Transcript
Generalplan Ost. Wysiedlenia i wypędzenia Polaków w latach 1939-45 dr Joanna Lubecka OBEP IPN Kraków
„Herz verschließen gegen Mitleid” Zamknąć serca na współczucie z rozkazu Hitlera przed atakiem na Polskę 22.08.1939
Niemiecka wizja Europy
Koniec XIX wieku kanclerz Bernhard von Bülow – „unseren Platz an der Sonne” („nasze miejsce pod słońcem”) Koncepcje geopolityczne (Ratzel, Haushofer, nawiązanie do Drang nach Osten – marsz na Wschód) „Blick nach dem Land im Osten” („spojrzenie na kraje wschodu”), „Lebensraum” („przestrzeń do życia”; Hitler, Mein Kampf)
Generalplan Ost – podstawy filozoficzne
Filozofia rasy – Gustaw Friedrich Klemm Friedrich Nietzsche – Übermenschen (nadczłowiek) Volkizm Odrzucenie chrześcijaństwa – rola okultyzmu
Rasowa mapa Niemiec z 1930 r.
Hans F. K. Günthers „Rassenkunde des deutschen Volkes“ von 1930
Generalplan Ost – Rasa panów (Herrenvolk, Herrenrasse) Słowiańscy podludzie (Slavische Untermenschen) Plan pozostawienia przy życiu 4-5 mln Polaków
Generalplan Ost - cele
Polityczne i militarne zabezpieczenie zdobytych terenów, poprzez masowe wysiedlenia i „zniemczenie” tych terytoriów; Ekspansję wielkiego kapitału niemieckiego, zabezpieczenie dla narodu niemieckiego złóż bogactw naturalnych oraz zapewnienie taniej siły roboczej Zapewnienie „źródeł” wyżywienia dla narodu niemieckiego
Generalsiedlungsplan (Generalny Plan Przesiedleńczy)
Rozkaz Hitlera z 7 października 1939 r: „Zur Festigung deutschen Volkstums” („O wzmacnianiu niemieckości”) Rozkazy i plany z lat 1939-43 Cel germanizacja (Eindeutschung) => - wysiedlenie ludności polskiej - osiedlenie Niemców lub volksdeutschów - zamiana pozostałej ludności polskiej w „naród niewolników”
Mapa opracowana przez prof. Meyera
Fazy przemieszczania się ludności polskiej: ucieczki, dzikie wysiedlenia, planowe wysiedlenia Dzikie wysiedlenia:
Z inicjatywy lokalnych władz niemieckich Ok. 30 – 40 tys. Polaków
Do końca listopada 1939 r.
Wysiedlenia planowe
Z terenów II Rzeczpospolitej wcielonych do Niemiec (Kraj Warty, Pomorze – Gdańsk, Śląsk) planowano wysiedlić 8 mln ludzi= 80% ludności; ostatecznie wysiedlono 50% W pierwszej kolejności wysiedlano Żydów i Polaków nie pochodzących z tych ziem
Wysiedlenia ludności polskiej z terenów wcielonych do Rzeszy
Wysiedlenia planowe – Kraj Warty
Do końca 1939 r. przesiedlono do GG 87 883 osób Do końca 1940 r. ponad 250 000 osób W 1941 r. nasilono politykę wysiedlania Żydów z Kraju Warty Z samego Poznania przesiedlono do GG ok. 70 000 osób Setki tysięcy ludzi wysiedlono jako robotników przymusowych w głąb Rzeszy
Wysiedlenia planowe- Pomorze
Mniejsza skala wysiedleń 120 - 170 tys. Polaków wysiedlono Na to miejsce przybyło ok. 120 tys. Niemców
Wysiedlenia z Zamojszczyzny
od listopada 1942 do sierpnia 1943 100-110 tys. Polaków, w tym 30 tys. dzieci Polaków podzielono na kategorie:
Osoby zdatne do zniemczenia Osoby zdatne do pracy przymusowej Osoby powyżej 60 roku życia i dzieci poniżej 14 Osoby przeznaczone do eksterminacji (21%)
Wywózki na roboty przymusowe, wcielanie do Wehrmachtu
Pobór Polaków do Wehrmachtu
250 tys. byłych obywateli II Rzeczpospolitej Ponad 100 tys. mężczyzn pochodzenia polskiego
Robotnicy przymusowi
Z terenów Generalnego Gubernatorstwa wywieziono około 1,3 miliona osób z ziem wcielonych do Niemiec około 600-700 tysięcy ze wschodnich terenów Rzeczypospolitejszacunkowe dane to 300-600 tysięcy osób
Wywózki na roboty przymusowe
Akcja osiedlania Niemców (Einduetschung) Cholmeraktion
Kinderraub (Rabunek dzieci)
Uprowadzanie dzieci – udział Wehrmachtu Mowa Himmlera do esesmanów w Poznaniu, 4 października 1943 r.: …Nie interesuje nas los Rosjan czy Czechów. Z tych narodów weźmiemy każdego, kto ma „dobrą krew”, przede wszystkim dzieci, które zostaną wychowane u nas.
Kinderraub (Rabunek dzieci) Wioski
dziecięce – selekcja rasowa Rola Lebensborn (Źródło życia) braunen Schwestern der SS (brunatne siostry SS) – Aktion 1944, przeprowadzona przez Grupę Armii Środek (rabunek 40-50 tys. polskich dzieci w wieku 10-13 lat) Heu
Do
Polski wróciło jedynie 10% dzieci
Według orzeczenia Międzynarodowego Trybunału Wojskowego w Norymberdze z 1946: tzw. łapanki uliczne, praca niewolnicza, wysiedlenia ludności, celowe burzenie miast, wsi oraz osiedli Uznane zostały za zbrodnie
