Transcript
HISTORIA w Gimnazjum im. Jana Pawła II w Tarnawie Dolnej Klasa I. Utrwalenie wiadomości i umiejętności Rozdział IV - Początki Średniowiecza Marek Drwięga Wersja: 1.4/ps/12 Wszelkie prawa zastrzeżone ® ☺
ŚREDNIOWIECZE https://encrypted-tbn2.gstatic.com/ images?q=tbn:ANd9GcTFyTG4oVm29_ YzEHUxJ7txlCvGhETYkljtgWmH0RAY9sxmFl-g
Gdy klikniesz , to przełączysz się na slajd „Spis treści”. Będziesz mogła/mógł przechodzić do każdego tematu niezależnie. Gdy klikniesz , to przejdziesz do slajdu zgodnego z podpisem („Mapa”, „Powrót” ...).
Wybuch I wojny światowej 1914 r.
Odkrycie Ameryki 1492 r.
Upadek Rzymu - 476 r.
Wynalezienie pisma 4000 r. p.n.e.
Pojawienie się człowieka
Gdy klikniesz inne miejsce, to przejdziesz do następnego slajdu.
Prehistoria Starożytność Średniowiecze Nowożytność
Współczesność
BIZANCJUM
Mapa Powstało w 395 r., gdy Teodozjusz Wielki podzielił cesarstwo rzymskie na zachodnie i wschodnie (Bizancjum. Tak też nazywano miasto Konstantynopol). http://old.orthodox.bialystok.pl/foto/hagia.jpe http://hamburgpol.w.interia.pl/ justynian_cesarz.jpg
Najwybitniejszym władcą był Justynian I Wielki: - zorganizował silną armię, - opanował część ziem po upadłym cesarstwie zachodnim, - nakazał wznieść kościół Mądrości Bożej (Hagia Sophia), - spisać dawne i nowe prawa rzymskie wraz z komentarzami https://encrypted-tbn1.gstatic.com/ images?q=tbn:ANd9GcSPypaXDcY (Kodeks Justyniana). K7KtsJGaY3R1l1zQD_ hdixIxNC6THq2aWe6AaJB8O
W cesarstwie obowiązywała czołobitność. Bezpieczeństwa strzegła silna flota. Tajemniczą bronią był ogień grecki. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Greekfire-madridskylitzes1.jpg/280px-Greekfire-madridskylitzes1.jpg
POCZĄTKI PODZIAŁU KOŚCIOŁA Po upadku cesarstwa zachodniorzymskiego wzrosło znaczenie Kościoła, bowiem duchowni posiadali https://encrypted-tbn2.gstatic.com/ umiejętności nieznane images?q=tbn:ANd9GcQLkaZi-ZW1tez V7kGLiv81GfkX73qN5y8g2ObOfz8AR9qYnPsN barbarzyńcom.
http://www.brewiarz.pl/czytelnia/ swieci/img/04/0419-leonIX_1.gif
Świaszczennik (pop, batiuszka) św. Maksym Gorlicki
http://www.sobor.cerkiew.net/ zdjecia/katedra/ikonostas.JPG
Patriarcha Michał I Papież Leon IX Cerulariusz Ważne słowa związane z prawosławiem:
http://www.beskid-niski.pl/image.php?ID=183
Z czasem biskup Rzymu zyskał większe uznanie niż pozostali biskupi i stał się papieżem. Jego władzy nie uznawał biskup Konstantynopola (Bizancjum) zwany patriarchą. Na skutek różnic religijnych w 1054 r. – za Leona IX i Michała I Cerulariusza doszło do wielkiej schizmy wschodniej. Jednolity Kościół rozpadł się na katolicki i prawosławny. Mapa Ikonostas Cerkiew w Turzańsku
http://w-droge.pl/images/gallery/ cerkwie/turzansk/turzansk01_.jpg
http://www.primus.com.pl/gim/galeria/udir_45/bizancjum_najazdy_wczesne_sredniowiecze.jpg
B I Z A N C J U M Powrót
POCZĄTKI ISLAMU
Na Półwyspie Arabskim mieszkali Beduini trudniący się głównie pasterstwem Mapa i kupiectwem. Jednym z najważniejszych miast była Mekka, w której znajdowała się świątynia Kaaba – centrum życia religijnego. http://islamgreatreligion.files.wordpress.com/2010/07/holy-kaaba-washed.jpg?w=480&h=384
Zagrożony prześladowaniami Mahomet uciekł w 622 r. do Medyny. Wydarzenie to – hidżra – jest początkiem ery muzułmańskiej i islamskiego kalendarza.
http://burlinski.com/newblog/pictures/whazir_khan_meczet.JPG
http://1.bp.blogspot.com/_ FkmRGSHZjac/SQY-QiDil3I/ AAAAAAAAFaE/6IDJUfkW0U0/ s400/Jami_al-Tawarikh_ Gabriel.jpg
Tam właśnie nową religię zaczął głosić Mahomet. Bóg nazywał się Allach, religia – islam, a wyznawca – muzułmanin.
