W W Ł Ł A A D D Y Y S S Ł Ł A A W W O O W W I I R R U U P P R R E E C C H H T T O O W W I I z powodu śmierci T T E E Ś Ś C C I I A A składają pracownicyGminnego Zakładu Komunalnegozs. w Dąbrówce WielkiejWyrazy współczuciaPani A A G G N N I I E E S S Z Z C C E E B B I I A A D D A A Ł Ł A A z powodu śmierci O O J J C C A A składająWójt Gminy ZgierzPrzewodniczący Rady Gminy Zgierzoraz pracownicy Urzędu Gminyi jednostek organizacyjnych gminy Badania archeologiczne w Lesie Lućmierskim Las Lućmierski. Uroczystości w 6. rocznicę zbrodni w Zgierzu (20 marca 1948 r.). fot. zezbiorówWydziałuKulturyi SportuUrzęduMiasta Zgierza dr OLGIER D ŁA WRYNOWICZInstytut A rcheologii UŁ ŚLADY HISTORII Odkrycie zbiorowej mogiły w Lesie Lućmierskim fot. zezbiorówMuzeum Miasta Zgierza W czerwcu 2013 r. na zlecenie Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Łodzi prowadzone były przez pracow-ników i studentów Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego badania archeologiczne w Lesie Lućmierskim. W badaniach uczest-niczyli także naukowcy z Katedry Archeologii Uniwersytetu Zachod-nioczeskiego w Pilznie, którzy w ramach współpracy z archeologamiz Łodzi rozwijają metody badań z zakresu nowej dyscypliny naukowej, jaką jest archeologia najnowsza.Prace były kontynuacją zeszłorocznych badań, dzięki którym udałosię zlokalizować i przebadać miejsce pierwotnego pochówku ofiarpublicznej egzekucji stu Polaków z 20 marca 1942 r. w Zgierzu, jakiejdokonali Niemcy w odwecie za zastrzelenie dwóch gestapowców przezsierżanta Józefa Mierzyńskiego, żołnierza Armii Krajowej. W tym roku celem badań stało się odnalezienie mogiły z ciałamiofiar tej zbrodni, które miały zostać przeniesione po powojennejekshumacji. W toku kwerendy archiwalnej oraz dzięki wywiadomze świadkami udało się potwierdzić, że ekshumacja faktycznie zostałaprzeprowadzona tuż po zakończeniu działań wojennych. W zbiorachMuzeum Miasta Zgierza odnaleziono odręczne zapiski, być może brudnopis protokołu ekshumacji stu Polaków rozstrzelanych w Zgierzu.Sam protokół dotychczas nie został odnaleziony w archiwach.Dokumentacja ta jednak w pełni potwierdziła hipotezę o odkryciu w 2012 r. ich pierwotnej mogiły z 1942 r. Uwiarygodniło to informacjępodaną przez prok. Eugeniusza Orlikowskiego, który w 1981 r. zeznał,że kierował tą ekshumacją, i że przeniósł wydobyte szczątki pod krzyżstojący przy drodze w lesie. W Lesie Lućmierskim rzeczywiście znajduje się krzyż z pomnikiem,na którym widnieje napis „W 10-lecie walki z faszyzmem o wolnośći demokrację męczennikom zamordowanym przez okupanta hitle-rowskiego”. Napis ten w żaden sposób nie wskazywał na obecnośćtu mogiły. Okoliczna ludność uznawała pomnik z krzyżem jakosymboliczne upamiętnienie ofiar wojny i tragicznej historii LasuLućmierskiego. To tu Niemcy w latach 1939-1940 mieli wyładowywaćz furgonetek swe ofiary, które następnie prowadzili na pobliskieglinianki i tam rozstrzeliwali. W ten sposób ginęły tu setki przedsta- wicieli inteligencji z ziemi łódzkiej, a być może także pacjenci szpitalipsychiatrycznych. Istotnym i zastanawiąjącym elementem tegomiejsca są tabliczki z nazwiskami zarówno ofiar represji z początku wojny, jak i egzekucji w Zgierzu. W zbiorach Muzeum Miasta Zgierza, obok wspomnianych notatek,znalazła się jednak również seria 9 zdjęć opisanych jako pogrzebstu Polaków