Endokrynologia W4 - Endokrynologia - Zzz.umed

Transcript

Endokrynologia W4.doc (97 KB) Pobierz Endokrynologia W4 – 17.03.2014 TARCZYCA CZYNNOĹš Ć  tyroksyna (T4) trijodotyronina (T3) Tylko 20-30% krąşącej T3 pochodzi bezpoĹ› rednio z tarczycy; pozostaĹ‚ e 70-80% powstaje w wyniku obwodowej konwersji T4. Hormony tarczycy przyczyniajÄ… siÄ™ do prawidĹ‚ owego wzrostu i rozwoju oraz regulujÄ… liczne funkcje homeostatyczne, w tym wytwarzanie energii i ciepĹ‚ a. DziaĹ‚ anie T4 i T3 na tkanki obwodowe powoduje generalnie nasilenie metabolizmu komĂłrkowego. Trijodotyronina T3 - wnika do cytoplazmy, Ĺ‚ Ä…czy siÄ™z receptorami w jÄ…drze komĂłrkowym.  †˘Â     SÄ… konieczne dla prawidĹ‚ owego rozwoju pĹ‚ odu (ukĹ‚ adu nerwowego i kostnego). †˘Â     ZwiÄ™kszajÄ… zuĹźycie O2 oraz produkcjÄ™ ciepĹ‚ a – zwiÄ™kszajÄ… tempo podstawowej przemiany materii oraz wraĹźliwoĹ› ć na ciepĹ‚ o. †˘Â     PobudzajÄ… erytropoezÄ™ oraz uĹ‚ atwiajÄ… oddysocjowywanie tlenu z oksyhemoglobiny i zwiÄ™kszajÄ… jego dostÄ™pnoĹ› ć dla tkanek. †˘Â     WywierajÄ… silny wpĹ‚ yw na ukĹ‚ ad krążenia - dodatni efekt inotropowy i chronotropowy (zw. liczbÄ™ receptorĂłw badrenergicznych w sercu). †˘Â     SÄ… niezbÄ™dne dla zachowania prawidĹ‚ owej wraĹźliwoĹ› ci oĹ› rodka oddechowego na hipoksjÄ™ i hiperkapniÄ™ (w ciążkiej niedoczynnoĹ› ci tarczycy wystÄ™puje hipowentylacja). †˘Â     NasilajÄ… zarĂłwno osteolizÄ™jak i osteogenezÄ™(w mniejszym stopniu). †˘Â     PobudzajÄ… motorykÄ™ jelit. †˘Â     PobudzajÄ…syntezÄ™wielu biaĹ‚ ek strukturalnych, ale w nadczynnoĹ› ci tarczycy dochodzi do utraty tkanki miąŅniowej na skutek zwiÄ™kszonego „ obrotu― biaĹ‚ ek. †˘Â     WpĹ‚ ywajÄ… na szybkoĹ› ć skurczu i relaksacji miąŅniowej (w nadczynnoĹ› ci tarczycy wzmoĹźenie odruchĂłw) †˘Â     WpĹ‚ ywajÄ… na metabolizm tĹ‚ uszczĂłw i wÄ™glowodanĂłw (nadczynnoĹ› ć tarczycy zaostrza istniejÄ…cÄ… wczeĹ› niej cukrzycÄ™) †˘Â     NasilajÄ… metabolizm i klirens róşnych hormonĂłw i lekĂłw.  NadczynnoĹ› ć gruczoĹ‚ u tarczowego (lub wole nadczynne) jest to jedna z postaci tyreotoksykozy, w ktĂłrej wskazuje siÄ™na gruczoĹ‚ tarczowy jako na ĹşrĂłdĹ‚ o nadmiaru hormonĂłw. Objawy kliniczne nadczynnoĹ› ci tarczycy sÄ… podobne we wszystkich jej postaciach, niezaleĹźnie od przyczyny i zaleşą one od reakcji poszczegĂłlnych narzÄ…dĂłw na podwyĹźszone stążenia hormonĂłw oraz od wieku chorego  Obraz kliniczny nadczynnoĹ› ci tarczycy UkĹ‚ ad krążenia: •przyspieszona czynnoĹ› ć serca w spoczynku, •uczucie koĹ‚ atania serca, •zaburzenia rytmu serca - migotanie przedsionkĂłw - takĹźe inne, gŅównie