Transcript
SYSTEM UBEZPIECZEŃ Wykład 4 − Ryzyko systemowe w sektorze ubezpieczeń
1 1
Istota ryzyka systemowego • uwzględniając skalę zjawisk i efekt zdarzenia systemowego, kt. może przybrać formy makro i mikro-szoku.
• W znaczeniu szerokim, ogólnogospodarczym: zdarzenie systemowe to uciążliwe i rozprzestrzeniające się wstrząsy, które dotykają większości instytucji finansowych w tym samym czasie i mają negatywny wpływ na krajowy system finansowy, a nawet na całą gospodarkę. • prawdopodobieństwo nagłego, zwykle nieoczekiwanego zdarzenia, które zakłóca przepływ informacji na rynkach finansowych, co czyni je ułomnymi w kwestii skierowania oszczędności do inwestycji, zapewniających najwyższe stopy zwrotu. 2
Wąskie znaczenie ryzyka systemowego • odnosi się do szoku wywołanego przez pojedynczą instytucję finansową w postaci: upadłości lub niepokojących doniesień o trudnościach w jej funkcjonowaniu, które prowadzą do upadłości innych instytucji i skutkują utratą zaufania do systemu finansowego gospodarki. • na skutek powiązania między instytucjami, ma miejsce reakcja łańcuchowa - mechanizm prowadzący do uszkodzenia lub degradacji powiązań między instytucjami = efekt domina.
3
Koncepcja ryzyka systemowego RYZYKO SYSTEMOWE = P(C|B) * P(B|A) * P(A) A PRZYCZYN A
B ZDARZENIE
C SKUTEK
• Zakłócenia w funkcjonowaniu systemu finansowego = f (1,2,3, εA) • 1. TYP ZAKŁÓCEŃ • 2. ŹRÓDŁA • 3. PODATNOŚĆ
• Dysfunkcja systemu finansowego = f (A, εB) • A. ZAKŁÓCENIA W FUNKCJONOWANIU SYSTEMU FINANSOWEGO
• Negatywne skutki dla realnej gospodarki = f (B, εC) • B. DYSFUNKCJA SYSTEMU FINANSOWEGO
4
Ryzyko systemowe rozpatrywane jest w kluczowych aspektach: • zdarzenia wyzwalające ryzyko systemowe – mogą mieć charakter egzogeniczny, np.: katastrofy naturalne, kryzys finansów publicznych, interwencje rządu, pomoc publiczna, lub endogeniczny, tj.: szoki cenowe na rynku kapitałowym, upadłość globalnych instytucji finansowych, w relacji do systemu finansowego; • zarażanie się innych instytucji finansowych (efekt domina) – może realizować się w sposób bezpośredni poprzez powiązania kapitałowe między instytucjami lub pośredni, np. ryzyko runu; • istotne zakłócenia funkcjonowania systemu gospodarczego – negatywny wpływ sektora finansowego na sferę gospodarki realnej ma z reguły związek z: wyceną aktywów, dostępnością kredytów, zmiennością stóp procentowych, cen walut etc. 5
Kategorie instytucji finansowych: • Instytucje finansowe w zależności od tego czy same powodują problemy w innych instytucjach bądź są narażona na przenoszenie trudności z innych instytucji można podzielić na : • „zbyt duże by upaść” (TBTF), są źródłem rozprzestrzeniania się ryzyka w systemie, mają wysoki stopień powiązania z innymi instytucjami oraz koncentracja działalności; tu zalicza się największe instytucje bankowe, • instytucje, kt. kumulują ryzyko systemowe w grupie, indywidulanie ich ekspozycja na ryzyko jest niewielka; są to FI i hedgingowe, • duże instytucje, ale charakteryzujące się stosunkowo niską dźwignią finansową, klasyfikowane jako niesystemowe, natomiast ich upadłość może mieć wpływ zaburzenia w perspektywie lokalnej, regionalnej; kategoria obejmuje: FE i ZU, • małe instytucje z niewielkim majątkiem i ograniczoną działalnością finansową. 6
Krytyczne znaczenie dla stabilności finansowej ma realizacja funkcji ochrony ubezpieczeniowej zwłaszcza w przypadku: • ubezpieczeń obowiązkowych (głownie OC) – realizacja ryzyka niedotrzymania zobowiązań przez ZU(default) może prowadzić do zakłócenia aktywności gospodarczej, destabilizacji profesji, których wykonywanie wymaga zapewnienia ochrony ubezpieczeniowej, np. sektor ochrony zdrowia, sektor turystyki; • realizacji świadczeń mających charakter zabezpieczenia finansowego osób, tj. wypłaty z tytułu ubezpieczeń zdrowotnych, rent, świadczeń emerytalnych.
