Transcript
CZESŁAW MIŁOSZ
Czesław
Miłosz urodził się 30 czerwca 1911 r. w Szetajniach na Litwie.
Był
pierwszym synem Weroniki z Kunatów i Aleksandra Miłosza.
Był
polskim prawnikiem, dyplomatą, poetą, prozaikiem, eseistą, historykiem literatury, tłumaczem w latach 1951– 1989 .
Na
dawnych terenach Wielkiego Księstwa Litewskiego, wychowywał się Miłosz wraz ze swą wielokulturową atmosferą, która wywarła na niego decydujący wpływ na jego twórczość.
Zarówno
dla niego inspirację stanowiło spokojne życie na wsi, jak i szalone podróże z ojcem. Ogromny wpływ na poetę miały także wydarzenia historyczne, których był naocznym świadkiem.
19
września 1917 urodził się jego młodszy brat, Andrzej Miłosz, późniejszy reżyser dokumentalista, publicysta i tłumacz.
Miłosz
studiował na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, najpierw polonistykę na Wydziale Humanistycznym, po krótkim czasie przeniósł się na Wydział Nauk Społecznych, by studiować prawo.
Debiut
Miłosza przypada na rok 1930 – w piśmie „Alma Mater Vilnensis” ukazują się wtedy jego dwa wiersze. Miłosz jest w tym czasie współzałożycielem grupy „Żagary”. W tym czasie odbywa także swoją pierwszą (letnią, studencką) podróż do Paryża.
Debiut
książkowy to rok 1933 i tomik „Poemat o czasie zastygłym”. Uzyskał on uznanie i został wyróżniony nagrodą Związku Zawodowego Literatów Polskich. Pieniądze uzyskane ze stypendium Funduszu Kultury Narodowej umożliwiają Miłoszowi roczny pobyt w Paryżu. Po powrocie na Litwę, w 1936 r. wydaje kolejny tomik poezji, „Trzy zimy”.
W
tym czasie Miłosz pracuje w rozgłośni radiowej Polskiego Radia w Wilnie. Zostaje z niej usunięty za lewicowe poglądy i wyjeżdża do Włoch. Po powrocie związuje się z Warszawą, gdzie pracuje znów w Polskim Radiu. Jego wiersze i artykuły zaczynają ukazywać się w czasopismach literackich, m.in. w „Pionie”, „Kwadrydze”, „Ateneum”.
Po rozpoczętej 1 września 1939 niemieckiej agresji na Polskę, Miłosz udał się na południe kraju. Kiedy 17 września na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow wojska Armii Czerwonej rozpoczęły inwazję na wschodniej granicy Rzeczypospolitej, poeta znajdował się już w Rumunii. Wojska ZSRR zajęły Wilno a potem przekazały je Litwinom. Miłosz powrócił do rodzinnego miasta, przyjmując obywatelstwo litewskie.
Jednak
już 14 czerwca 1940 150 tys. żołnierzy ZSRR wkroczyło na teren Litwy i rozpoczęła się sowiecka okupacja. Poetą bardzo wstrząsnęły te wydarzenia, co miało odzwierciedlenie w jego poezji. Opuścił Wilno i przeniósł się do okupowanej przez Niemców Warszawy, gdzie pracował jako woźny w Bibliotece Uniwersyteckiej.
Uczestniczył
w podziemnym życiu literackim, pod pseudonimem Jan Syruć opublikował w 1940 r. tom Wiersze. Po upadku 2 października 1944 r. powstania warszawskiego wyjechał do Krakowa, w którym pozostał do końca 1945 roku.
Publikuje
w „Czytelniku” tom wierszy „Ocalenie”. Miłosz wyjeżdża do Nowego Jorku jako pracownik dyplomatyczny, pracuje w konsulacie w Nowym Jorku, później w Waszyngtonie jako attache kulturalny. Tam powstaje jego słynny „Traktat moralny” ogłoszony w 1948 r. w „Twórczości”.
Przyjazd Miłosza latem 1949 r. do Polski powoduje wstrząs – poeta uświadamia sobie prawdę o ustroju totalitarnym. W 1950 r. zostaje I sekretarzem ambasady PRL w Paryżu. 1 lutego 1951 zwraca się do władz francuskich o azyl i przeprowadza się do Maisons-Lafitte. Niedługo później w paryskiej kulturze ogłasza swój artykuł „Nie” oraz rozpoczyna prace nad „Zniewolonym umysłem”.
W
1960 r. otrzymuje posadę wykładowcy na Uniwersytecie Kalifornijskim, na Wydziale Literatur i Języków Słowiańskich. Przez najbliższe 20 lat Miłosz godził stanowisko wykładowcy z twórczością pisarską. Ogłasza tomiki wierszy: „Król Popiel i inne wiersze”, „Gucio zaczarowany”, „Miasto bez imienia”, „Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada”.
W
1974 r. otrzymuje nagrodę Pen Clubu za tłumaczenie poezji polskiej na język angielski.
W
1978 roku Miłosz otrzymał Międzynarodową Nagrodę Literacką Neustadt zwaną "Małym Noblem".
W
1990 Miłosz został członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (otrzymał legitymację nr 1).
w
1992 r. przyjeżdża do rodzinnej Litwy, gdzie otrzymuje tam tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie. W 1993 r. na stałe osiada w Krakowie.
NAJWAŻNIEJSZE DZIEŁA
Trzy zimy - 1936 Wiersze - 1940 Ocalenie - 1945 Traktat poetycki - 1957 Gucio zaczarowany 1965 Miasto bez imienia 1969 Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada - 1974
Traktat moralny, Hymn o perle - 1982 Nieobjęta ziemia - 1984 Kroniki - 1987 Dalsze okolice - 1991 Na brzegu rzeki - 1994 To - 2000 Druga przestrzeń 2002
Czesław
Miłosz zmarł w Krakowie 14 sierpnia 2004 roku.