nadkomorowe zaburzenia rytmu, •wzrost skurczowego ciĹ› nienia tÄ™tniczego i amplitudy tÄ™tna, •niekiedy niewydolnoĹ› ć krążenia. UkĹ‚ ad pokarmowy •przyĹ› pieszone opróşnianie ĹźoĹ‚ Ä…dka i szybki pasaĹź jelitowy, UkĹ‚ ad nerwowo-miąŅniowy •osĹ‚ abienie siĹ‚ y miąŅniowej zwiÄ…zane z niedoborem zwiÄ…zkĂłw wysokoenergetycznych, •zmniejszenie masy miąŅni szkieletowych (zwĹ‚ aszcza duĹźych) wskutek katabolizmu biaĹ‚ ek, •wzmoĹźone odruchy Ĺ› ciÄ™gniste, •drĹźenie drobnofaliste rÄ…k okreĹ› lane jako tremor, Ponadto, pacjent zachowuje siÄ™ niespokojnie, stwierdza siÄ™: nadpobudliwoĹ› ć psychoruchowÄ…, chwiejnoĹ› ć emocjonalnÄ…, uczucie wewnÄ™trznego drĹźenia, bezsennoĹ› ć. Objawy zwiÄ…zane z przyspieszonÄ… przemianÄ… materii: •nadmierna potliwoĹ› ć caĹ‚ ego ciaĹ‚ a (w badaniu przedmiotowym - gĹ‚ adka, wilgotna, aksamitna skĂłra), • wiÄ™kszy apetyt, • znaczny spadek masy ciaĹ‚ a (kilka - kilkanaĹ› cie kg. w ciÄ…gu kilku tygodni/miesiÄ™cy). • zmniejszenie tolerancji ciepĹ‚ a, uczucie gorÄ…ca. SkĂłra •wzmoĹźone ocieplenie i wilgotnoĹ› ć skĂłry w wyniku nadprodukcji energii cieplnej, •zanik podĹ› ciół ki tĹ‚ uszczowej, •utrata wĹ‚ osĂłw, wĹ‚ osy cienkie - nastÄ™pstwo zaburzeĹ„ syntezy biaĹ‚ ek, •ł amliwe paznokcie - wynik zmian keratyzacji matrycy paznokci i przyĹ› pieszonego ich wzrostu. Zmiany oczne Objawy Ĺ‚ agodne - mogÄ… wystÄ™pować w kaĹźdej nadczynnoĹ› ci tarczycy, sÄ… wynikiem wzmoĹźonego napiÄ™cia ukĹ‚ adu współ czulnego. Zmiany o charakterze naciekowo-obrzÄ™kowym, czyli orbitopatia sÄ… patognomoniczne dla choroby GravesaBasedowa. Proces naciekowo-obrzÄ™kowy dotyczy tkanek miÄ™kkich (powieki, spojĂłwki, tkanka pozagaĹ‚ kowa) i mięś ni okoruchowych.  Przyczyny nadczynnoĹ› ci tarczycy - najczÄ™stsze • Pochodzenia autoimmunologicznego - choroba Gravesa-Basedowa (MGB). Stanowi okoĹ‚ o 70% przypadkĂłw nadczynnoĹ› ci tarczycy. U dzieci odsetek ten jest znacznie wyĹźszy i wynosi okoĹ‚ o 90%. • Wole guzkowe toksyczne autonomiczne • Autonomiczny nadczynny guzek tarczycy • Choroba Hashimoto - przewlekĹ‚ e zapalenie tarczycy - hashitoxicosis • Choroba de Quervain - podostre zapalenie tarczycy (ziarniniakowe, olbrzymiokomĂłrkowe) (faza 1) • Thyreotoxicosis medicamentosa - jatrogenna Objawy wycofujÄ… siÄ™po odstawienia lekĂłw. • Zespół Jod-Basedow - autoimmunologiczna postać nadczynnoĹ› ci tarczycy, do indukcji moĹźe dojĹ› ć wskutek stosowania jodkĂłw nieorganicznych, organicznych zwiÄ…zkĂłw jodu (hormonĂłw tarczycy)                 NadczynnoĹ› ć tarczycy nie cofa siÄ™, mimo odstawienia lekĂłw, ktĂłre jÄ… pierwotnie wywoĹ‚ aĹ‚ y. • gruczolaki tyreotropowe przysadki - stan taki okreĹ› la siÄ™mianem wtĂłrnej nadczynnoĹ› ci tarczycy. • guzy tyreotropowe sÄ…niezmiernie rzadkie - <1% guzĂłw przysadki. Stęşenia hormonĂłw tarczycy przekraczajÄ…gĂłrne wartoĹ› ci zakresu referencyjnego, a nie dochodzi do tĹ‚ umienia wydzielania TSH na skutek autonomizacji jego wydzielania przez przysadkÄ™.              