Muzułmanie modlą się w meczetach.
Nauki Mahometa spisano w świętej księdze – Koranie. Do najważniejszych powinności muzułmanina należy pięć filarów islamu: - wyznanie wiary, - regularna modlitwa, Pozostałe obowiązki określa - jałmużna, prawo szariatu. - post, - pielgrzymka do Mekki.
http://sara.theellisschool.org/worldciv/muse um/literature/karar/images/koran.jpg
Po śmierci Mahometa przywódcami zostali kalifowie. W wyniku podbojów – też dżihadu (świętej wojny) – Arabowie zajęli rozległe tereny. Arabowie:
Tłumaczyli dzieła greckie i rzymskie.
Mapa Upowszechnili cyfry.
http://i.pinger.pl/pgr487/b47f907a 001412704ba0b0df/arabeski.jpg
Napisali „Ksiegę tysiąca i jednej nocy”.
Tworzyli arabeski Arabskie słowa: algebra, algorytm, szachy, sofa, pantofel, alkohol, admirał ...
http://tramp.travel.pl/photo/00112/duze/cyfry.gif
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/One_Thousand_and_ One_Nights17.jpg/300px-One_Thousand_and_One_Nights17.jpg
http://img.interia.pl/encyklopedia/nimg/saba15_map.gif
Powrót
W nowej stolicy – Bagdadzie – założono akademię zwana Domem Mądrości.
http://www.historycznebitwy.info/obrazki/bitwy/sredniowiecze/poitiers732/mapa1.jpg
Powrót
PAŃSTWO FRANKÓW Cesarstwo zachodniorzymskie upadło również na skutek wędrówek ludów. Nowopowstałe państwa z czasem przyjęły wiarę chrześcijańską.
Mapa
Także władca Franków - Chlodwig – z rodu Merowingów – w 496 r. przyjął chrzest, jego państwo rozrastało się (jako rolnicze). Z czasem rzeczywistą władzę sprawowali zarządcy dworu – majordomowie. Znaczenie jednego z nich – Karola Młota – wzrosło, gdy pod Poitiers (732 r.) pokonał wkraczających muzułmanów.
http://upload.wikimedia.org/ wikipedia/commons/thumb/f/ fa/Bapteme_de_clovis.jpg/ 200px-Bapteme_de_clovis.jpg
Jego syn – Pepin Mały (Krótki) – w 751 r. obalił króla Childeryka, zapoczątkowując rządy dynastii Karolingów, a współpracując z papieżem, i pokonując Longobardów, przyczynił się do powstania w 756 r. Państwa Kościelnego. http://www.edupedia.pl/entry_ img/Karol_Mlot_walka.jpg
Po śmierci Pepina władzę przejął syn – Karol Wielki. http://www.edupedia.pl/images/img300/Pepin_Maly.jpg
Chrystianizacja barbarzyńskich plemion
Powrót do „Państwo Franków”
EKSPANSJA FRANKÓW
Sasi Akwizgran
http://www.interklasa.pl/portal/staticfiles/pictures/ pictures/13553_religia5.jpg
Karol Wielki (742-814 r. Powrót do Rządzi od „Karol 768 r.) Wielki”
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Franks_expansion.gif/350px-Franks_expansion.gif
KAROL WIELKI:
Mapa
Powiększył Państwo Franków. Ochraniał Państwo Kościelne przed Longobardami.
http://img.interia.pl/ encyklopedia/ nimg/karol_1_7.jpg
Za jego czasów nastąpił renesans karoliński: - rozbudował Akwizgran (stolicę), - powstały szkoły kościelne, Ujednolicił system miar i wag. - nauczano siedmiu sztuk wyzwolonych (gramatyka Uporządkował prawo. łacińska, retoryka, dialektyka, arytmetyka, geometria, Wprowadził jednolitą astronomia, muzyka) http://www.nbportal.pl/dyskm/ walutę – srebrnego denara. numizmatykahistoria_pieniadza/il_ - zreformowano pismo 16_rv.JPG (minuskuła karolińska) i gramatykę Łacińską, Podzielił państwo na - utworzono akademię hrabstwa i marchie. pałacową, W Rzymie, w 800 r., został koronowany na cesarza. - ... http://biografie.eu.interia.pl/biografie/img/karol_wielki.jpg
Zmusił Sasów do przyjęcia chrześcijaństwa.