rozstrzelanych w Zgierzu. Na jednym ze zdjęć widaćchorągiew PPR oraz żołnierzy polskich w niemieckich hełmach– niewątpliwie zdjęcia wykonano tuż po zakończeniu działań wojen-nych. Na zdjęciach widoczna jest otwarta trumna ze szczątkamiludzkimi. Ceremonia przebiega w długiej alei porośniętej szpalerem wysokich drzew, przypominającej miejsce, w którym znajduje się wspomniany krzyż z pomnikiem. Na innym zdjęciu znajdującym się w zbiorach Urzędu Miasta w Zgierzu i opisanym jako uroczystości w 6. rocznicę egzekucji w Zgierzu widać najprawdopodobniej tę samąalejkę. Był to dodatkowy argument za podjęciem badań archeologicz-nych w tym miejscu. (Zdjęcia opublikowano na www.gmina.zgierz.pl w artykule pt. „Badania archeologiczne w Lesie Lućmierskim” z 19.06.2013 r. - przyp. red.) Tegoroczne badania rozpoczęto od założenia sondaży w bezpośrednimsąsiedztwie krzyża z pomnikiem. Nie potwierdziły one jednak obec-ności jam grobowych. Dopiero wykonanie serii odwiertów świdremstrzemiączkowym w obrębie konstrukcji otoczonej murkiem wykazałoobecność fragmentów drewna na głębokości 1,5 m. Była to wskazówka,że w miejscu tym znajdować się może trumna. Założono mały wykop, w którym zarysowała się jama grobowa. Na głębokości poniżej 1,5 mukazały się fragmenty drewna oraz ołowiana figurka Chrystusa, takasama jak na krzyżu trumiennym na zdjęciach. Niżej odkrytoponad czterysta fragmentów przemieszanych kości ludzkich orazkilkadziesiąt przedmiotów, m.in. okładkę modlitewnika, łyżkę,grzebień, protezy dentystyczne, szczoteczki do zębów, lusterko, pastędo zębów firmy „Blendax”, fragmenty kubków z manufaktury w Ćmie-lowie oraz liczne łuski, a nawet całe naboje do karabinu Mauser(być może zebrane po salwie honorowej podczas pogrzebu i włożonedo grobu). Obok trumny odkryto kilka butów cywilnych, być możekobiecych; w jednym z nich znajdował się ukryty kłębek nici z igłą.Przedmioty te w dużej części odpowiadają danym ze wspomnianejnotatki z powojennej ekshumacji oraz zabytkom pozyskanym w trakcie badań w 2012 r. W świetle tej interpretacji jedną z kwestii wymagają-cych wyjaśnienia stało się ustalenie, czy pierwotna mogiła, jak wspo-minają świadkowie, jeszcze w 1944 r. była w dużej części wybranaprzez Niemców w ramach szerokiej akcji tuszowania śladów zbrodni w lasach podłódzkich, podczas której palono zwłoki. Wskazywałaby na to duża skala niekompletności zachowanych szczątków kostnych.Można założyć, że odkryte w tym roku szczątki, pierwotnie znajdowały się w wyekshumowanej po wojnie i ponownie badanej w 2012 r.mogile, która powstała tuż po egzekucji w Zgierzu 20 marca 1942 r.Nowy grób ofiar egzekucji w Zgierzu nie został w okresie powojennymzwieńczony właściwym opisem zapewne ze względu na fakt, że osoby tam pochowane należały do niepodległościowego podziemia związa-nego z Armią Krajową. Pamięć o Polskim Państwie Podziemnymnie mogła być dobrze widziana przez stalinowską władzę Polski Ludowej. Wstępne wyniki badań antropologicznych wskazują jednak, że obok licznych szczątków dorosłych mężczyzn, w grobie znajdywały się takżeszczątki należące do kilku kobiet oraz dzieci. Na obecnym etapie badańnie można więc jednoznacznie stwierdzić, czy w odkrytym pochówkuznajdowały się szczątki ofiar egzekucji zgierskiej. Być może w ramachpowojennej akcji zbierania szczątków ofiar w Lesie Lućmierskim,dokonano