Wykorzystywanie Seksualne Dzieci

Transcript

WYKORZYSTYWANIE SEKSUALNE DZIECI Bożena Mroczek Beata Karakiewicz Konwencja o prawach dziecka Art. 34 Państwa-Strony zobowiązują się do ochrony dzieci przed wszelkimi formami wyzysku seksualnego i nadużyć seksualnych. Dla osiągnięcia tych celów Państwa-Strony podejmą w szczególności wszelkie właściwe kroki o zasięgu krajowym, dwustronnym oraz wielostronnym dla przeciwdziałania: Konwencja o prawach dziecka Art. 34 (c.d.) a. nakłanianiu lub zmuszaniu dziecka do jakichkolwiek nielegalnych działań seksualnych; b. wykorzystaniu dzieci do prostytucji lub innych praktyk seksualnych; c. wykorzystywaniu dzieci w pornograficznych przedstawieniach i materiałach. Przemoc seksualna • Definicja wg. WHO:  „Wykorzystanie seksualne dziecka to włączanie dziecka w aktywność seksualną, której  nie jest ono w stanie w pełni zrozumieć  i udzielić na nią świadomej zgody  i/lub na którą nie jest dojrzałe rozwojowo  i nie może zgodzić się w ważny prawnie sposób  i/lub która jest niezgodna z normami prawnymi • lub obyczajowymi danego społeczeństwa” www.zlydotyk.pl/tl_files/artykulySajkowska_M_Wykorzystywanie_seskualne_dzieci.pdf , 12.06.2010r Definicja SCOSAC (Standing Committee on Sexually Abused Children) • Za dziecko wykorzystywane seksualnie można uznać każdą jednostkę w wieku bezwzględnej ochrony (wiek określony prawem w danym kraju), którą osoba dojrzała seksualnie naraża na jakąkolwiek aktywność natury seksualnej, w celu seksualnego zaspokojenia. Seksualna aktywność pomiędzy dorosłym a dzieckiem traktowana jest zawsze jako nadużycie. (Standing Committee on Sexually Abused Children. Definition of Child Sexual Abuse. London: 1984) Fazy przemocy seksualnej • Faza I - uwodzenie dziecka zmierzające do jego uzależnienia. • Faza II - sprawca podejmuje czynności seksualne (od dotykania dziecka do różnych form współżycia). • Faza III - faza sekretu . Sprawca czyni dziecko milczącym wspólnikiem zdarzeń. • Faza IV - ujawnienie aktów przemocy. • Faza V występuje po ujawnieniu seksualnego krzywdzenia dziecka i wymaga zajęcia stanowiska przez członków rodziny wobec faktów Wykorzystywanie seksualne Czas trwania poszczególnych faz jest bardzo różny, zależy od osoby ofiary i napastnika, stopnia pokrewieństwa, środowiska, stosunków panujących w rodzinie. Istnieje pogląd, że potrzeba aż dwóch lat, aby nastąpiło ujawnienie tego procederu. Jednak znaczna część tego rodzaju czynów nie zostaje ujawniona. SEKSUALNOŚĆ DZIECKA Okres niemowlęcy i poniemowlęcy: - kształtowanie fundamentów życia uczuciowego - kształtowanie prawidłowego stosunku do własnego ciała - stopniowe odkrywanie własnego ciała - „trening czystości” SEKSUALNOŚĆ DZIECKA Okres przedszkolny - porównywanie własnego ciała z ciałami innych dzieci wczesnodziecięce zabawy seksualne ekshibicjonizm dziecięcy przyjemność dotyku pierwsze miłości dziecięce SEKSUALNOŚĆ DZIECKA Okres młodzieńczy - dojrzałość układu rozrodczego - identyfikacja płciowa - dojrzałość uczuciowa - integracja emocjonalnopopędowa - system wartości seksualnych - napięcie seksualne (masturbacja, petting, inicjacja) Dziecko jako potencjalna ofiara wykorzystywania seksualnego • „uwodzicielskie” • • • • • • zachowanie zmysłowość bierna osobowość izolacja socjalna rodziny dziecka niepełnosprawność dzieci niechciane dzieci adoptowane Potrzeby dziecka czyniące go potencjalną ofiarą przestępcy seksualnego • popęd seksualny • naturalna ciekawość dziecka • nawykowy szacunek do osoby dorosłej • potrzeba opieki, uwagi, czułości • okres przekory • brak wiedzy Czynnikiem bezpośrednio wyzwalającym agresję może być każde zdarzenie postrzegane przez dorosłych jako kryzysowe. Rodzice – sprawcy przemocy • • • • • • • Złe warunki bytowe, bezrobocie Niskie wykształcenie i społeczna izolacja Kłopoty życiowe z partnerami Zła kontrola agresji Zniekształcona percepcja dzieciństwa Brak umiejętności wychowawczych Zewnętrzne poczucie kontroli – zrzucanie odpowiedzialności za niepowodzenia życiowe na dziecko Sprawca