Transcript
PLAN WYNIKOWY DLA PRZEDMIOTU UZUPEŁNIAJĄCEGO W LICEUM SPORTOWYM ELEMENTY CHEMII - KLASA II KLASA DRUGA /36 GODZINY/ LP TREŚCI NAUCZANIA
WYMAGANIA DOŚWIADCZENIA PODSTAWOWE PONADPODSTAWOWE
I / Budowa materii - 12 godzin Cele i treści nauczania programu własnego „Elementy chemii”. Podstawy chemii.
1
2
Przypomnienie podstawowych pojęć, zapis równań reakcji chemicznych – praca w grupach.
Uczeń : - zna zasady oceniania z chemii - rozumie cele programu autorskiego - zna i stosuje regulamin i przepisy bhp pracowni chemicznej - zna podstawowe pojęcia chemiczne /pierwiastek, atom, symbol, związek chemiczny, cząsteczka, wzór/ Uczeń : - rozróżnia substancje proste i złożone - rozróżnia metale i niemetale - rozróżnia typy reakcji - określa właściwości fizyczne i chemiczne substancji
Uczeń : - zna i wyjaśnia piktogramy substancji niebezpiecznych - rozróżnia zjawiska fizyczne od reakcji chemicznych - stosuje odpowiedni sposób rozdziału do danej mieszaniny - tłumaczy metodę destylacji, ekstrakcji, chromatografii
Zapoznanie z kartami charakterystyk substancji chemicznych. Chromatografia tuszu.
Uczeń : - zapisuje równania prostych reakcji chemicznych - wykonuje obliczenia z pojęciem gęstości - planuje przebieg doświadczenia - rozwiązuje chemografy
Uzupełnianie karty pracy.
1
3
Budowa atomu. Położenie pierwiastka w układzie okresowym.
4
Rodzaje wiązań chemicznych.
5
Oddziaływania międzycząsteczkowe.
6
Polarność cząsteczek.
Uczeń : - definiuje pojęcie atomu - wymienia i charakteryzuje podstawowe cząstki materii - odczytuje liczby atomową i masową z układu okresowego - oblicza masy cząsteczkowe związków chemicznych - wyjaśnia pojęcie izotopu - zna prawo okresowości - określa ilość elektronów walencyjnych w atomie Uczeń : - wyjaśnia regułę oktetu - zna pojecie elektroujemności - określa na podstawie różnicy elektroujemności pierwiastków rodzaj wiązania w cząsteczce - zna pojęcie dipola elektrycznego, kationu i anionu Uczeń : - zna rodzaje oddziaływań międzycząsteczkowych - porównuje siłę oddziaływań międzycząsteczkowych Uczeń : - zna pojęcie i jednostkę momentu dipolowego
Uczeń : - stosuje w/w/ liczby do określenia budowy atomu - zapisuje konfiguracje powłokowe pierwiastków do Z = 20 - stosuje wzór na średnią masę pierwiastka - wyjaśnia wpływ ilości elektronów walencyjnych na właściwości pierwiastków
Praca z układem okresowym.
Uczeń ; - opisuje zasadę powstawania wiązania atomowego i jonowego - opisuje podstawowe właściwości substancji o wiązaniach kowalencyjnych i jonowych
Praca z układem okresowym.
Uczeń : - wyjaśnia istotę oddziaływań międzycząsteczkowych
Uczeń : - wyznacza liczbę koordynacji dla danej cząsteczki oraz określa jej 2
- zna pojecie wiązania sigma i pi
7
Wpływ budowy cząsteczki i rodzaju oddziaływań na właściwości substancji chemicznych.
Uczeń : - opisuje wpływ oddziaływania na właściwości związków chemicznych - zna zasadę „podobne rozpuszcza się w podobnym”
8
Budowa i właściwości wody.
9
Sprawdzian wiadomości – Budowa materii.