7
kanały transmisji ryzyka systemowego: 1) kanał bezpośredni – wpływ instytucji ub. na stabilność finansową wynika głównie z ich działalności podstawowej i związany jest przede wszystkim z niewywiązaniem się z podjętych zobowiązań, co prowadzić może do problemów finansowych zarówno w instytucjach finansowych powiązanych z ubezpieczycielem, tj. bank, inny zakład ubezpieczeń w przypadku reasekuracji, jak i w podmiotach gospodarki realnej; 2) kanał pośredni - instytucje ub. wpływają na poziom stabilności finansowej przede wszystkim poprzez aktywność inwestycyjną na rynku finansowym. Może to prowadzić zarówno do destabilizacji koniunktury na rynku kapitałowym, np. tworzenie baniek spekulacyjnych, poprzez nadmierny popyt, jak i wpływać na podmioty gospodarki realnej, np. przewartościowanie niektórych 8 sektorów kosztem innych, wpływ na koszt kapitału.
Determinanty ryzyka systemowego w modelu biznesowym sektora ubezpieczeń kryterium Emisja instrumentów finansowych
Zakład ubezpieczeń majątkowych emisja wtórnych niepieniężnych instrumentów finansowych Ź
Transformacja portfel aktywów jest terminów pochodny w stosunku do zapadalności portfela zobowiązań, niemniej jednak, czas trwania portfela aktywów jest dłuższy niż czas trwania portfela zobowiązań Ryzyko Niskie/ umiarkowane, płynności bowiem wypłata warunkowana jest w zasadzie wyłącznie zaistnieniem wypadku ubezpieczeniowego; Szereg przychodów jest deterministyczny (płatne z góry), zaś wypłaty stanowią szereg stochastyczny.
Zakład ubezpieczeń na życie emisja wtórnych niepieniężnych instrumentów finansowych, emisja jednostek uczestnictwa w UFK
Fundusz emerytalny
bank
emisja wtórnych niepieniężnych instrumentów finansowych (jednostki rozrachunkowe)
funkcja emisyjna pieniądza bezgotówkowe go
portfel aktywów jest pochodny w stosunku do portfela zobowiązań, niemniej jednak czas trwania portfela aktywów jest krótszy niż czas trwania portfela zobowiązań Umiarkowane, ponieważ pojawia się ryzyko rezygnacji z umów oraz wykupu polis na żądanie; Szereg przychodów jest deterministyczny (płatne z góry), zaś wypłaty stanowią szereg stochastyczny
portfel aktywów jest pochodny w stosunku do portfela zobowiązań, niemniej jednak czas trwania portfela aktywów jest krótszy niż czas trwania portfela zobowiązań Umiarkowane/ niskie, ponieważ istnieje ryzyko rezygnacji, przeniesienia aktywów do innego funduszu, zaś moment wypłaty jest określany przez regulacje prawne
Transformacja krótkotermino wych zobowiązań w długotermino we aktywa Wysokie, bowiem gros depozytów to: krótkotermino we i/lub wymagalne na żądanie 9
Determinanty ryzyka systemowego w modelu biznesowym sektora ubezpieczeń Zakład ubezpieczeń majątkowych Zdolność do Możliwość wbudowania absorbcji strat mechanizmu częściowej absorbcji przez beneficjentów w przypadku np. towarzystw ubezpieczeń wzajemnych kryterium
wykorzystanie w umiarkowanym dźwigni zakresie finansowej Kapitał własny Pełni rolę ostatecznego zabezpieczenia wypłacalności zakładu, kt. jest uruchamiane po wyczerpaniu możliwości pokrycia poprzez upłynnienia portfela aktywów Profil ryzyka z punktu widzenia wymogów
Największą wagę ma ryzyko stricte ubezpieczeniowe, wynikające z rozkładu
Zakład ubezpieczeń na życie Możliwość wbudowania mechanizmu znacznej absorbcji strat przez beneficjentów, zwłaszcza w Ź przypadku polis z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym
Fundusz emerytalny
bank