fizyczne przemocy domowej Pasywny: • Nie przeciwdziała przemocy ( wobec potomstwa) • Brak działań podejmowanych dla ochrony przed krzywdą ze strony współmałżonka Aktywny: •Rodzic wobec którego stosowano przemoc w dzieciństwie •Najczęściej ojciec stosuje kary fizyczne •Matki stosują częściej lżejsze formy przemocy fizycznej (Badania: Kmiecik – Baran; Dymowska; Browe i Herbert Typologia sprawcy przemocy wg. J. Mellibrudy Sprawca przemocy „gorącej” - utrata kontroli nad emocjami - wyzwolenie negatywnych i wrogich agresywnych zachowań - pragnienie wywołania cierpienia i spowodowania szkód u ofiary Sprawca przemocy „chłodnej” - spokój, z tłumieniem i kontrolowaniem negatywnych emocji - realizacja scenariusza powstałego w umyśle - działania krzywdzące służą osiąganiu celu uzasadniającego krzywdzenie fizyczne lub psychiczne Czynniki ryzyka zachowań agresywnych rodziców 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Transmitowanie przemocy Przejście z roli ofiary w rolę sprawcy Zbyt wczesne rodzicielstwo Różnego typu uzależnienia Charakterystyczne cechy osobowości Przekonanie, ze dzieci są własnością rodziców Zaburzenia w kształtowaniu własnego Ja Zaburzenia związane z identyfikacją z płcią Niewydolność wychowawcza i stosowanie stylu autorytarnego Sprawca Cechy psychiczne -emocjonalna niedojrzałość -Impulsywność -Egocentryzm -Wyobcowanie -Niskie poczucie bezpieczeństwa, niska samoocena i niskie poczucie własnej wartości -Sztywność osobowości i brak umiejętności pójścia na kompromis Wykorzystywanie seksualne dzieci – rodzaje: - rozmowy o treści seksualnej - ekshibicjonizm - oglądactwo - kontakt fizyczny: - kontakty oralno-genitalne - pobudzanie części intymnych - stosunki udowe - penetracja seksualna - seksualne wyzyskiwanie dzieci - dziecięca pornografia, prostytucja - przemoc seksualna narkotyki, alkohol, defekacja (Johnson C.F.: Child sexual abuse. Lancet 2004; 364: 462-470). Wykorzystywanie seksualne dzieci – tezy: Dziewczęta są 3 x częściej wykorzystywane niż chłopcy. Nadużycia seksualne wobec chłopców częściej łączą się z użyciem przemocy. Mniej kobiet dokonuje tego rodzaju czynów w porównaniu z mężczyznami. Wykorzystywanie seksualne dzieci – fakty: Prawie 49% ofiar znało sprawców. 14% aktów przemocy dokonano wewnątrz rodziny. 26% dzieci zostało wykorzystanych seksualnie w swoim domu. 21% - w domu sprawcy Skala zjawiska – świat. World Report of Violence and Health, WHO, Geneva 2007 ♂ 9 – 16 % (chłopcy - z/bez kontaktów seksualnych) ♀ 0,9 – 20% (dziewczęta - z/bez kontaktów seksualnych) USA – 104 tys./rok (♀- 2-62%, ♂- 3-16%) Meksyk – 16 tys./rok Skala zjawiska – Polska Komitet Ochrony Praw Dziecka, Warszawa, 2007 ♂ ok. 6% (z/bez kontaktów seksualnych) ♀ ok. 20% (z/bez kontaktów seksualnych) Skala zjawiska – Polska Izdebski, Warszawa 2007: 4% wykorzystywanych seksualnie poniżej 15 r.życia: 52,9% - dotykanie 26,8% - zmuszanie do dotykania 16,1% - stosunek płciowy Fundacja Dzieci Niczyje – Sajkowska, Siemaszko, 2009: 3,8% - kontakty seksualne z dorosłymi  8,4% - namawiane do oglądania pornografii  24% - oglądanie pornografii Respondenci w wieku 15-59 lat Wykorzystywanie seksualne dzieci, c.d. Z kontaktem fizycznym: - kontakty oralno-genitalne - pobudzanie części intymnych - stosunki udowe - penetracja seksualna - seksualne wyzyskiwanie dzieci dziecięca pornografia, prostytucja - przemoc seksualna narkotyki, alkohol, defekacja Fot. Wygojone rozerwanie błony dziewiczej i dołu przedsionka pochwy w kształcie litery V u dziewczynki w okresie przedpokwitaniowym (na godzinie 6) • Fot. Na podniebieniu tej 4-letniej dziewczynki stwierdza się zasinienie i krwawe wybroczyny, które są wynikiem wymuszonego stosunku oralnego (przedrukowano za zgodą Medical Economics Publishers). Przemoc seksualna. Na co zwrócić uwagę? Dziecko: • przejawia dziwne bądź niezwykłe dla swojego wieku zachowania seksualne: • jest nadmiernie rozbudzone, dużo mówi o seksie, • jest wycofane, depresyjne, infantylnie się zachowuje, ma trudności w relacjach z