Badania diagnostyczne - badanie podmiotowe i przedmiotowe, - oznaczenie stęşeĹ„ TSH, fT4, fT3 - przeciwciaĹ‚ a aTPO, aTg, arts - USG gruczoĹ‚ u tarczowego, - scyntygrafia gruczoĹ‚ u tarczowego, - BAC (dotyczy wola guzkowego), - RTG klatki piersiowej Ocena czynnoĹ› ci tarczycy TSH - testy III generacji (metody ultraczuĹ‚ e), najniĹźsza oznaczalna wartoĹ› ć TSH - 0,01 ÂľIU/ml, FT4, FT3 Leczenie nadczynnoĹ› ci tarczycy: zachowawcze - leki doustne - tyreostatyki                       metimazol, Metizol, tabl. 0.005, Polfa; Thyrozol, Thiamazole, tabl. O,005, 0,01, 0,02, Thyrosan 0.05 oraz radykalne - leczenie 131I,         - leczenie chirurgiczne po osiÄ…gniÄ™ciu eutyreozy  Subkliniczna nadoczynnoĹ› ć tarczycy - SNadT -jest to stan charakteryzujÄ…cy siÄ™ obniĹźonym stążenia hormonu tyreotropowego (TSH) w surowicy krwi przy prawidĹ‚ owych stążeniach wolnych hormonĂłw tarczycy (fT3, fT4) oraz dyskretnÄ… symptomatologiÄ… klinicznÄ…. Częś ć autorĂłw dzieli chorych z subklinicznÄ… nadczynnoĹ› ciÄ… tarczycy na dwie grupy, w zaleĹźnoĹ› ci od stążenia TSH: TSH – 0,1-0,4 mlU/ml i TSH 0 <0,1 mlU/ml Ryzyko rozwoju jawnej nadczynnoĹ› ci tarczycy dotyczy gŅównie pacjentĂłw z TSH <0,1-0,2. Najczęś ciej opisywane objawy zwiÄ…zane z subklinicznÄ…nadoczynnoĹ› ciÄ…tarczycy: KoĹ‚ atania serca, Nietolerancja ciepĹ‚ a, WzmoĹźone pocenie, UpoĹ› ledzona tolerancja wysiĹ‚ ku, Nadmierna pobudliwoĹ› ć nerwowa, Zaburzenia snu, TrudnoĹ› ci w koncentracji, Tachykardia, LÄ™k/niepokĂłj U chorych powyĹźej 60 roku Ĺźycia z SNadT, przede wszystkim osĂłb z stęşeniem TSH < 0,1mlU/ml istotnie zwiÄ™ksza siÄ™ ryzyko migotania przedsionkĂłw Wskazania do leczenia SNadT Osoby > 65 roku Ĺźycia, Osoby z chorobami serca, Osoby z klinicznymi objawami nadczynnoĹ› ci tarczycy,  NiedoczynnoĹ› ć tarczycy niedobĂłr hormonĂłw tarczycy w tkankach docelowych (niezaleĹźnie od przyczyny) PodziaĹ‚ niedoczynnoĹ› ci tarczycy •pierwotna - niedobĂłr hormonĂłw spowodowany uszkodzeniem gruczoĹ‚ u tarczowego; •wtĂłrna - niedobĂłr TSH (uszkodzenie przysadki) prowadzÄ…cy wtĂłrnie do niskiego stążenia hor. tarczycy; •trzeciorzÄ™dowa - niedobĂłr TRH z powodu zniszczenia struktur podwzgĂłrza; Przyczyny niedoczynnoĹ› ci