Możliwość wbudowania mechanizmu absorbcji strat przez beneficjentów, zwłaszcza w przypadku funduszy funkcjonujących w systemie zdefiniowanej składki
Absorbcja strat poprzez pokrycie kapitałowe, odpisy, emisje instrumentów zamiennych
w znacznym stopniu
w znacznym stopniu
w szerokim zakresie
Pełni rolę ostatecznego zabezpieczenia wypłacalności zakładu, kt. jest uruchamiane po wyczerpaniu możliwości pokrycia poprzez upłynnienia portfela aktywów
Pełni rolę ostatecznego zabezpieczenia, nie jest z reguły wystarczający do pokrycia wypłat, często uruchamiane są inne źródła np. fundusz gwarancyjny lub gwarancje skarbu państwa
Pełni rolę zabezpieczenia płynności w sytuacji np. odpływu depozytów i innych trudności z zachowaniem płynności
Największą wagę ma ryzyko Największą wagę ma rynkowe, w kolejności – ryzyko rynkowe ryzyko stricte ubezpieczeniowe
Największą wagę mają: ryzyko kredytowe 10i ryzyko rynkowe
Udział instytucji pośrednictwa finansowego w generowaniu ryzyka systemowego (w%)
11
Katalizatory ryzyka systemowego w sektorze ubezpieczeń czynniki Identyfikacja ekspozycji 1) Rozmiary instytucji ubezpieczeniowej w wymiarze: - potencjału ekonomicznego – wartość aktywów, wartość przychodów (w tym: składka zarobiona, przychody z działalności inwestycyjnej) - zakresu działalności: – wolumen zobowiązań niewynikających bezpośrednio z zawartych umów ubezpieczeniowych oraz przychodów niewynikających a) tradycyjna działalność bezpośrednio z działalności ubezpieczeniowej ubezpieczeniowa – wykorzystywanie derywatów i krótkoterminowych źródeł finansowania b) działalność – udzielone gwarancje powiązane z produktami hipotecznymi, produkty z nietradycyjna i wypłatami gwarantowanymi nominalnie, renty, ubezpieczenia z pozaubezpieczeniowa funduszem kapitałowym z gwarantowaną stopą zwrotu – powiązania w ramach grupy kapitałowej – pożyczki, nabycie papierów wartościowych – zaangażowanie w spekulacyjny obrót derywatami – ocena stopnia wymagalności zobowiązań ubezpieczeniowych (zwłaszcza krótkoterminowych, np. które mogą być hipotetycznie wymagalne przy rezygnacji, wykupie polis). - geograficznym – zakres – liczba krajów w kt. prowadzi działalność, posiada oddziały oraz aktywności o charakterze podmioty zależne; suma przychodów pozyskiwanych poza granicami globalnym kraju macierzystego 12
Podział obszarów działalności ubezpieczycieli
Działalność nieubezpieczeniowa
Ubezpieczenia
Działalność tradycyjna Przejmowanie ryzyka Działalność ubezpieczeniowa ubezpieczeniowego i reasekuracyjna, ubezpieczenia życiowe i majątkowe
Źródło
Działalalność pośrednia - Ubezpieczenia na życie oraz zmienne renty życiowe z gwarancjami, - Ubezpieczenia kredytów handlowych - Ubezpieczenia kredytów hipotecznych - Obrót instrumentami finansowymi w celach spekulacyjnych - Zarządzanie aktywami inwestycyjnymi
Dzialność inwestycyjna - Zarządzanie terminami i finansowa dopasowania aktywów i pasywów - Operacje zabezpieczające w ramach ww. zarządzania - Finansowanie ze źródeł własnych i obcych; sekurytyzacja - CDS/CDO - Obrót papierami wartościowymi - Działalność bankowa, inwestycyjna i hedgingowa - Zarządzanie aktywami innych firm - Działalność przemysłowa
Działalność nietradycyjna - Alternatywny transfer ryzyka (ART) i ubezpieczeniowe papiery wartościowe - Gwarancje finansowe - Reasekuracja finansowa - Hybrydowe portfele inwestycyjne - Pożyczki sekurytyzowane, transakcje repo
Wpływ na rozmiary generowanego ryzyka systemowego ma rozmiar sektora ubezpieczeń.