Uczeń : - opisuje budowę cząsteczki wody - wykazuje polarność cząsteczki - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne wody - zna pojęcie kohezji i adhezji oraz napięcia powierzchniowego - opisuje znaczenie wody dla organizmów żywych - wymienia miejsce występowania i postacie wody. Uczeń : - wykazuje się wiedzą i
kształt /CH4 , NH3 , H2O , CO2 , HCN, BaCl2 , BF3 , SO3/ - określa na podstawie kształtu cząsteczki czy substancja jest polarna Uczeń : - ustala rodzaj oddziaływań międzycząsteczkowych na podstawie rodzaju wiązań w tej cząsteczce - przewiduje właściwości fizyczne substancji na podstawie masy cząsteczkowej i rodzaju oddziaływań między jej cząsteczkami - wyjaśnia rozpuszczalność substancji w wodzie lub rozpuszczalnikach organicznych Uczeń : - analizuje anomalne właściwości wody - wyjaśnia anomalną gęstość wody - wyjaśnia duże wartości temperatury topnienie i wrzenia, ciepła parowanie, ciepła właściwego i ich wpływ na różne zjawiska przyrodnicze - analizuje znaczenie zjawisk kohezji, adhezji i napięcia powierzchniowego dla życia na Ziemi - analizuje wpływ właściwości wody na klimat Ziemi Uczeń : - wykazuje wiedzę i umiejętności
Uzupełnianie karty pracy.
3
10
Budowa związków organicznych.
11
Budowa i właściwości aminokwasów. Izomeria optyczna.
12
Nazewnictwo izomerów – praca w grupach.
umiejętnościami zdobytymi podczas udziału w zajęciach oraz samodzielnych ćwiczeń - sprawdza poziom opanowania danej partii materiału Uczeń : - zna szeregi homologiczne podstawowych związków organicznych - zna grupy funkcyjne pochodnych węglowodorów - wymienia rodzaje izomerii Uczeń : - zna budowę aminokwasu na podstawie glicyny - wymienia grupy funkcyjne aminokwasów - zna pojęcie białkowego ά-aminokwasu - zna aminokwasy egzo- i endogenne
Uczeń : - wykazuje znajomość rodzajów izomerii -zna zasady nazewnictwa izomerów
na poziomie ponadpodstawowym
Uczeń : - rozpoznaje związki organiczne po ich budowie - wyjaśnia wpływ grup funkcyjnych na właściwości pochodnych - wyjaśnia istotę izomerii strukturalnej i geometrycznej Uczeń : - wyjaśnia charakter chemiczny aminokwasów - tłumaczy pojecie jonu obojnaczego i punktu izoelektrycznego - wyjaśnia istotę izomerii optycznej - rozumie pojecie aminokwasu białkowego jako izomeru L - rozumie mechanizm tworzenia wiązania peptydowego Uczeń : - stosuje zasady do nazywania różnych izomerów - rysuje wzory strukturalne na podstawie nazw izomerów - wyjaśnia wpływ izomerii na właściwości związków organiczn
Uzupełnianie kart pracy.
4
II / Reakcje z wymianą elektronów – 4 godziny 13
Stopnie utlenienia pierwiastków
14
Bilans elektronowy reakcji redukująco – utleniających.
15
Utleniacze i reduktory – praca w grupach.
16
Sprawdzian wiadomości – redoksy.
Uczeń : - zna pojęcie stopnia utlenienia - określa stopień utlenienia pierwiastka w cząsteczce oraz jonie prostym Uczeń : - wyjaśnia pojecie reakcji redoks - definiuje pojęcie reduktora i utleniacza, redukcji i utlenienia - wskazuje w procesie reduktor i utleniacz - określa proces redukcji i utlenienia w reakcji Uczeń : - doskonali umiejętność uzupełniania reakcji redoks na podstawie bilansu elektronowego - określa proces redukcji i utlenienia na podstawie ruchu elektronów Uczeń : - wykazuje się wiedzą i umiejętnościami zdobytymi podczas udziału w zajęciach oraz samodzielnych ćwiczeń - sprawdza poziom opanowania danej partii materiału
Uczeń : - określa stopień utlenienia pierwiastka w jonie złożonym
Wpływ środowiska na stopień utlenienia manganu w jego związkach.