rówieśnikami; • odmawia przebierania się w towarzystwie innych (np. przed zajęciami sportowymi); • nadużywa alkoholu lub narkotyków; • pogorszyło się w nauce; • ma trudności z chodzeniem lub siadaniem; • doświadcza bólu intymnych części ciała; • jest w ciąży lub jest chore wenerycznie; • ucieka z domu; • chwali się nagłym przypływem gotówki lub prezentów. WYKORZYSTYWANIE SEKSUALNE – DIAGNOSTYKA Objawy psychologiczne, częściej dziecko małe:      (1) erotyzacja dziecka prowokacyjne zachowania nasilona masturbacja erotyczna twórczość dziecka wtórne moczenie nocne WYKORZYSTYWANIE SEKSUALNE – DIAGNOSTYKA Objawy psychologiczne:(2)  poczucie bycia złym, gorszym  syndrom „strasznej tajemnicy”, której nikomu nie może wyjawić  smutek, niepokój  złe relacje z rówieśnikami  nadpobudliwość psychoruchowa  nieadekwatny do rozwoju dziecka język dotyczący sfery seksualnej  koszmary, lęki nocne o treści dotyczącej wykorzystania seksualnego WYKORZYSTYWANIE SEKSUALNE – DIAGNOSTYKA Objawy psychologiczne: (3) trudności w koncentracji uwagi myśli samobójcze  wycofywanie się z kontaktów społecznych agresja seksualna wobec rówieśników silne poczucie winy wciąganie młodszych dzieci w nietypowe zabawy seksualne WYKORZYSTYWANIE SEKSUALNE – DIAGNOSTYKA Objawy psychologiczne: (4)  zachowanie regresywne  lęk wobec płci odmiennej  picie alkoholu, narkotyzowanie się  zaburzenia łaknienia-bulimia  dolegliwości psychosomatyczne - bóle brzucha, nudności, wymioty WYKORZYSTYWANIE SEKSUALNE – DIAGNOSTYKA Objawy pośrednie, somatyczne: • urazy zewnętrznych i wewnętrznych narządów płciowych• zasinienia i krwawe wybroczyny na podniebieniu , kończyny dolne i górne WYKORZYSTYWANIE SEKSUALNE POSTĘPOWANIE  powiadomienie prokuratury lub policji o popełnieniu przestępstwa  wywiad lekarski  badanie ginekologiczne  wykonanie fotografii znalezionych zmian  zapewnienie pomocy psychoterapeutycznej POSTĘPOWANIE - ROZMOWA Z DZIECKIEM JESTEŚ DOBRYM DOROSŁYM. POWIEDZ DZIECKU , ŻE:  to nie jego wina  dobrze, że komuś powiedziało  jeśli ten fakt ukrywało – nadal nie ponosi żadnej winy  pomożesz mu ZASADY DIAGNOSTYKI FIZYKALNEJ  rozmowa z dzieckiem  badanie stanu ogólnego dziecka  poszukiwanie objawów związanych z przemocą  badanie narządów płciowych na samym końcu WYKORZYSTYWANIE SEKSUALNE - DIAGNOSTYKA Objawy pewne: • • • • ciąża choroba przenoszona drogą płciową nasienie w pochwie włosy, krew, ślina, komórki naskórka z obcym DNA w pochwie, jamie ustnej, pod paznokciami BADANIE GINEKOLOGICZNE  wyjaśnienie dziecku celu badania  obecność matki  ocena ciągłości skóry  badanie ogrzanymi wziernikami  pobranie wymazu z pochwy ELEMENTY JATROGENNEJ KRZYWDY Nadmierna interwencja profesjonalna Powtarzanie przesłuchania (wywiady) Powtarzane badania fizyczne Negatywna zmiana stylu życia Podejmowanie decyzji obronnych Stawianie się do sądu Podtrzymywane leczenie Nadmierne leczenie Opieka zastępcza       NASTĘPSTWA -ZESPÓŁ STRESU POURAZOWEGO brak reakcji na otoczenie niezdolność do przeżywania przyjemności bezsenność, lęk, depresja, myśli samobójcze natrętne wspomnienia i koszmary przytępienie uczuciowe izolacja od innych ludzi  Starzomska M.: Moje ciało jest złe: historia wykorzystywania seksualnego i fizycznego u dziewcząt z zaburzeniami odżywiania. Dziecko Krzywdzone 2006; 14: 49-60 WYKORZYSTYWANIE SEKSUALNE - następstwa  - prostytucja w przyszłości  - stosowanie przemocy wobec innych w późniejszym wieku  - nerwice, depresje, zaburzenia psychiczne  - obniżenie samooceny, poczucia własnej wartości  - zaburzenia identyfikacji z rolą męską/żeńską  - agresja, - oziębłość Herman J.H.: Przemoc. Uraz psychiczny i powrót do równowagi, Warszawa, PWN; 1999 Międzypokoleniowe transmitowanie przemocy • Co szóste dziecko krzywdzone w dzieciństwie dopuszcza się aktów przemocy w dorosłym życiu. • Przekształcanie się ofiary w sprawcę – szczególnie odnosi się do pedofilów i osób molestujących dzieci • Przemoce obserwowana i doświadczana w dzieciństwie nie jest pewnym predykatorem przemocy w życiu dorosłym.