Transcript
ĠÇĠNDEKĠLER A. GĠRĠġ ............................................................................................. 3 ĠÇME VE KULLANMA SUYU NE DEMEKTĠR? ......................... 3 B. GELECEĞE YÖNELĠK UYGUN NÜFUS TAHMĠNĠN YAPILMASI .......................................................................................... 5 B.1. Aritmetik ArtıĢ Metodu .......................................................... 5 B.2. Geometrik ArtıĢ Metodu ......................................................... 5 B.3. Ġller Bankası Metodu .............................................................. 6 C. BÖLGEYE AĠT ÖZELLĠKLER ................................................... 7 a) Debi ....................................................................................... 7 b) KOĠ ........................................................................................ 8 c) Renk ...................................................................................... 8 d) Koku ...................................................................................... 8 e) Bulanıklılık ............................................................................ 8 f) Koliform ................................................................................... 9 C.1. NÜFUS HESABI ................................................................... 10 C.2. BĠRĠM SU SARFĠYATI ........................................................ 11 C.3. GELECEKTEKĠ SU ĠHTĠYACININ HESAPLANMASI ... 12 C.4. BĠRĠKTĠRME HAZNESĠ ...................................................... 16 C.4.1 Biriktirme Haznesinin Faydaları ..................................... 16 C.4.2 Biriktirme Haznelerinde Meydana Gelebilecek Zararlar 17 C.4.3 Boyutlandırma ................................................................... 17 C.5. HAVALANDIRMA ............................................................ 19 C.5.1. Havalandırma Ünitesi Hesaplamaları ............................. 20 C.6. HIZLI KARIġTIRMA ......................................................... 25 C.6.1. Boyutlandırma .............................................................. 26 2* C.7. YAVAġ KARIġTIRMA ...................................................... 28 C.7.1. Boyutlandırma ................................................................... 28 C.8. ÇÖKTÜRME ........................................................................ 38 C.8.1 Boyutlandırma .................................................................... 39 C.9. FĠLTRASYON ......................................................................... 42 C.9.1. Boyutlandırma ................................................................... 43 C.10. DEZENFEKSĠYON ............................................................ 45 C.10.1. Dezenfektan Maddeler ................................................... 46 C.10.2. Boyutlandırma ................................................................ 46 KAYNAKLAR .................................................................................... 