14
Relacja wartości aktywów sektora ubezpieczeń do PKB w krajach UE 2005-2012 (w%) państwo
2005
2012
zmiana 2012-2005
śr. 2005-2012
zmiana 2012-2008
śr. 2008-2012
life AT
22,5
19,0
-3,5
-3,9
23,0
23,1
BE
8,6
2,8
-5,8
-2,2
5,7
3,6
BG
0,8
1,4
0,7
0,1
1,3
1,4
CY
18,3
15,9
-2,4
1,6
16,8
15,8
CZ
1,1
1,2
0,1
0,3
1,1
1,1
DE
35,0
37,0
2,0
5,4
34,2
34,4
DK
86,3
120,8
34,5
34,3
97,8
104,5
EE
2,1
5,1
3,0
2,7
4,0
4,8
ES
8,3
12,1
3,7
4,9
8,4
8,6
FI
20,8
23,6
2,7
6,4
20,8
21,0
FR
21,2
20,8
-0,4
1,8
20,3
19,7
GR
2,7*
3,2
0,6
0,7
2,8
2,8
HU
5,3
6,3
1,1
0,7
6,3
6,4
IE
62,5
111,1
48,6
45,1
83,5
91,7
IT
28,0
31,7
3,7
7,1
28,4
29,0
142,0
270,3
128,3
132,9
184,3
204,5
LV
0,4
0,6
0,2
0,1
0,5
0,6
MT
18,2
31,6
13,4
7,4
26,1
28,8
NL
57,9
65,2
7,4
14,2
57,2
58,0
PL
5,7
6,4
0,7
0,8
6,3
PT
16,9
16,3
-0,6
0,5
16,8
LU
RO
15
6,2 16,5
Testy wykazują, że: 1. wpływ sektora ubezpieczeniowego na stabilność systemu finansowego jest znacznie silniejszy poprzez kreowanie koniunktury na rynku kapitałowym, np. poprzez wyprzedaż portfela papierów wartościowych lub tworzenie baniek spekulacyjnych, niż poprzez transmisję bezpośrednią skutków upadłości na innych ubezpieczycieli i podmioty gospodarki realnej. 2. Udział sektora ubezpieczeń w generowaniu ryzyka systemowego jest znacznie niższy niż sektora bankowego.
16
Dynamika wzrostu wartości aktywów zakładów ubezpieczeń oraz średnioroczna dynamika PKB w krajach UE 2005-2012
a) w ujęciu zagregowanym
17
b) zakłady na życie
18
c) zakłady non life
19
Wrażliwość sektora ubezpieczeń na realizację ryzyka systemowego w sektorze finansowym (w%)
wpływ banków na ryzyko w sektorze ubezpieczeń jest znacznie silniejszy, bardziej długotrwały niż ubezpieczycieli na sektor bankowy
Hierarchiczna struktura rynku reasekuracyjnego i ubezpieczeniowego
Sieć powiązań na globalnym rynku bankowym
Global systemically important insurers (G-SIIs) w lipcu 2013 roku wyodrębniono dziewięć instytucji ubezpieczeniowych: 1) Allianz SE 2) American International Group 3) Assicurazioni Generali 4) Aviva 5) Axa S.A. 6) MetLife 7) Ping An Insurance Company of China 8) Prudential Financial, Inc. 9) Prudential plc. instytucje o szczególnym znaczeniu dla globalnej stabilności finansowej, które ze względu na swój rozmiar, siłę rynkową i szeroki zakres powiązań globalnych, w przypadku upadłości (lub problemów finansowych) mogą skutkować istotnym zaburzeniem funkcjonowania globalnego systemu finansowego oraz negatywnymi konsekwencjami ekonomicznymi o zasięgu globalnym
Kryteria wyodrębnienia systemowo ważnych instytucji ubezpieczeniowych
I. Rozmiary prowadzonej działalności
obs zar y
kryteria oceny
waga zakres oceny, mierniki
1) wielkość instytucji ubezpieczeniowej
ocena rozmiarów działalności, tj.: – wartość aktywów – wartość przychodów (w tym: składka zarobiona, przychody z działalności inwestycyjnej, prowizje etc)