wspólnego pochówku, w którym znalazły się szczątkinależące do ofiar egzekucji w Zgierzu oraz osób, które zginęły w innychokolicznościach, np. w ramach zbrodni niemieckich z lat 1939-1940.Pochówek ten mógł jednak w całości być związany z ofiaramiz początkowego okresu wojny lub innego nieznanego nam tragicznegoepizodu wojennego. Aktualne wyniki badań wymagają dalszych weryfikacji. W pełnirozstrzygające byłyby wspomnienia osób pamietających pogrzebprzedstawiony na zdjęciach. Inną możliwością są badania genetyczne. W tym celu szczątki kostne zostały zabezpieczone w Zakładzie Medy- Uroczystości pogrzebowe ekshumowanych szczątków ludzkich, prawdopodobnie w Lesie Lućmierskim po zakończeniu działań wojennych w 1945 r.Badania archeologiczne w Lesie Lućmierskim (20.06.2013 r.) fot. Maciej Wrzesiński CZERWIEC/LIPIEC 2013 9 9 dokończenie na str. 10 cyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Ewentualne badaniagenetyczne zostaną zlecone przez Oddziałową Komisję ŚciganiaZbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Łodzi.Równolegle nadal poszukiwane są informacje o ekshumacjach szcząt-ków ludzkich (zarówno ciał ofiar zbrodni w Zgierzu, jak i masowychleśnych egzekucji z lat 1939-1940), jakie najprawdopodobniejprowadzone były w okresie powojennym w Lesie Lućmierskimpomimo powszechnej wiedzy o niszczeniu śladów zbrodni przezNiemców w latach 1943-1944. Zbierane są także dane o powojennychuroczystościach oraz tworzonych, często spontanicznie, formachupamiętnienia ofiar (pomniki, krzyże) w Lesie Lućmierskim. Jeżeliktoś z Państwa dysponuje wiedzą na ten temat lub rozpoznaje osoby na zamieszczonych fotografiach (więcej na www.gmina.zgierz.pl),proszę o kontakt na e-mail:
[email protected] lub tel. 660 676 638 . dokończenie ze str. 9dr OLGIERD ŁAWRYNOWICZInstytut Archeologii UŁ 1 1 0 0 CZERWIEC/LIPIEC 2013 ŚLADY HISTORII Obsługa wielu typów narzędzi i maszyn wiążesię z dużymi zagrożeniami wypadkowymi.Zdjęte na czas naprawy czy przeglądów osłony wszelkich przekładni pasowo-klinowych,łańcuchowych oraz wałów przegubowo-teleskopowych muszą być założone przedrozpoczęciem eksploatacji. Aby bezpiecznieużytkować maszyny stosowane podczasletnich prac polowych, trzeba pamiętaćo dużym zagrożeniu wypadkowym wiążącymsię z niewłaściwą obsługą tych maszyn. Szczególną ostrożność należy zacho- wać przy obsłudze: l sieczkarnizbierających i kosiarek rotacyjnych – ze względu na możliwość oderwania sięnoża lub bijaka bądź odrzucenia kamieniai rażenia nimi osób przebywających w pobliżu.Ostre krawędzie noży zespołów tnącychnożycowych, rotacyjnych oraz bębnów rozdrabniających grożą poważnymi okale-czeniami; l przetrząsarko-zgrabiarek,podbieraczy palcowych itp. – elementy sprężyste tych maszyn podczas ostrzenia lubprostowania mogą łatwo pęknąć i okaleczyćosobę wykonującą tę czynność.PAMIĘTAJ! Obowiązuje zakaz zbliżania siędo pracującej kosiarki rotacyjnej i sieczkarnizbierającej na odległość mniejszą niż 50 m. Bezpieczna obsługa kombajnów zbożo- wych wymaga, aby: l kolektory wydechowesilnika i elementy instalacji elektrycznejczęsto oczyszczać z plew, kurzu, słomy; l przewody instalacji elektrycznej w pobliżuruchomych części sprawdzać i ewentualniezabezpieczyć przed ocieraniem i uszkodze-niem; l pomost i drabinka wiodąca napomost były systematycznie oczyszczane,aby zapobiec poślizgowi i