Transcript
Maltretowane dzieci - objawy i oznaki alarmowe Zjawisko krzywdzenia dzieci jest problemem społecznym na całym świecie , również w Polsce. Przemoc wobec dzieci zdarza się wszędzie- w rodzinach bogatych i ubogich, w środowiskach marginesu społecznego i w tak zwanych dobrych domach .Najczęściej sprawcami przemocy są rodzice, ale także opiekunowie , krewni , wychowawcy , znajomi. Większość sprawców to ludzie ” normalni” , a tylko niewielu , to ludzie psychicznie niezrównoważeni lub chorzy. Każdy rodzic czasami popełnia błędy i zachowuje się wobec dzieci bezsensownie lub nawet okrutnie .Jeżeli jednak takie zachowanie staje się regułą , to należy poszukać pomocy. Dziecko – ofiara przemocy i jego rodzina nie są w stanie pomóc sobie sami. Zazwyczaj jest to zaklęty krąg działań , z wzorami przekazywanymi z pokolenia na pokolenie , z którego trudno się wyrwać. Maltretowanie dzieci może mieć ogromne konsekwencje. Pozbawia jednostkę bycia samodzielnym, twórczym i zaradnym członkiem społeczeństwa. Przestępczość , alkoholizm i narkomania oraz inne przejawy niedostosowania społecznego , a także maltretowanie własnych dzieci są znacznie częstsze u osób , które były ofiarami przemocy w dzieciństwie. Potrzebna jest pomoc i można ją uzyskać. Większość rodziców , którzy źle traktują swoje dzieci , może się nauczyć być dobrym ojcem czy matką. Wyróżnia się 4 rodzaje krzywdzenia , przemocy wobec dzieci: 1. Maltretowanie fizyczne : bicie, potrząsanie, szarpanie, kopanie, przypalanie, oparzenia, rany cięte, kłute, wykręcanie kończyn , rozmyślne głodzenie , krępowanie. 2. Krzywdzenie psychiczne (emocjonalne) : psychiczne znęcanie się, odrzucenie, izolowanie, groźby, szantaże, krzyk , poniżanie, obelgi, powtarzanie , że jest mało wartościowe, złe. 3. Wykorzystywanie seksualne oznacza wykorzystywanie dziecka przez osoby dorosłe do zaspakajania potrzeb seksualnych. Wyróżnia się dwie kategorie: nadużycia obejmujące dotyk ( stosunek lub próba odbycia stosunku pochwowego, oralnego, analnego, dotykanie genitaliów) oraz nadużycia bez dotyku ( rozmowy o seksie, ekshibicjonizm, zmuszanie do rozbierania się). Sprawcy nie zawsze używają siły. Często wykorzystanie seksualne dokonywane jest prze pomocy uwodzenia, straszenia lub szantażowania dziecka. 4. Zaniedbywanie- niezaspokajanie potrzeb biologicznych i psychicznych. Zaniedbywanie wynika najczęściej z alkoholizmu, ubóstwa rodzin. Może przejawiać się również w głodzeniu , braku dbałości o jego higienę, ubranie, zdrowie
Co wskazuje , że dziecko może być ofiarą przemocy? 1. Rozpoznanie krzywdzenia fizycznego. Objawy zewnętrzne: -siniaki, ślady uderzeń, pręgi, ślady oparzeń papierosem, złamania, powtarzające się zwichnięcia, opuchlizny. Zachowanie: - niechęć do brania udziału w lekcjach wych.fiz. - lęk przed nagłym dotknięciem, unik, kulenie się - niestosowne do pory roku ubranie - brak wiarygodnego wyjaśnienia urazu - nadmierna agresja lub apatia - lęk przed powrotem do domu - nieadekwatny lęk przed konsekwencjami różnych działań 2. Zachowania mogące świadczyć o przemocy emocjonalnej: bierność , wycofywanie brak poczucia pewności siebie zaburzenia mowy wyraźnie nieposłuszne zachowanie , woli uzyskać nawet negatywne zachowanie niż żadne - nieustannie szuka uwagi i uczuć dorosłych osób, nadmiernie lgnie do nich - dolegliwości psychosomatyczne( bóle brzucha, głowy, mdłości) - mimowolne ruchy mięśni, tiki nerwowe - częste kłamstwa , nieadekwatne do sytuacji reakcje - moczenie i zanieczyszczanie się bez powodu - lęk przed niepowodzeniem, porażką Przemoc emocjonalna nie zostawia śladów fizycznych, ale wyrządza szkody w psychice utrudniające funkcjonowanie w dorosłym życiu zarówno zawodowym jak i rodzinnym. -