2) zakres aktywności o 5% charakterze globalnym – ocena rozmiarów potencjalnych konsekwencji upadłości (niewypłacalności) dla systemu finansowego w wymiarze globalnym
– –
ocena z perspektywy przychodów: suma przychodów pozyskiwanych poza granicami kraju macierzystego ocena z perspektywy ryzyka operacyjnego: liczba krajów w których ubezpieczyciel prowadzi działalność, posiada oddziały oraz podmioty zależne
24
obsza ry
kryteria oceny
II. Zakres prowadzonej działalności
3) ocena stopnia bezpośrednich i pośrednich powiązań instytucji w ramach systemu finansowego, które mogą skutkować konsekwencjami w przypadku trudności finansowych
waga zakres oceny, mierniki 40%
4) nietradycyjna i pozaubezpieczeniowa 45% aktywność ubezpieczyciela (nontraditional and non-insurance activities)
5) substytucyjność produktów – ranga instytucji dla systemu finansowego wzrasta wraz z brakiem realnych możliwości substytucji świadczonych przez ubezpieczyciela usług
5%
- ocena powiązań aktywów w ramach sektora finansowego: suma udzielonych pożyczek dla instytucji finansowych i wartość instrumentów wyemitowanych przez instytucje finansowe w portfelu aktywów ubezpieczyciela (papiery dłużne, certyfikaty depozytowe, akcje) - ocena powiązań pasywów w ramach sektora finansowego: suma otrzymanych pożyczek od instytucji finansowych, emisje papierów wartościowych skierowane do instytucji finansowych (instrumenty dłużne, certyfikaty) - ocena powiązań wewnątrz sektora ubezpieczeń: zakres reasekuracji - ocena ryzyka koncentracji: ekspozycja aktywów na największych kontrahentów - ocena ekspozycji na ryzyko kredytowe emitenta portfela inwestycji - ocena struktury obrotów: ekspozycja na ryzyko rynkowe - ocena ryzyka płynności w ekspozycji na potencjalne szoki rynkowe - ocena skali: zobowiązań niewynikających bezpośrednio z zawartych umów ubezpieczeniowych oraz przychodów niewynikających bezpośrednio z działalności ubezpieczeniowej - ocena aktywności w zakresie wykorzystywania derywatów - ocena stopnia wykorzystywania krótkoterminowych źródeł finansowania – wskazuje w jakim stopniu ubezpieczyciel podejmuje się transformacji terminów zapadalności, większy stopień krótkoterminowego finansowania wiąże się z wyższym ryzykiem płynności co predysponuje w większym stopniu na fluktuacje i szoki rynkowe - ocena udzielonych gwarancji finansowych, powiązanych z produktami hipotecznymi, co sprzyja wrażliwości ubezpieczycieli na wahania cyklu koniunkturalnego oraz tworzy kanały transmisji ryzyk - ocena gwarancji udzielanych w ramach produktów ubezpieczeniowych – renty, produkty z wypłatami gwarantowanymi, ubezpieczenia z funduszem kapitałowym z gwarantowaną stopą zwrotu w przypadku zakładów ubezpieczeń na życie - ocena powiązań finansowych w ramach grupy kapitałowej – pożyczki, nabycie papierów wartościowych w ramach grup kapitałowych - ocena zaangażowania w spekulacyjny obrót derywatami - ocena stopnia wymagalności zobowiązań ubezpieczeniowych – zwłaszcza zobowiązania które mogą stać się wymagalne w ciągu najbliższych 3 m-cy lub hipotetycznie mogą być wymagalne przy potrąceniu opłat (np. rezygnacja z polis, wykup polis). - ocena stopnia substytucyjności produktów oraz koncentracji rynku – mierzona przypisem składki w zakresie specyficznych produktów ubezpieczeniowych, tj. np.: katastroficznych, ubezpieczeń morskich
