Transcript
07.04.2018 Bir tutam melankoli: Sen İstanbul'dan daha güzelsinhttps://www.birgun.net/haber-detay/bir-tutam-melankoli-sen-istanbul-dan-daha-guzelsin-150820.html 1/4 Bir tutam melankoli:Sen İstanbul'dan dahagüzelsin 14.03.2017 11:24 KÜLTÜR SANAT BERNA ATAOĞLU
[email protected] Başak Kıvılcım Ertanoğlu, Ayfer Dönmez ve Melis Öz tarafından kurulan ve adınıkurucularının baş harflerinden alan tiyatro topluluğu BAM, “Sen İstanbul’dan DahaGüzelsin” isimli oyunu sahneliyor. Aynı aileden üç kadının anılarını, korkularını,hüzünlerini anlatarak içlerini döktükleri oyunun yazarı ve yönetmeni MuratMahmutyazıcıoğlu. Oyun; evlerin, yolların yıkılıp yenisinin yapıldığı, yeni olanın da çok çabuk eskidiği 07.04.2018 Bir tutam melankoli: Sen İstanbul'dan daha güzelsinhttps://www.birgun.net/haber-detay/bir-tutam-melankoli-sen-istanbul-dan-daha-guzelsin-150820.html 2/4 İstanbul’da yaşayan üç kadının, değişen onca şeye rağmen değişmeyen tabularına,çelişkilerine, yalnızlıklarına tanık ederken, aynı zamanda İstanbul’un yakın tarihinepanoramik bir bakış sunuyor. Sahnede, çarpık kentleşmeyi anımsatan evlerin çizildiği bir perde ve önünde üçsandalye var. Seyirci yerini aldıktan sonra oyuncular sahneye gelip sandalyelerineoturuyor, gülümsüyor ve birlikte bir oyun oynanacağı mesajını veriyor, ışıklar hafiftenkararırken, oturuşlarını ve bakışlarını yavaşça değiştirerek oynayacakları oyun kişisinebürünüyor. Yaklaşık yetmiş beş dakika boyunca oturdukları yerden hiç kalkmadan,birbiri içine geçen hikayelerini yine birbiri içine geçen bir kurguyla anlatıyor, bazende anlatıyı canlandırıyorlar. Oyuncuların isimleriyle oyun kişilerinin isimleri aynı. Budurum anlatılanların herhangi birimizin hikayesi olabilecek kadar sıradan ve tanıdıkoluşuyla da desteklenince izleyici kendi geçmişi, bugünü ve muhtemel geleceğiniizliyormuş gibi hissediyor. Melis’in hikâyesiyle darbe zamanı doğmuşbir kızın özgür kalma çabası, ergenlikbunalımları, ebeveynleriyle yaşadığı kuşakçatışmaları, eğitim hayatında onadayatılanlar, hayalleri, şimdi artık adınıbile hatırlayamadığı ilk aşkı, oyuncu olmasevdası, evden ayrılışı, terkedilişi, hemanneannesinden hem annesinden miraskalan korku ve kâbuslarını dinliyoruz.Melis’in anneannesi Ayfer’in anlattıklarıyla kocası tarafından terk edilen ve tek başınaüç kız çocuğuna bakmak zorunda kalan bir kadının yaşadıkları, yaşlanışı, gerçekliklebağını kaybedişi, zihninin yaşama hızına bedeninin yetişemiyor oluşuna şahitoluyoruz. Ayfer’in kızı ve Melis’in annesi Başak’ın iki kuşak arasındaki sıkışmışlığını,her tarafı idare etmeye çalışırken kendini unutuşunu izliyoruz. Toplumsal baskı, “elâlem ne der” düşüncesi, onlara yapmak istediklerini yaptırmıyor, düşündüklerini,hissettiklerini söylemelerini engelliyor. Böylece ortaya, dışarıdan farklı görünen amakendi içlerinde başka dünyaları olan şizofrenik ve kimliğine yabancılaşmış kişiliklerçıkıyor. Kadınların yaşantıları hikâyelerindeki erkeklerin onlara karşı tutumlarına göre şekilalıyor. Ayfer’in terkedilişi, Başak’ın kocasının pasif hali, Melis’in sevgilisinin onu yalnızbırakışı, kadınların huzursuzluklarının temel sebepleriymiş gibi duruyor. Sankierkekler