Transcript
Lekcja 23. Temat: Czy będzie wojna? 1. Podłoże wybuchu II wojny światowej. Kształtowanie się systemów totalitarnych w niektórych państwach Europy po zakończeniu I wojny światowej. 2. Totalitaryzm – system polityczny, polegający na całkowitej (totalnej) kontroli życia politycznego, społecznego i kulturalnego przez władze państwowe. 3. Cechy systemu totalitarnego: Kult jednostki (wodza) – władzę w państwie sprawuje jedna osoba, otoczona bezkrytycznym uwielbieniem i zaufaniem swoich zwolenników. Jednopartyjny system polityczny – w państwie obowiązuje jedna doktryna (myśl polityczna) na podstawie, której działa tylko jedna partia polityczna kierowana przez wodza (jednoosobowego przywódcę państwa). Szeroko rozbudowany aparat bezpieczeństwa państwowego – urząd (aparat przymusu) służący do bezwzględnego i brutalnego tłumienia wszelkich przejawów oporu wobec władzy państwowej (policja polityczna) Cenzura – ścisłe ograniczenie wolności słowa, przekonań, zgromadzeń i publikacji. Propaganda – szerzenie (propagowanie), zazwyczaj niezgodnych z prawdą, sukcesów panującej władzy we wszystkich dziedzinach życia społecznego (polityka, gospodarka, kultura, rozrywka, sport) Militaryzacja państwa – rozbudowana armia, objecie społeczeństwa ( w tym często kobiet i dzieci) powszechnym przysposobieniem obronnym. 4. Systemy totalitarne w Europie dwudziestolecia międzywojennego (1918 – 1939). Faszyzm we Włoszech Nazizm w Niemczech Stalinizm w Rosji radzieckiej (ZSRR) 5. Przyczyny kształtowania się systemów totalitarnych w Europie po I wojnie światowej. a) Społeczno - gospodarcze: Zniszczenia wojenne po I wojnie. Trudności adaptacyjne tysięcy zdemobilizowanych żołnierzy I wojny światowej Światowy kryzys gospodarczy 1929 – 1933. i pogłębiające się bezrobocie b) Polityczne: Niezadowolenie Włoch i Niemiec z postanowień traktatu wersalskiego, kończącego i wojnę światową. 6. Faszyzm we Włoszech – przyczyny powstania i rozwój. a) Przyczyny: Niezadowalające dla Włoch korzyści za wkład w zwycięstwo w I wojnie światowej Postępujące zadłużenie kraju i bezrobocie – zwłaszcza wśród byłych żołnierzy. b) Narodziny i rozwój faszyzmu: Fasci (czyt.: faszi) - związki Powstawanie związków kombatantów (byłych żołnierzy) kierowanych przez Benito Mussoliniego, domagających się zmian politycznych w państwie (faszyści) 1922 r. – tzw. Marsz Czarnych Koszul (bojówki faszystowskie) na Rzym i przejęcie władzy przez Mussoliniego. 7. Nazizm w Niemczech - przyczyny powstania i rozwój. a) Przyczyny: Sankcje (kary) nałożone na Niemcy traktatem wersalskim Kryzys gospodarczy i bezrobocie.
Działalność Mussoliniego we Włoszech, na którym wzorował się Adolf Hitler b) Narodziny i rozwój nazizmu: Objęcie przez Adolfa Hitlera kierownictwa w Niemieckiej Narodowosocjalistycznej Partii Robotniczej (NSDAP) 1923 r – uwięzienie Hitlera po nieudanej próbie przejęcia władzy (tzw. pucz monachijski) Mein Kampf (Moja Walka) – książka napisana przez Hitlera, w której określił podstawy nazizmu. Główne tezy nazizmu: Niemcy jako rasa panów stworzona do władania światem (nadludzie) Słowianie jako gorsza kategoria narodów, przeznaczonych do służenia rasie panów Ostry antysemityzm (niechęć do narodu żydowskiego) – Żydzi jako podludzie. Stworzenie Wielkich Niemiec – opanowanie wszystkich ziem zamieszkałych przez skupiska niemieckie. 1933 r – zwycięstwo NSDAP w wyborach i objęcie przez Hitlera stanowiska szefa rządu (kanclerza) 8. Niemcy hitlerowskie – III Rzesza. a) Nieograniczona władza Hitlera b) Działalność jednej partii politycznej (NSDAP) c) Cenzura i propaganda d) Prześladowania przeciwników politycznych e) Prześladowania Żydów f) Intensywne zbrojenia 9. Stalinizm w Rosji radzieckiej (od 1922 r. - ZSRR) a) Jednopartyjny system polityczny - Wszechzwiązkowa Partia Komunistyczna (bolszewików) b) 1924 r. – objęcie kierownictwa nad WPK(b) przez Józefa Stalina i początek jego nieograniczonych rządów. c) Upaństwowienie rolnictwa (kołchozy) i przemysłu. d) Nieracjonalne dążenie do szybkiego uprzemysłowienia państwa e) Olbrzymia skala wyszukiwania domniemanych lub prawdziwych przeciwników systemu komunistycznego f) Rozbudowana sieć łagrów – obozów pracy dla przeciwników władzy komunistycznej g) Represje w armii i w partii komunistycznej h) Miliony ofiar systemu komunistycznego spowodowane zesłaniami do łagrów, egzekucjami i głodem. 10. Okoliczności i bezpośrednie powody wybuchu II wojny światowej. a) Sojusz Niemiec, Włoch i Japonii (tzw. państwa osi) – dążenie do przebudowy podziału wpływów na świecie. b) Poczynania zaborcze III Rzeczy: Intensywne zbrojenia Marzec 1938 r – włączenie Austrii Wrzesień 1938 r. – zajęcie Sudetów czeskich za przyzwoleniem mocarstw zachodnich (konferencja w Monachium) Marzec 1939 r. – zajęcie Czech i Moraw (Protektorat Czech i Moraw) i utworzenie zależnego od Niemiec państwa słowackiego. c) Roszczenia niemieckie wobec Polski: Uzyskanie zgody Polski na przyłączenie do Niemiec Wolnego Miasta Gdańska Żądanie przeprowadzenia przez polskie terytorium autostrady łączącej niemieckie Prusy Wschodnie z pozostałą częścią Niemiec.