3. Oznaki mogące wskazywać na to, że dziecko było ofiarą nadużycia seksualnego: - otarcia naskórka, bolesność narządów płciowych i odbytu - ból podczas oddawania moczu, przy chodzeniu, siadaniu - opuchlizna w okolicach genitaliów - dziwne i nowe zachowania seksualne : używanie nowych określeń , nadmierne zainteresowanie się seksualnością - pseudo dojrzałość , uwodzące zachowanie wobec dorosłych - sekrety: dziecko mówi , że ma jakąś tajemnicę, ale nie może jej wyjawić
-
odgrywanie przemocy seksualnej na lalkach i zabawkach dziwne opowieści o znajomym dorosłym lęk przed określoną osobą, miejscem, sytuacją moczenie nocne, ssanie palca i inne zachowania , z których dziecko wyrosło - nerwowość, złość , płacz bez wyraźnego powodu 5. Podstawowe objawy zaniedbania: - wzrost i waga poniżej normy - brudne włosy, ubranie, bielizna lub jej brak - niestosowne do pory roku ubranie - nie wyleczone rany - zmęczenie, bierność , apatia W jaki sposób pomóc dziecku krzywdzonemu? Dzieci bardzo rzadko zwracają się o pomoc . Ukrywają swoje problemy z poczucia lęku , wstydu , w szczególności w przypadku nadużyć seksualnych, dlatego tak ważna jest wnikliwa i obserwacja , przy zachowaniu szczególnej ostrożności . Pomoc polega przede wszystkim na zapewnieniu mu poczucia bezpieczeństwa w szkole. Nauczyciel powinien porozmawiać z uczniem o istniejącej lub zaistniałej sytuacji oraz zapewnić go, że zrobi wszystko , aby przemoc się nie powtórzyła. Nauczyciel może wspierać dziecko poprzez okazywanie mu szczególnego zainteresowania, dodawania odwagi. Dziecko może współpracować z nauczycielem, opowiedzieć o konkretnych wydarzeniach, ale ma również prawo do milczenia. Na dorosłych spoczywa obowiązek rozwiązania problemu. Należy przestrzegać obowiązku w zakresie interweniowania i ochrony praw dziecka przed przemocą współdziałając z pielęgniarką, lekarzem, psychologiem, pedagogiem, ośrodkiem pomocy społecznej, komisją rozwiązywania problemów alkoholowych i innymi rządowymi lub pozarządowymi organizacjami zajmującymi się pomocą ofiarom przemocy. Niekiedy tez z policją , sadem rodzinnym, prokuraturą. System wsparcia dla ofiar przemocy: „ Niebieska linia” Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie nr tel. 0 800 20002 „ Niebieska Karta” policyjna – dzielnicowy w każdej miejscowości
Krzywdzenie dziecka nie jest niestety problemem marginalnym. Statystyki szpitalne rejestrują około 500 przypadków dzieci do lat 15 , w tym niemowląt , leczonych w oddziałach chirurgii dziecięcej z powodu skutków przemocy fizycznej .Rocznie odnotowuje się kilkanaście przypadków zgonów tych dzieci. Natomiast mniej drastyczne objawy przemocy fizycznej , zaniedbywania, krzywdzenia psychicznego i seksualnego dzieci, pozostają często nie zauważane. Rola nauczyciela we wczesnym wykrywaniu przypadków krzywdzenia dziecka ,niesieniu mu pomocy , profilaktyce jest bardzo ważna. W związku z powyższym głównym celem mojego referatu było uwrażliwienie nauczycieli na problemy dziecka krzywdzonego ,poszerzenie ich wiedzy i kompetencji w zakresie identyfikowania problemu i niesienia pomocy dziecku . Mam nadzieję ,że będzie również zachętą do podejmowania działań społecznych i prawnych .Dziecko krzywdzone i jego rodzina muszą się spotkać z większym niż dotąd zaangażowaniem ze strony nauczycieli, osób tzw. pierwszego kontaktu. Przemoc ma miejsce nie tylko w rodzinach patologicznych, z marginesu społecznego, ale też w tak zwanych normalnych , porządnych domach. W 2/3 przypadków przemoc związana jest z alkoholem, 1/3 przypadków to tzw. przemoc trzeźwa. Około 30% alkoholików stanowią osoby z wyższym wykształceniem, pracujące na odpowiedzialnych , często eksponowanych stanowiskach. Musimy być czujni i uważni!
Opracowała : Maria Jasińska Szkoła Podstawowa w Tychnowach
