Iran'da Devlet Yapisi Ve Temel Kurumlar-i Devrim Rehberliği

Transcript

  İRAN’DA DEVLET YAPISIVE TEMEL KURUMLAR- I DEVRİM REHBERLİĞİ Mehmet KOÇ Analiz   Ekim 2017  Telif Hakkı Copyright © 2017 İran Araştırmaları Merkezi (İRAM). Bu eserin bütün hakları saklıdır.Bu eser İRAM’dan yazılı izin alınmadan elektronik veya mekanik yollarla çoğaltılamaz. Metnin dijital  versiyonu için www.iramcenter.org adresini ziyaret ediniz. Dijital kopya bu siteye aktif link verilerek kısmi olarak paylaşılabilir.Burada ortaya konulan görüşler öncelikli olarak yazara aittir ve İRAM’ın kurumsal görüşlerini yansıtmak zorunda değildir.  Yayına Hazırlayan  : Hakkı Uygur  İçerik Editörü  : Serhan Afacan Redaktör   : Hasan Ali Yıldırım Editör   : Umut Aydın Grafik Tasarım  : Hüseyin Kurt İran Araştırmaları Merkezi Oğuzlar, 1397. Sk., 06520, Çankaya Ankara / Türkiye Tel: +90 (312) 284 55 02-03 | Faks: +90 (312) 284 55 04 e-posta : [email protected] | www.iramcenter.orgISBN : 978-605-82565-8-3  Analiz Ekim 2017 Analiz  Yazar Hakkında Mehmet KOÇ Lisans eğitimini İran’ın Kazvin kentinde Uluslararası İmam Humeyni Üniversitesi Siyaset Bilimi bölümünde tamamladı. Yüksek lisans derecesini de Tahran Üniversitesi Hukuk ve Siyasal Bilgiler Fakültesi Siyaset Bilimi bölümünde “Devrim Sonrası İran’da Değişen Devlet  ve Toplum İlişkisi” başlıklı tez çalışması ile aldı. Ankara ve Kırıkkale üniversitelerinin ortak doktora programında Fars Dili ve Edebiyatı alanında doktora çalışmalarına devam eden Koç ileri düzeyde Farsça  ve orta düzeyde İngilizce ve Arapça bilmektedir. İRAN’DA DEVLET YAPISI VE TEMEL KURUMLAR- I   DEVRİM REHBERLİĞİ  4  󰁩ramcenter.org Devrim Rehberliği İçindekiler 1.GİRİŞ  .................................................................................................................................7 2.VELAYET-İ FAKİH TEORİSİ  ................................................................................................7 3.DEVRİM REHBERLİĞİ  ........................................................................................................8 3.1 Daimî Rehberlik İlkesi .......................................................................................................8 3.2 Devlet Başkanı Olarak Devrim Rehberi  .............................................................................8 3.3 Devrim Rehberi’nin Mutlak Otoritesi  ................................................................................8 3.4 Devrim Rehberi’nin Belirlenmesi/Seçilmesi  ........................................................................9 3.5 Devrim Rehberi Seçilecek Kişide Aranan Şartlar  ................................................................9 3.6 Devrim Rehberi’nin İstifası, Azli veya Ölümü  ...................................................................103.7 Devrim Rehberi’nin Görev ve Yetkileri ............................................................................10 4.DEVRİM REHBERLİĞİ İLE BAĞLANTILI KURUMLAR  ......................................................11 4.1 DÜZENİN YARARINI TEŞHİS KONSEYİ (DYTK)  .................................................................11 4.1.1 Kuruluşu  ....................................................................................................................11 4.1.2 Yapısı ve İşleyişi  ..........................................................................................................12 4.1.3 DYTK’nın Görevleri  .....................................................................................................12 4.2 ANAYASA KORUYUCULAR KONSEYİ (AKK)  ...................................................................12 4.2.1 Kuruluşu ve Yapısı  ......................................................................................................12 4.2.2 AKK’nın Görevleri  .......................................................................................................13 4.3 UZMANLAR MECLİSİ (UM)  .............................................................................................13 4.3.1 Kuruluşu ve Yapısı  ......................................................................................................13 4.3.2 UM’un Görevleri:  ........................................................................................................14 4.4. SİLAHLI KUVVETLER ......................................................................................................14 4.5 MİLLİ GÜVENLİK YÜKSEK KONSEYİ (MGYK)  ..................................................................15 4.6 DEVRİM REHBERLİĞİNİN İDARİ SİSTEMDEKİ TEMSİLCİLERİ  ..............................................15 4.7 CUMA İMAMLARI  .........................................................................................................15 4.8 İRAN RADYO VE TELEVİZYON KURUMU  ........................................................................16 4.9 ANAYASAYI GÖZDEN GEÇİRME KONSEYİ (AGGK) ........................................................16 5.DEVRİM REHBERİ VE EKONOMİ  ....................................................................................17 6.DEVRİM REHBERİ VE YÜRÜTME ....................................................................................18 6.1 Devrim Rehberi’nin Cumhurbaşkanı Adaylarının Belirlenmesindeki Rolü  .........................18 6.2 Devrim Rehberi ve Cumhurbaşkanı Arasındaki İlişki  ........................................................18 6.3 Sistem İçi Uyuşmazlıklar  .................................................................................................19 6.4 Devrim Rehberinin Cumhurbaşkanını Azli  ......................................................................20 7.DEVRİM REHBERİ VE YASAMA  .....................................................................................20 8.DEVRİM REHBERİ VE YARGI  ..........................................................................................20 SONUÇ  ...............................................................................................................................21  5 󰁩nfo@󰁩ramcenter.org Kısaltmalar: DYTK :  Düzenin Yararını Teşhis Konseyi UM  : Uzmanlar (Hubregan) Meclisi AKK  : Anayasa Koruyucular Konseyi Meclis  : İslami Şura Meclisi DMO  : Devrim Muhafızları Ordusu İSK  : İran Silahlı Kuvvetleri İRTK  : İran Radyo ve Televizyon Kurumu AGGK  : Anayasayı Gözden Geçirme Konseyi