upadkom obsługu- jącego kombajn; l na pomoście (w kabinie)kombajnu nie przebywały żadne osoby pozaoperatorem; l przed uruchomieniem i jazdąostrzec sygnałem dźwiękowym osoby przeby- wające w pobliżu; l wszystkie regulacjei czynności obsługowe, których nie można wykonywać z pomostu operatora, wykonywaćprzy wyłączonym silniku kombajnu; l kombajny były wyposażone w 2 gaśniceo masie min. 2 kg (proszkową i pianową).Bezwzględnie zabronione jest przebywaniepod hederem (przyrządem żniwnym)uniesionym tylko przy użyciu siłownikahydraulicznego. W przypadku koniecznościnapraw wykonywanych pod hederem należy go dodatkowo zabezpieczyć mocną podporą,najlepiej drewnianym klockiem. Nieprze-strzeganie tej zasady często kończy sięśmiercią naprawiającego sprzęt. Bezpieczna obsługa pras do siana wymaga, aby: l wszelkie zanieczyszczeniai zapchania w prasie usuwać wyłącznie przy wyłączonym silniku ciągnika i wyłączonym WOM; l sznurek (lub siatkę) zakładać po wyłączeniu napędu prasy i wyłączeniu silnika; l przy czynnościach obsługowych ramę tylnąprasy uniesioną na siłownikach hydraulicz-nych zabezpieczyć mechaniczną blokadą.To jest zabronione : l przebywanie ludzii zwierząt w pobliżu pracującej prasy z uwagina możliwość przygniecenia przez ruch ramy tylnej lub stoczenia się beli; l praca w luźnejodzieży ze względu na możliwość pochwyce-nia przez obracające się elementy prasy.UWAGA! Zabroniona jest praca kombajnemna pochyłościach o spadku przekraczającym10°, a prasami do słomy przy spadku więk-szym niż 12°.UWAGA! Przed rozpoczęciem naprawy lubregulacji maszyny WYŁĄCZ SILNIK ciągnikai NAPĘD WOM!Zadbaj, aby kombajn miał komplet osłonmechanizmów napędzających heder, gaśnicęi oznakowanie dla pojazdów wolnobieżnych.Życzymy rolnikom bezwypadkowej pracy.Jeśli jednak zdarzy się wypadek przy pracy rolniczej, należy zgłosić go do najbliższejplacówki terenowej KRUS, jak najwcześniej, bez zbędnej zwłoki. Jest to obowiązek wyni-kający z ustawy o ubezpieczeniu społecznymrolników. Wypadek może zgłosić poszkodo- wany, członek rodziny lub inna osoba w dowolny sposób: osobiście, telefonicznie,na piśmie, pocztą elektroniczną. Rolniku! Od ciebie zależy bezpieczeństwopodczas letnich prac polowych ROLNICTWO Pracuj bezpiecznie- poradnik dla rolników KRUS Latoz muzyką Zapraszamy na letnie koncerty muzykiklasycznej w gminie Zgierz. Koncertyodbywają się w każdą niedzielę (od 7 lipca do 18 sierpnia) od godz. 18.30w kościele pw. Niepokalanego PoczęciaNMP w Grotnikach. WSTĘP WOLNY!21 lipca DUO MILONGAAneta Janiszewska – harfaKonrad Salwiński – akordeonW programie m.in.: Bach, Chopin 28 lipca Mateusz Stachura – śpiew solowyPaulina Urbankowska – fortepianW programie m.in.: Moniuszko,Gounod, Ravel 4 sierpnia Piotr Przedbora – gitara klasycznaW programie m.in.: Sor, Bach 11 sierpnia TROMBONANS QUARTETRadosław Szulc, Bartłomiej Kruszyński,Tomasz Jagoda, Dawid Klahs – puzonyPaweł Krasiński – perkusjaW programie m.in.: Mozart, Czajkowski 18 sierpnia LATINAW programie m.in.: utwory muzykipopularnejWięcej na www.gmina.zgierz.pl KULTURA 6 czerwca 1 1 0 0 6 6 . . u u r r o o d d z z i i n n y y obchodziła Pani H H e e l l e e n n a a Ż Ż e e l l a a z z k k o o z Rosanowa. Szacownej Jubilatce życzymy zdrowia oraz pogody ducha. Zdzisław Rembisz Wójt Gminy Zgierz Mirosław Burzyński Przewodniczący Rady Gminy Zgierz ŻYCZENIA