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/ commons/e/e8/PapalStates1700.png
Po Karolu Wielkim władzę przejął syn Ludwik I Pobożny, a w 843 r. na zjeździe w Verdun jego synowie podzielili Państwo Franków na trzy części.
Ludwik I Pobożny
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/ commons/thumb/1/1a/Ludwik_I_Pobo %C5%BCny.jpg/250px-Ludwik_I_ Pobo%C5%BCny.jpg
Dało to początek Francji, Niemcom i Włochom. http://www.niemcy.ovh.org/images/701px-Traktat_verdun.svg.png
Historia Państwa Franków
http://www.panstwo-frankow.za.pl/wczesne-sredniowiecze-panstwo-frankow.jpg
RZESZA OTTONÓW
Mapa
Po wymarciu, we wschodniej części imperium, dynastii Karolingów (911 r.), królów w rodzącej się Rzeszy Niemieckiej wybierali książęta. W 936 r. został nim Otton I, którego po wyprawie do Rzymu (962 r.), koronowano na cesarza. Po Ottonie II władzę przejął małoletni Otton III, któremu z czasem zaczęło marzyć się państwo uniwersalne. W jego skład wchodziłyby równoprawne prowincje: Słowiańszczyzna, Germania, Galia i Rzym.
http://www.wiking.edu.pl/upload/ historia/images/HenrykII.jpg http://www.fronda.pl/site_media/ media/uploads/otton1.jpg
Nagła śmierć Ottona III utorowała drogę do władzy Henrykowi II Świętemu, który był zwolennikiem polityki podbojów. Na wzór Imperium Rzymskiego: jedność przez wspólną wiarę chrześcijańską, rządy jednego świeckiego władcy, papież pomaga w sprawach religijnych. http://joystamps.com/images/stamps/masterStamps/5946_0.jpg
https://encrypted-tbn2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcS9K4LYmUukpqX2U44nvcMdPpakGtBAM2pdQ1Fn8bjnu1BUitENg
Powrót
NAJAZDY NORMANÓW
Mapa
Temat nadobowiązkowy
Zwani też są wikingami lub waregami. Zamieszkiwali górzystą i chłodną Skandynawię. Wikingowie posługiwali się pismem runicznym.
Wyznawali politeizm. Czcili Odyna - bóg mądrości i wojny, Thora – gromowładny bóg wojny ... Budowali drakkary i snekkary. Aby uniknąć głodu i bratobójczych walk organizowali wyprawy rabunkowe, ale też i kupieckie. W ich wyniku odkrywali nowe lądy. Pomimo prób nie udało się zjednoczyć Normanów i w efekcie powstały trzy państwa: Norwegia, Dania i Szwecja.
http://www.torques.webd.pl/Historia/runy/pismo.gif
Dom wikinga http://lh6.ggpht.com/_VdD4LPPvsBA/S7jmSsXzq5I/AAAAAAAAAOE/LXazy5Nl_zw/odyn3.jpg http://free.of.pl/w/wikingowie/dom/dom.gif http://www.zaglowce.ow.pl/typy/wikingowie/drakar.jpg
http://www.historycznebitwy.info/obrazki/bitwy/sredniowiecze/hastings1066/wyprawy.jpg
Wikingowie, którzy od 911 r. zamieszkiwali Normandię, pod wodzą Wilhelma Zdobywcy dokonali podboju Anglii zwyciężając pod Hastings w 1066 r.
Powrót
SŁOWIANIE I WĘGRZY
Wędrówki W wielkiej wędrówce ludów w IV i V w. uczestniczyli także Słowianie.
Mapa
pierwsze państwa słowiańskie państwo
data powstania
założyciel
Samona
622 r.
Samon
przyjęcie chrześcijaństwa ?
bułgarskie¹ 680 r.
Asparuch
864 r. z Bizancjum
wielkomorawskie
Lata 30. IX w.
Mojmir
865 r. z Bizancjum; działalność Cyryla i Metodego2, liturgia w j. słowiańskim; alfabet – głagolica3, później cyrylica
czeskie
IX w.
Dynastia Przemyślidów Borzywoj
wg Legendy Borzywoj przyjął chrzest z rąk Metodego
polskie
Ok.. 960 r.
Dynastia Piastów – Mieszko I
966 r. z Czech
ruskie
IX w.
Włodzimierz I
988 r. z Bizancjum
¹Bułgarzy - ulegli slawinizacji, to lud słowiańsko-protobułgarsko-tracki. 2Cyrul i Metody – misjonarze, chrystianizowali Państwo Wielkomorawskie. 3Głagolicą pisano latopisy – kroniki ruskie w języku słowiańskim.