25
zasady polityki nadzoru dla Global Systemically Important Insurers 1) wzmocnienie nadzoru – zapewnienie wyższych standardów zarządzania ryzykiem poprzez: wypracowanie planów zarządzania ryzykiem systemowym oraz wzmocnienia rangi planów w zakresie zarządzania płynnością z uwzględnieniem powiązań i współzależności w aspekcie grupy kapitałowej, a także rozdzielanie działalności ub. od działalności pozaub. w celu zapobiegania efektom transferowania negatywnych konsekwencji tej działalności. w celu redukcji ryzyka systemowego, przewidywane jest stosowanie limitów i restrykcji dotyczących zaangażowania instytucji ubezpieczeniowych w działalność nie stricte ub, tj. zakaz emisji CDS, wymogi dla dokonywania transakcji wewnątrz grupy kapitałowej oraz transferu ryzyka. Wdrażanie wymaga wzmocnienia nadzoru nad grupami kapitałowymi oraz ścisłej transjurysdykcyjnej współpracy organów nadzorczych. 26
2) efektywne wdrażanie zasad i zaleceń dla ważnych systemowo instytucji - GSII zobowiązane są do: utworzenia planów zarządzania kryzysowego, opracowania planów naprawczych oraz przyjęcia transgranicznych porozumień o współpracy między instytucjami. 3) podwyższenie wymogów kapitałowych - przyczyni się do zwiększenia zdolności do absorbcji potencjalnych strat (Higher Loss Absorption) - pierwsze wytyczne do końca 2014 roku. • do końca 2015 r. - wytyczne uszczegółowione z rozbiciem na działalność stricte ubezpieczeniową niegenerującą ryzyka systemowego per se oraz działalność pozaub., dla której wymogi kapitałowe zostaną znacznie podwyższone, co ma redukować prawdopodobieństwo upadłości GSII • docelowo będą wypracowane nowe wymogi kapitałowe (Insurance Capital Standard (ICS)) 2016 r. z uwzględnieniem ryzyka w zakresie globalnym [Basic Capital Requirements for Global Systemically Important Insurers 2013]. • Wyższa zdolność do absorpcji ewentualnych strat (od 2019 roku). szacowanie nowego wymogu kapitałowego będzie zależeć od tego, czy działalność nietradycyjna i pozaubezpieczeniowa jest skutecznie oddzielona od tradycyjnej działalności ubezpieczyciela. Chodzi o odpowiednią realokację kapitału na 27 zabezpieczenie ewentualnych strat między jurysdykcjami i podmiotami w ramach
Przypis składki oraz wartość portfela inwestycji największych grup ubezpieczeniowych w Europie Struktura geograficzna przypisu składki w 2012
Składka przypisana (€m) Ranking
1 GSII 2 GSII 3 GSII 4 (↑ 1) 5 (↑ 2) GSII 6 (↓ 2) GSII 7 (↑ 3) 8 (↓ 2)
Grupa kapitałowa
Axa (FR) Allianz (DE) Generali (IT) Zurich (CH) Prudential (UK)