Uczeń : - zapisuje bilans elektronowy dla danego procesu - uzupełnia współczynniki stechiometryczne w reakcji redoks na podstawie bilansu elektronowego
Uczeń : - bilansuje trudniejsze przykłady reakcji redoks
Uzupełnianie kart pracy.
Uczeń : - wykazuje wiedzę i umiejętności na poziomie ponadpodstawowym
5
III / Kinetyka chemiczna – 2 godziny 17
Szybkość reakcji chemicznych.
18
Mechanizm katalizy.
Uczeń : - zna ogólny zapis wzoru na szybkość reakcji chemicznej - wymienia czynniki wpływające na szybkość reakcji - podaje przykłady wolnych i szybkich reakcji Uczeń : - rozróżnia reakcje egzoi endoenergetyczne - zna pojęcie energii aktywacji - wymienia rodzaje katalizatora - rozróżnia pojęcie katalizatora i inhibitora
Uczeń : - analizuje doświadczenia wykazujące wpływ temperatury, stężenia lub rozdrobnienia substancji na szybkość reakcji - wyznacza wzór na szybkość danej reakcji chemicznej
Wpływ temperatury na reakcję cynku z kwasem solnym. Reakcja miedzi ze stężonym kwasem azotowym (V).
Uczeń : - analizuje wykres zależności energii układu od czasu trwania reakcji w procesach egzoi endoenergetycznych - określa wpływ katalizatora na wartość energii aktywacji - opisuje przebieg katalizy enzymatycznej
IV/ Metabolizm komórkowy - 6 godzin 19
Kierunki przemian metabolicznych
Uczeń : - wyjaśnia pojęcie szlak metaboliczny, cykl metaboliczny - wskazuje substraty i produkty głównych szlaków i cykli metabolicznych wyjaśnia pojęcie anabolizmu i katabolizmu - podaje przykłady reakcji anabolicznych i katabolicznych - wskazuje fragmenty budowy ATP na jego
Uczeń : - analizuje pojęcie cyklu metabolicznego na podstawie cyklu mocznikowego - porównuje procesy anabolizmu i katabolizmu - określa funkcje tych procesów i wskazuje na ich wzajemne powiązania - określa budowę chemiczną ATP - charakteryzuje związki wysokoenergetyczne na przykładzie ATP - wyjaśnia mechanizm syntezy ATP 6
20
Oddychanie tlenowe. Bilans energetyczny.
21
Oddychanie beztlenowe.
22
Faza jasna i ciemna fotosyntezy.
wzorze strukturalnym - wymienia podstawowe nośniki elektronów i protonów wodorowych H+ w komórce Uczeń : - definiuje proces oddychania komórkowego - wymienia główne związki będące źródłami energii w organizmie - zapisuje sumaryczne równanie reakcji oddychania tlenowego Uczeń ; - wyjaśnia pojęcie oddychania beztlenowego /fermentacja/ - wymienia rodzaje fermentacji - wyjaśnia przebieg fermentacji alkoholowej i mlekowej jako przykładów oddychania beztlenowego Uczeń : - wymienia barwniki biorące udział w fotosyntezie - wskazuje, jaki zakres światła białego daje najlepszy efekt fotosyntetyczny - wymienia czynniki wpływające na przebieg
Uczeń : - opisuje etapy oddychania tlenowego na podstawie schematu /glikoliza, dekarboksylacja oksydacyjna pirogronianu, cykl Krebsa, łańcuch oddechowy/ - omawia na podstawie schematu bilans energetyczny oddychania tlenowego Uczeń : - porównuje przebieg oddychania tlenowego i beztlenowego - zapisuje równanie fermentacji alkoholowej i mlekowej
Uczeń : - analizuje rolę chlorofilu w procesie fotosyntezy - projektuje doświadczenia udowadniające wpływ różnych czynników na proces fotosyntezy - określa inne funkcje karotenów i ksantofili - analizuje schemat przedstawiający przebieg fazy
Wpływ światła na wzrost rzeżuchy.