Źródło; H. Tomalska, „Historia w szkole średniej -inaczej”, Część 1
http://www.staff.amu.edu.pl/~hjp/teksty/PICT0006.JPG
Słowianie, na przełomie V i VI w., dotarli do rzeki Łaby oraz osiedlili się na Półwyspie Bałkańskim.
- Węgrzy wędrując w IX w. wzdłuż Dunaju na zachód zostali powstrzymani w 955 r., przez Ottona I, w bitwie na Lechowym Polu. - Po tej klęsce zrezygnowali z wędrówek i na Nizinie Panońskiej utworzyli państwo. - U schyłku X w. Stefan Wielki Święty przyjął chrzest w obrządku łacińskim.
Powrót do mapy Powrót do tematu
http://www.mielecin.pl/images/histor/slowianie-x-w.jpg
Wędrówki Słowian i Węgrów
Powrót
MIĘDZY PAPIESTWEM A CESARSTWEM Duchowni wraz ze stanowiskami otrzymywali Takie i inne niemoralności spowodowały majątki ziemskie (inwestytura) i przez to potrzebę odnowy Kościoła (idea bardziej byli związani ze swoim władcą niż benedyktynów z klasztoru w Cluny). z papieżem. Z czasem Kościół odzyskał świetność, a miał w tym duży udział papież Sylwester II. Gdy papieżem został Grzegorz VII – w 1075 r. – sformułował „Dictatus Papae” („Dyktat papieski”), z szerokim programem reform ograniczającym uprawnienia władców a wzmacniąjącym Kościół. Przeciwny temu cesarz niemiecki Henryk IV został wyklęty i w 1077 r. w Canossie musiał prosić o przebaczenie. http://historyk.eu/images/obraz1335798538.jpg http://www.paranormalium.pl/ ilustracje/artykuly2/sylwester_ ii_papiez.gif
Mapa Spory miedzy stronami trwały aż do 1122 r., do konkordatu wormackiego, kiedy to ustalono, że inwestytury biskupów dokonywać będzie papież.
http://wiara.pl/files/old/kosciol.wiara.pl/grafika/ 2008/12/12/1229073681/1229073771_7.jpg http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7b/Heinrich_4_g.jpg
Inny problem, z którym borykał się Kościół to wspomniana wcześniej schizma wschodnia.
http://www.archeolog.pl/vdata/_obrazki/europa/arch%5B4438%5D_ryc.4.jpg
Cluny
Canossa
Powrót do „Początki podziału Kościoła” Chrześcijaństwo i islam w Europie około roku 1000 (wg J. Kłoczowski, Europa. Chrześcijańskie korzenie, Warszawa 2004, ryc. ?); przerysowała I. Jordan. a, d – chrześcijaństwo łacińskie; Powrót do „Między b, e – chrześcijaństwo bizantyńskie ; papiestwem a cesarstwem” c – islam
SPIS TREŚCI
Treści slajdów przygotowano w oparciu o podręcznik, z którego korzystają uczniowie w szkole - „Śladami przeszłości. Podręcznik do historii do klasy pierwszej gimnazjum”, S. Roszak, Anna Łaszkiewicz, Wydawnictwo Era Sp. z o.o., Warszawa 2009
Średniowiecze (przedział czasowy). Bizancjum (Bizancjum, Justynian I Wielki, Hagia Sophia).
Koniec
Początki podziału Kościoła (patriarcha, 1054 r. – wielka schizma wschodnia, katolicyzm, prawosławie, cerkiew, świaszczennik, ikonostas). Początki islamu (beduini, Mekka, świątynia Kaaba, Mahomet, Allach, islam, muzułmanin, kalif, Medyna, 622 r. - hidżra, meczet, „Koran”, pięć filarów islamu, szariat, dżihad, arabeski, Bagdad).
Państwo Franków (Frankowie, Chlodwig, majordom, Karol Młot, Karolingowie, Państwo Kościelne, Karol Wielki). Karol Wielki (hrabstwa, marchie, renesans karoliński, siedem sztuk wyzwolonych, minuskuła karolińska, 800 r, 843 r. - Verdun). Rzesza Ottonów (Rzesza Niemiecka, Otton I, 962 r., Otton III, państwo uniwersalne, Henryk II Święty). Najazdy Normanów (wiking, runy, Odyn, Thor, drakkary, snekkary, 1066 r. - Hastings). Słowianie i Węgrzy (państwa: Samona, wielkomorawskie, czeskie, polskie, ruskie, Cyryl, Metody, głagolica, cyrylica, Włodzimierz I Wielik, 955 r. - Lechowe Pole, Stefan Wielki Święty). Między papiestwem a cesarstwem (inwestytura, Cluny, Sylwester II, Grzegorz VII, Henryk IV, Canossa, 1122 r. – konkordat wormacki).