tarczycy - najczÄ™stsze •przewlekĹ‚ e autoimmunologiczne zapalenie tarczycy (choroba Hashimoto) •pooperacyjna niedoczynnoĹ› ć tarczycy •leczenie 131I •zapalenie podostre, niedoczynnoĹ› ć przejĹ› ciowa (zazwyczaj 3 faza zapalenia) •przedawkowanie lekĂłw przeciwtarczycowych (tyreostatykĂłw) •znaczny niedobĂłr jodu w diecie •przewlekĹ‚ a ekspozycja na róşne goitrogeny naturalne •naciekowe choroby gruczoĹ‚ u tarczowego •zewnÄ™trzne naĹ› wietlanie np. radioterapia z powodu raka sutka •wtĂłrna niedoczynnoĹ› ć tarczycy Objawy niedoczynnoĹ› ci tarczycy •znaczne osĹ‚ abienie •spowolnienie •sennoĹ› ć, •zaburzenia koncentracji •zwiÄ™kszenie masy ciaĹ‚ a •uczucie chĹ‚ odu zwĹ‚ aszcza stĂłp i rÄ…k •zaparcia •suchoĹ› ć skĂłry •zwiÄ™kszona Ĺ‚ amliwoĹ› ć wĹ‚ osĂłw •obrzÄ™ki podskĂłrne •zwolnienie akcji serca •zaburzenia miesiÄ…czkowania •sĹ‚ aboĹ› ć miąŅniowa, •chrypka, •obwodowe parestezje •zaşół cenie skĂłry  Leczenie niedoczynnoĹ› ci tarczycy StaĹ‚ a substytucja LT4 w dawce dobowej ustalonej indywidualnie dla kaĹźdego pacjenta Preparaty soli sodowej lewotyroksyny (tabletki): Eferox; Eltroxin; Euthyrox; Letrox; Preparat zĹ‚ oĹźony T3 i T4: Novothyral;  Subkliniczna niedoczynnoĹ› ć tarczycy - podwyĹźszone stęşenia TSH przy prawidĹ‚ owych stążeniach wolnych hormonĂłw tarczycy (fT3, fT4) •zwolnienie procesĂłw umysĹ‚ owych •stany subdepresyjne •dysfunkcja nerwĂłw obwodowych •skurcze miąŅni  obrzÄ™ki powiek •zĹ‚ a tolerancja zimna •zaparcia •sucha skĂłra •zatokowa bradykardia  CzÄ™stoĹ› ć wystÄ™powania subklinicznej niedoczynnoĹ› ci tarczycy SNT wzrasta z wiekiem, jest wyĹźsza u kobiet niĹź u męşczyzn, a takĹźe wyĹźsza u osĂłb z podwyĹźszonym mianem przeciwciaĹ‚ przeciw antygenom tarczycy. IstniejÄ… dane , Ĺźe juĹź stążenie TSH mieszczÄ…ce się w gĂłrnym zakresie normy, a wiÄ™c odpowiadajÄ…ce eutyreozie, jest zwiÄ…zane z niekorzystnymi zmianami profilu lipidowego. Potwierdzono niekorzystny zwiÄ…zek miÄ™dzy obecnoĹ› ciÄ… SNT w ciÄ…Ĺźy, a rozwojem neuropsychologicznym, a takĹźe przeĹźywalnoĹ› ciÄ… pĹ‚ odu. Leczenie pacjentĂłw z SNT zgodnie z indywidualna ocenÄ… korzyĹ› ci bez ustalenia sztywnego progu wartoĹ› ci TSH. NaleĹźy leczyć pacjentki z SNT w ciąży.  WOLE i NOWOTWORY TARCZYCY ObecnoĹ› ć guzka             - wole guzkowe                             - struma nodosa Minimalna iloĹ› ć jodu, zapobiegajÄ…ca powstawaniu wola z jego niedoboru wynosi 1 mg/kg m.c. Naturalnymi ĹşrĂłdĹ‚ a jodu w diecie sÄ… nabiaĹ‚ i produkty zboĹźowe, miÄ™so, ryby, drĂłb. W  Polsce - sĂłl kuchenna "jodowana„ (NaCl wzbogacony KI -30 mg  ¹ 10 mg KI/kg NaCl) oraz preparaty wielowitaminowe bÄ…dĹş inne leki, zawierajÄ…ce w swoim skĹ‚ adzie jod, zazwyczaj w postaci jodku potasu.  