Aviva (UK) Talanx (DE) CNP (FR) Crédit Agricole 9 (FR) 10 (↑ 2) Mapfre (ES) 11 Achmea (NL) 12 (↓ 4) ING (NL) 13 Aegon (NL) 14 (↑ 2) 15 (↓ 1) 16 (↑ 1)
BNP-Paribas (FR) Ergo (DE) Covéa (FR)
17 (↓ 2)
Groupama (FR) 18 Swiss Life (CH) razem
Ameryka AsiaPłn. Pacific pozostałe 11 228 6 725 19 459 6 731 5 413 6 962 0 0 7 351 10 590 2 749 6 580
2012 85592 72086 69613 38842
2008 2012/08 Europa 86857 99% 48 180 89002 81% 52 980 67474 103% 62 262 46291 84% 18 923
36241
20999
173%
8 486
18 069
10 144
-457
32711
45258
72%
17 451
2 771
1 708
26659 26439
19700 28322
135% 93%
17 730 23 583
4 037 0
23200
22000
105%
bd
21579 20445 20278 19526
17711 19306 43121 22409
122% 106% 47% 87%
18498
14894
17091 14815
Udział składki zebranej na rynku europejskim w 2012 56% 73% 89% 49%
Wartość portfela inwestycji (€m) 2012 611948 401628 392658 158069
2008 2012/08 531289 115% 434811 92% 327135 120% 167457 94%
23%
304667
209892
145%
10 781
53%
325704
316631
103%
2 459 0
2 433 2 856
67% 89%
82553 330887
67800 252999
122% 131%
bd
bd
bd
bd
265955
200992
132%
8 041 bd 10 113 9 746
1 514 bd 7 694 8 374
35 bd 580 1 706
11 989 bd 1 891 -300
37% bd 50% 50%
39764 85751 200129 453968
27884 56219 244409 235881
143% 153% 82% 192%
124%
15 192
0
3 936
-630
82%
146729
101200
145%
16578 12070
103% 123%
3 150 14 559
0 117
0 0
781 139
18% 98%
119433 75700
108247 57700
110% 131%
13931
13078
107%
13 931
0
0
0
100%
77600
67430
115%
12046
12028
100%
12 046
0
0
0
100%
138666
68747
202%
569592
597098
95%
336373
71125
35455
69835
60%
3960365
3476723
114%
Razem rynek europejski Udział w rynku europejskim
1 079 229 33%
Dynamika przypisu składki oraz wartości portfela inwestycji największych grup ubezpieczeniowych w Europie 2008-2012
29
Koncentracja operatorów rynkowych w sektorze life w krajach UE Składka przypisana na narodowym Wskaźnik koncentracji (w%) rynku (€m) Wskaźnik koncentracji C5 Wskaźnik koncentracji C10 C15 kraj AT BE BG CH CY CZ DE DK EE ES FI FR GR HR HU IE IS IT LU LV MT NL PL PT RO SE SI
2012 6 503 21 355 125 25 783 357 2 624 87 340 13 915 4 26 607 16 039 113 251 1 931 326 1 364 8 150 17 69 715 1 061 34 170 18 985 8 922 7 339 21 421 579
2003 5 704 17 524 38 20 656 265 828 68 574 9 657 37 17 799 9 982 92 022 1 435 177 855 7 644 27 62 780 323 8 n.a. 104 24 838 n.a. 2 375 5 402 112 12 564 305
2012 77,6% 66,5% 74,6% 79,9% 83,0% 64,7% 50,1% n.a. 56,9% 100,0% 55,9% 91,7% 55,8% 69,5% 60,2% 56,2% 86,9% 100,0% 59,2% 64,0% n.a. 98,8% 62,0% 78,4% 79,3% 62,0% 81,6%
2003 49,6% n.a. 74,0% 85,3% 80,0% 89,1% 75,0% 57,4% 100,0% 42,2% 85,1% 55,1% 62,5% 68,4% 76,7% 66,9% 100,0% n.a. 59,7% 98,7% n.a. 100,0% 65,8% n.a. 82,8% 79,0% 80,1% 73,2% 83,6%
2012 85,2% 96,8% 97,6% 99,4% 90,7% 69,0% n.a. 79,0% 100,0% 76,0% 100,0% 86,0% 92,3% 89,5% 84,6% 99,6% n.a. 83,4% 87,3% n.a.
2003 72,5% n.a. 91,5% 100,0% 96,2% 98,1% 94,9% 74,4% 100,0% n.a. 60,8% 99,4% 82,1% 88,9% 91,0% 89,5% 95,4% n.a. 79,3% 100,0% n.a.