49 3* A. GĠRĠġ ĠÇME VE KULLANMA SUYU NE DEMEKTĠR? Genel anlamda su; hidrojen ve oksijen elementle rinden oluĢan gaz, katı ve sıvı halde bulunabilen molekül olarak tanımlanmaktadır: H 2 + ½O 2 → H 2 O + 58 Kcal/m Bir diğer tanıma göre su; normal sıcaklık ve basınç altında sıvı halde bulunan renksiz, kokusuz ve tatsız madde olmaktadır. Bunun yanında , insanların yaĢamsal aktivitelerini yerinegetirebilmesi için içtikleri ve diğer gereksinimlerini karĢıladıkları suya ise içme ve kullanmasuyu denilmektedir. KiĢi baĢına düĢen içme ve kullanma suyu miktarının ülkelerin, kentlerin hayat standardı ile para lel olduğu düĢünüldüğünde, çağdaĢlaĢma yolunda su kullanımının önemi ortayaçıkmaktadır. GeliĢmemiĢ ülkelere bakıldığında, içme suyuna bağlı hastalıkların ve ölümlerinyaygın olduğu görülmektedir . Doğada bulunan su kaynakları bazı istisnalar dıĢında içme vekullanma ihtiyaçları için doğrudan doğruya kullanmaya uygun değildir. Bu yüzden sularınarıtma iĢleminden geçirilmesi gerekir. Ġçme suyu arıtma tesislerinde 3 temel prensip vardır: Suyun fiziksel ve estetik ka litesinin sağlanması, bulunması muhtemel zehirli veya sağlığazararlı maddelerin giderilmesi, sudaki hastalık yapan (virüslerin, bakterilerin v.s.)mikroorganizmaların etkisiz hale getirilmesidir.Uluslararası kuruluĢlar bu durumu değerlendirerek içme suyu ile ilgili baĢta Dünya Sağlık Örgütü (WHO) olmak üzere çeĢitli Avrupa ülkeleri ve Türkiye‟de de belirli standartlar oluĢturulmuĢtur. Türkiye „de arıtılmıĢ su kalitesi TSE Standartlarında Ġçme Suyu Kullanım Amaçlı Su Kalitesi K ararnamesinde belirlenmiĢ Ģartlara uygun olmalıdır. ArıtılmıĢ su kalitesi için aĢağıda belirtilen tüm parametre limit leri TS 266 (2005) „te gösterilmiĢtir. 4* Tablo 1: Ġçme Suyu Kalite Parametreleri ĠÇME SUYU KALĠTE STANDARTLARI Parametre Birimi Dünya Sağlık Örgütü(WHO)Avrupa Birliği (EPA) Ġnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkındaki Yönetmelik Değerleri (TS266) Kimyasal Parametreler 1-Bor mg/L - - 12-Florür mg/L 1,5 1,5 1,53-Siyanür mg/L 0,05 - 0,054- Kadmiyum mg/L 0,005 0,005 0,0055- Alüminyum mg/L 0,2 0,2 0,26-Klorür mg/L 200 250 2507-Sülfat mg/L 200 250 2508-Demir mg/L 0,1 0,2 0,29-Mangan mg/L 0,5 0,05 0,0510- Bakır mg/L 1,5 2 211-Kalsiyum mg/L 200 - -12-Magnezyum mg/L - - -13-Serbest Klor mg/L - - 0,514-Nitrat mg/L 50 50 5015-Nitrat azotu(NO 3 -N) mg/L - - -16-Nitrit mg/L - - 0,517-Nitrit Azotu(NO 2 -N) mg/L - - -18-Amonyum mg/L 0,05 0,5 0,519Amonyum azotu(NH 4 -N) mg/L - - -20-Organik madde mg/L - - -21-Toplam sertlik (CaCO 3 ) mg/L 500 - - FĠZĠKSEL / FĠZĠKO KĠMYASAL PARAMETRELER Görünüm Tortusuz Tortusuz TortusuzRenk Pt-Co 50 - 20 Bulanıklık NTU 5,0 4,0 5,0 pH 6,5-8,5 6,5-9,5 6,5-9,5 Ġletkenlik µs/cm 2500 2500 2500Tuzluluk ppt - - -TDS(Toplam çöz.Mad.) mg/L 1000 - - Sıcaklık 12-25 MĠKROBĠYOLOJĠK PARAMETRELER(PARAMETRĠK DEĞER SAYI/ml) Coliform 100 ml 0 0 0Fecal coliform 100 ml - - 0Escherichia coli 100 ml - - 0 5* B. GELECEĞE YÖNELĠK UYGUN NÜFUS TAHMĠNĠN YAPILMASI Su temini ve kanalizasyon arıtma tesislerinin boyutlandırılmasında kullanılacak debi,tesisten ihtiyacını karĢılayacak nüfus ile kiĢi baĢına bir günde kullanılan su miktarınınçarpılması ile bulunabilir. Bunu için söz konusu yerleĢim merkezinin proje süresi sonundakinüfusunun mümkün olduğu kadar doğru olarak tahmin edilmesi gerekir. YerleĢim merkezlerinin gel ecekteki nüfuslarını hesaplamaya yarayan metotlar Ģunlardır: B.1. Aritmetik ArtıĢ Metodu Toplum nüfusunun birim zamandaki artıĢının zamanla sabit kaldığı kabul edilen bumetotta birim zamandaki nüfus artıĢı Ka=dN/dt Ģeklinde ifade edilebilir. eĢitliği elde edilir. Burada t 1 ve t 2 nüfus sayısının yapıldığı yılları, N 1 ve N 2 ise bu yıllardakinüfusu gösterir. Nüfus artıĢ hızı; K A = Aritmetik nüfus artıĢ hızı .N = Nüfus.t =Yıl B.2. Geometrik ArtıĢ Metodu Nüfusun birim zamandaki artıĢının toplum nüfusu ile orantılı olduğu kabul edilen bumetotta nüfusun birim zamandaki değiĢimi: K G =Geometrik nüfus artıĢ hızı = K a K A = − − = K g * N = K g K g = − − ln = K g * (t 1 - t 2 )