WiÄ™kszoĹ› ć guzkĂłw/ognisk tarczycy to zmiany nienowotworowe powstaĹ‚ e na skutek: - procesĂłw rozrostowo - zwyrodnieniowymi w wolu (wole guzkowe) - obecnoĹ› ci procesu zapalnego w tarczycy (zapalenia ostre, podostre, przewlekĹ‚ e)  Wole guzkowe – struma nodosa Nienowotworowe powiÄ™kszenie tarczycy wywoĹ‚ ane okresowym bÄ…dĹş staĹ‚ ym rozplemem komĂłrek pÄ™cherzykowych. MoĹźe przebiegać z zaburzeniami czynnoĹ› ci tarczycy lub, znacznie cząŅciej, z prawidĹ‚ owÄ… jej funkcjÄ….  Ostre, bakteryjne zapalenie tarczycy •wystÄ™puje rzadko, rozwija siÄ™ drogÄ… zakaĹźenia krwiopochodnego lub na skutek przejĹ› cia przez ciÄ…gĹ‚ oĹ› ć procesĂłw zapalnych toczÄ…cych siÄ™w obrÄ™bie szyi  Czynniki wywoĹ‚ ujÄ…ce •paciorkowce, gronkowce lub paĹ‚ eczka okrążnicy •w nawracajÄ…cych postaciach ostrego zapalenia tarczycy - zazwyczaj bakterie beztlenowe Objawy •przebiega zazwyczaj bez zaburzeĹ„ czynnoĹ› ci sekrecyjnej gruczoĹ‚ u •zapaleniu towarzyszÄ… gorÄ…czka, dreszcze, znaczna bolesnoĹ› ć w przedniej okolicy szyi oraz powiÄ™kszenie okolicznych wÄ™zŅów chĹ‚ onnych, czÄ™sto dochodzi do wytworzenia ropnia  Leczenie z wyboru - antybiotykoterapia w warunkach szpitalnych W przypadku obecnoĹ› ci ropnia - interwencja chirurgiczna: drenaĹź jamy ropnia lub nawet subtotalna tyreoidektomia Podostre zapalenie tarczycy Bolesne powiÄ™kszenie zwykle jednego pĹ‚ ata tarczycy, ktĂłry staje siÄ™twardy BAC - charakterystyczny obraz - liczne komĂłrkami odczynu zapalnego (granulocyty, limfocyty, komĂłrki plazmatyczne i nabĹ‚ onkowate) wraz z olbrzymimi, wielojÄ…drowymi makrofagami  stęşenia hormonĂłw                                       obraz kliniczny Faza I              FT4,  FT3, ÂŻ TSH -              NadczynnoĹ› ć tarczycy Faza II             PrawidĹ‚ owe -                           PrawidĹ‚ owa czynnoĹ› ć Faza III ÂŻ FT4, ÂŻ FT3, Â... Plik z chomika: zzz.umed Inne pliki z tego folderu:  Endokrynologia W2 - 03.03.2014 nadnercza.ppt (2619 KB)  Endokrynologia W1 - 24.02.2014.ppt (1951 KB)  endokrynologia caloĹ› ć .doc (958 KB)  Endokrynologia W3.docx (463 KB)  Endokrynologia W2.docx (302 KB) Inne foldery tego chomika:  anestezjologia angielski chirurgia  farmakologia  ginekologia   ZgĹ‚ oĹ› jeĹ› li naruszono regulamin        Strona główna AktualnoĹ› ci Kontakt Dla MediĂłw DziaĹ‚ Pomocy Opinie Program partnerski     Regulamin serwisu Polityka prywatnoĹ› ci Ochrona praw autorskich Platforma wydawcĂłw Copyright © 2012 Chomikuj.pl