Transcript
Dr Krzysztof Oplustil Katedra Polityki Gospodarczej Polityka gospodarcza – problematyka wykładu Kierunek: Prawo zaoczne
Opis wykładu: Przedmiotem wykładu jest analiza celów, instrumentów i metod oddziaływania władzy publicznej na gospodarkę narodową, na zachodzące w niej procesy ekonomiczne oraz jej relacje z zagranicą. Pierwsze wykłady poświęcone są omówieniu zagadnień ogólnych, takich jak pojęcie polityki gospodarczej i jej funkcje, pojęcie gospodarki narodowej i rachunku dochodu narodowego, funkcje i rodzaje planowania ekonomicznego, a także doktrynalnych zapatrywań na rolę państwa w gospodarce w ujęciu historycznym. Następnie przedmiotem wykładów będą cele i prawne instrumenty polityki gospodarczej w jej poszczególnych sektorach: - polityka pieniężna i walutowa - polityka fiskalna (budżetowa) - polityka konkurencji, wraz z zagadnieniami pomocy publicznej - polityka handlu zagranicznego - polityka prywatyzacyjna. Problematyka poszczególnych wykładów: Wykład 1 Pojęcia podstawowe Pojęcie, funkcje, cele, podmioty i uwarunkowania polityki gospodarczej; związki polityki gospodarczej z ekonomią; efektywność ekonomiczna w sensie Pareto i w sensie KaldoraHicksa; uzasadnienie dla prowadzenia aktywnej polityki gospodarczej w gospodarce rynkowej; pojęcia: ryzyka nadużycia (moral hazard), dóbr publicznych, negatywnych/pozytywnych efektów zewnętrznych; gospodarka narodowa i jej podmioty, PKB, PNB, dochód narodowy – pojęcie i sposób obliczania; planowanie gospodarcze Wykład 2
Doktryny, systemy i kierunki polityki ekonomicznej w ujęciu historycznym Merkantylizm, fizjokratyzm, liberalizm i ekonomia klasyczna (A. Smith, J.B. Say, D. Ricardo, T. Malthus), doktryny opozycyjne wobec liberalizmu (niemiecka szkoła historyczna, socjalizm, instytucjonalizm), społeczna nauka Kościoła katolickiego, doktryna Keynesa, neoliberalizm i monetaryzm, ekonomia podaży, szkoła neoaustriacka (F.A. von Hayek), ordoliberalizm i społeczna gospodarka rynkowa
Wykład 3 Polityka pieniężna i walutowa Pojęcie i cele polityki monetarnej i walutowej; pieniądz jako przedmiot polityki pieniężnej; inflacja i deflacja – pojęcie, przyczyny, skutki, metody zwalczania; krzywa Philipsa, Narodowy Bank Polski jako kreator polityki pieniężnej; funkcje banku centralnego; organy NBP i ich zadania, strategie i instrumenty polityki pieniężnej; Europejski System Banków Centralnych i Europejski Bank Centralny; systemy kursu walutowego, ewolucja międzynarodowego systemu walutowego, polityka kursowa w ramach EWG i UE, Unia Gospodarcza i Walutowa; Polska a euro Wykład 4 Polityka fiskalna (budżetowa) Pojęcie i funkcje (alokacyjna, redystrybucyjna, stabilizacyjna), pasywna a aktywna polityka fiskalna, automatyczne stabilizatory koniunktury, krzywa Laffera, wybrane instrumenty polityki fiskalnej – system podatkowy, budżet państwa, deficyt budżetowy i dług publiczny Wykład 5 Polityka prywatyzacyjna i właścicielska Prywatyzacja jako sposób przekształcania gospodarki; pojęcie, cele i rodzaje prywatyzacji; ryzyka związane z prywatyzacją; prywatyzacja w Polsce po 1989 r.; sposoby prywatyzacji na tle polskiego ustawodawstwa; ochrona interesów Skarbu Państwa w prywatyzowanych przedsiębiorstwach – problematyka „złotej akcji”; nadzór właścicielski w spółkach Skarbu Państwa Wykład 6 Polityka ochrony konkurencji wraz z zagadnieniami pomocy publicznej Wspólnotowe (traktatowe) podstawy polityki ochrony konkurencji (art. 81-89 TWE), reguły konkurencji skierowane do państw członkowskich i reguły konkurencji skierowane do przedsiębiorstw; porozumienia ograniczające konkurencję, nadużywanie pozycji dominującej na rynku, przeciwdziałanie nadmiernej koncentracji; pomoc publiczna – pojęcie i rodzaje, warunki dopuszczalności; ramy prawne dla udzielania pomocy publicznej w UE i w Polsce Wykład 7 Polityka handlu zagranicznego (zagraniczna polityka gospodarcza) Pojęcie i rodzaje; przyczyny istnienia międzynarodowej wymiany handlowej – teorie handlu zagranicznego; bilans płatniczy państwa – pojęcie i elementy; protekcjonistyczna polityka handlowa; instrumenty polityki handlowej; tendencje liberalizacyjne w handlu międzynarodowym – liberalizacja w ramach GATT/WTO, formy regionalnej współpracy i integracji międzynarodowej; integracja gospodarcza w ramach UE Literatura: T. Włudyka (red.), Polityka gospodarcza. Podręcznik dla kierunków nieekonomicznych, Kraków 2007 B. Winiarski (red.) Polityka gospodarcza, Warszawa 2008, A. Horodecka, Ewolucja celów polityki gospodarczej. Rola zmian otoczenia, Warszawa 2008
A. Fajferek (red.) Polityka ekonomiczna, Kraków 1999 U. Kalina-Prasznic (red.), Regulowana gospodarka rynkowa, Kraków 2003 U. Kalina-Prasznic (red.), Leksykon polityki gospodarczej, Kraków 2005