100,0% n.a. 86,7% 91,5% 94,0% 89,0% 99,0%
88,5% n.a. 91,8% 90,6% 93,7% 98,3% 99,0%
2012
2003 84,5% 97,0%
93,9% 100,0% n.a. 99,8% 99,5% 100,0% 100,0% 98,6% 99,7% 78,9% n.a. 90,2% 84,7% n.a. 86,5% 73,5% 100,0% 100,0% 91,2% 91,5% 99,0% 97,2% 99,3% 99,5% 97,0% 98,6% 100,0% 99,9% n.a. 91,6% 89,1% 95,1% n.a. 100,0% 100,0% n.a. 93,6% 97,2% 96,7% 96,7% 96,4% 99,2% 99,4% 99,0% 99,7% 100,0% 100,0%
Koncentracja operatorów rynkowych w sektorze nonlife w krajach UE kraj AT BE BG CH CY CZ DE DK EE ES FI FR GR HR HU IE IS IT LU LV MT NL PL PT RO SE SI SK
Składka przypisana na narodowym rynku (€m) Wskaźnik koncentracji C5 2012 2003 2012 2003 9 781 7 424 73,0% 57,9% 10 928 8 250 61,7% 58,8% 683 257 63,0% 69,9% 21 452 12 453 44,0% 57,0% 479 261 48,9% 48,7% 3 047 1 960 73,3% 82,0% 94 247 79 155 41,9% n.a. 7 055 4 848 65,0% 70,0% 14 131 80,6% 92,8% 29 448 22 832 44,9% 38,3% 3 815 2 659 94,0% 90,9% 68 129 50 006 55,4% 53,7% 2 389 1 800 37,9% 42,8% 870 617 74,6% 83,3% 1 262 1 276 75,1% 85,3% 2 743 4 240 66,6% 68,8% 259 257 98,0% 98,7% 35 413 34 213 73,0% 69,2% 799 n.a. 89,3% n.a. 173 187 n.a. 71,8% 101 104 73,4% 72,8% 56 162 22 570 n.a. 48,0% 6 296 2 908 67,1% 80,3% 3 987 4 044 60,5% 68,3% 1 287 357 68,5% 67,3% 4 936 6 794 83,2% 89,8% 1 441 970 87,4% 93,9% 863 598 86,5% 89,0%
Wskaźnik koncentracji C10 2012 2003 n.a. 79,2% 84,8% 77,4% 91,2% 89,3% 64,7% 78,2% 66,3% 71,6% 88,2% 94,8% 63,5% n.a. 87,4% 88,2% 99,0% 100,0% 63,1% 55,1% 99,8% 98,2% 74,3% 72,1% 62,0% 58,4% 90,1% 94,2% 90,4% 97,3% 94,8% 94,7% 100,0% 100,0% 87,3% 87,3% 92,6% n.a. n.a. 97,5% 96,2% 92,2% n.a. 66,1% 89,6% 89,6% 87,2% 87,8% 88,7% 87,4% 94,2% 97,0% 99,9% 99,9% 97,6% 97,0%
Wskaźnik koncentracji C15 2012 2003 n.a. 89,4% 91,3% 88,6% 99,7% 97,0% 77,3% 88,3% 79,8% 85,5% 91,6% 96,7% 73,5% n.a. 94,7% 94,1% 100,0% 100,0% 75,1% 67,2% 100,0% 99,9% 86,3% 83,6% 77,8% 70,8% 97,9% 99,2% 96,3% 99,4% 98,5% 99,3% 100,0% 100,0% 93,6% 92,4% 99,9% n.a. n.a. 100,0% 99,9% 98,5% n.a. 74,6% 96,5% 94,8% 95,9% 97,4% 95,0% 93,7% 98,7% 98,5% 100,0% 100,0% 99,8% 99,7%
SIEĆ BEZPIECZENSTWA RYNKU UBEZPIECZENIOWEGO
Ujęcie przedmiotowe REGULACJE
1. Standardy działania ZU: - normy finansowo-ekonomiczne i menadżerskie: reguły wypłacalności, system zarządzania ryzykiem 2. Standardy otoczenia biznesowego ZU: - regulacje dt. reasekuratorów, innych pośredników ubez, kontrola transakcji wewnątrz ubez. grup kapitałowych
Charakter prewencyjny
Typy (5)
Ujęcie podmiotowe
4. Standardy zarządzania kryzysowego wskutek utraty płynności, wypłacalności, upadłości ZU: - programy naprawcze i pomocowe dla ZU - zasady likwidacyjne i upadłościowe - poziom ochrony gwarancyjnej 5. Reguły interwencji publicznej: uruchamiane, gdy wykorzystano ww. poziomy -
Zarządzanie kryzysowe
3. Regulacje nadzorcze: - cele: ochrona interesów ubezpieczonych, stabilności rynku i pojedynczych ZU
Podmioty (4) Nadzór właścicielski - ochrona zainwestowanego kapitału - czuwanie nad przestrzeganiem reguł Nadzór publiczny - działa w imieniu ubezpieczonych (teoria reprezentacji) - ostrożnościowy Systemy gwarancyjne - fundusze celowe: zad. gwarancyjne (OC), upadłość Rząd - działa jak LOLR 32 -