daha şefkatli, anlayışlı, sevgi dolu olsaydı kadınlar mutlu olabilirlerdi gibi biralgı oluşuyor ve bu durum kadını erkeğe göre konumlandıran anlayışın yenidenüretilmesi tehlikesini doğuruyor. Arafta üç kadın: Üç kızkardeş 07.04.2018 Bir tutam melankoli: Sen İstanbul'dan daha güzelsinhttps://www.birgun.net/haber-detay/bir-tutam-melankoli-sen-istanbul-dan-daha-guzelsin-150820.html 3/4 Başkaları tarafından şekillendirilen ve “biricik” olmaktan uzaklaştırılan kadınlar,hangi dönemde hangi ortamda yaşarlarsa yaşasınlar ortak kadere hapsoluyorlar.Oyuncuların her ne olursa olsun sandalyelerinden ayrılmıyor oluşları toplumunonlara izin verdiği kurallar içerisinde yaşamaya çalışmalarını sembolize ediyor.Sandalyesiyle bir nevi mücadele eden, kalıbına sığamayan hatta diğerlerinden dahacesurmuş gibi duran Melis bile temasını koparamıyor oturduğu yerden. Yaniiçselleştirilen ataerkil normlarla hareket edildiği sürece gidilen yönün farklı olmasıvarılan yeri değiştirmiyor. Kostüm tercihleri bu düşünceyi pekiştiriyor. Kadınların aynısoluk kahverengi kumaşın farklı biçimlerini giyiyor oluşları, neneden toruna aktarılantoplumsal belleğe ve kadere işaret ediyor.Kronolojik bir sırayı takip etmeden ve çoğunlukla eş zamanlı anlatılan hikâyelerinarka planında değişen sokaklardan, yollardan, köprülerden, Ayfer’in her yağmuryağdığında su alan evinin iki kez yıkılıp yeniden yapılıyor olmasından bahsedilirkenİstanbul’daki kentsel dönüşüm sorununa da göndermeler yapılıyor.Abartı ve ajitasyondan uzak, ortadaki trajikomik duruma odaklanan oldukça minimalbir oyunculuk biçimi tercih edilmiş. Ortaya çıkan karakterlerin sahiciliğiyle bazenkahkahalarla güldüren bazen insanın yüreğini cız ettiren bir süreç yaşatıyor oyun.Anlatıların eş zamanlı oluşu ve biri konuşurken diğerlerinin oyuna devam edişioyunun temposunu yüksek tutmaya yardım ediyor fakat yer yer oyunculukların birbiriüstüne binmesine ve izleyicinin takibinin zorlaşmasına yol açıyor.Karşımızda kimseye anlatamadıklarınıbize anlatan bu gayet samimi kadınlarıdinlerken, kendi hayatlarımızdanyakaladığımız benzerliklerle karşılıklı birdertleşme ortamındaymışız gibihissediyoruz. Oyunun birden bitişi veardından kullanılan nostaljik müzik bizimelankolik bir duyguyla baş başabırakıyor. Salondan çıkıp İstanbulsokaklarında yürürken düşünüyoruz; kendikorkularımızı, yalnızlıklarımızı, kırgınlıklarımızı ve biz de soruyoruz: “Her yerin denizolup da bu kadar az yosun kokusu olan başka bir şehir var mı acaba? Bu kadar köprüolup da kimsenin birbirine ulaşamadığı başka bir şehir. Bu kadar çok insanın olup daher yerin bomboş olduğu...bomboş.” Oyunun Künyesi: Yazan/Yöneten: Murat Mahmutyazıcıoğlu Oyuncular: Ayfer Dönmez, Başak Kıvılcım Ertanoğlu, Melis Öz Yönetmen yardımcısı: Tuğba Sorgun İroninin de böylesi: Uşak,kral ve diğerleri 07.04.2018 Bir tutam melankoli: Sen İstanbul'dan daha güzelsinhttps://www.birgun.net/haber-detay/bir-tutam-melankoli-sen-istanbul-dan-daha-guzelsin-150820.html 4/4 Kostüm: Meltem Tolan Coşkun Işık: Cansu Kahvecioğlu Afiş, Fotoğraflar, Tanıtım filmi: Serkan Ertekin İstanbul Gmail darbe eğitim baskı kentsel dönüşüm tiyatro mücadele tercih müzik