7
fotosyntezy - opisuje sumaryczny zapis reakcji fotosyntezy i jego znaczenie dla życia na Ziemi - wyjaśnia funkcję fazy ciemnej w całym procesie fotosyntezy
23
Budowa i rola kwasów nukleinowych.
24
Sprawdzian wiadomości – kataliza i metabolizm.
Uczeń : - rozróżnia zasady azotowe - charakteryzuje budowę nukleotydu - nazywa i wskazuje wiązania w cząsteczce DNA Uczeń : - wykazuje się wiedzą i umiejętnościami zdobytymi podczas udziału w zajęciach oraz samodzielnych ćwiczeń - sprawdza poziom opanowania danej partii materiału
jasnej fotosyntezy - określa sposób tworzenia NADPH i ATP - określa bilans fazy ciemnej - porównuje przebieg fotosyntezy roślin C3 i C4 -zapisuje ogólny schemat przebiegu chemosyntezy - porównuje przebieg fotosyntezy i chemosyntezy Uczeń : - charakteryzuje budowę chemiczną i przestrzenną cząsteczki DNA i RNA - wyjaśnia i porównuje budowę i rolę DNA i RNA Uczeń : - wykazuje wiedzę i umiejętności na poziomie ponadpodstawowym
V/ Substancje o znaczeniu biologicznym – 12 godzin 25
Budowa i podział białek
Uczeń : - wymienia pierwiastki biogenne
Uczeń : - zapisuje równanie kondensacji di- lub tri peptydu
Wykrywanie C,H i O w substancjach 8
- wyjaśnia znaczenie białka dla żywych organizmów - wskazuje wiązanie peptydowe - odczytuje skład polipeptydu - charakteryzuje budowę I, II- , III- i IV-rzędową - wymienia rodzaje oddziaływań występujących w strukturze białka Uczeń : - zna pojęcie zolu i żelu oraz koloidu - określa czynniki powodujące denaturację białka
26
Właściwości białek.
27
Budowa i właściwości tłuszczów.
Uczeń : - wymienia funkcje tłuszczów - zalicza tłuszcze do grupy estrów - wykrywa tłuszcz w nasionach np. słonecznika
28
Tłuszcze proste i złożone, pochodne tłuszczów.
Uczeń : - klasyfikuje lipidy na proste i złożone - wymienia pochodne lipidowe - określa znaczenie
- klasyfikuje rodzaje oddziaływań występujących w strukturze białka - klasyfikuje białka ze względu na funkcje oraz obecność grup nieaminokwasowych
organicznych.
Uczeń : - wyjaśnia proces wysalania i denaturacji - wykrywa obecność białka w pokarmie - wykrywa obecność wiązań peptydowych w związku Uczeń : - charakteryzuje budowę tłuszczu - wyjaśnia różnicę między tłuszczami nasyconymi i nienasyconymi - identyfikuje tłuszcze nienasycone - wyjaśnia proces hydrolizy tłuszczów
Reakcja ksantoproteinowa, biuretowa i cystynowa.
Wykrywanie tłuszczu w nasionach słonecznika. Reakcja tłuszczów /olej i smalec/ z roztworem manganianu (VII) potasu.
Uczeń : - określa skład i znaczenie fosfolipidów i glikolipidów - opisuje budowę i znaczenie cholesterolu, prostaglandyn, karotenoidów, olejków 9
sterydów, likopenu,wosków
eterycznych, wosków, pochodnych izoprenowych
29
Budowa i właściwości cukrów prostych.
Uczeń : - rozróżnia pojęcia triozy, pentozy i heksozy - rozróżnia pojęcie aldozy i ketozy - rozpoznaje cukry proste na podstawie wzorów taflowych Hawhorta - zna przebiegi warunki procesu fotosyntezy - opisuje właściwości glukozy
Uczeń : - rysuje wzory cukrów w projekcji Fishera - wyjaśnia właściwości redukcyjne glukozy - analizuje pojęcie piranozy i furanozy
30
Wykrywanie cukrów w substancjach odżywczych.
Uczeń : - rozróżnia cukry proste i złożone - zna metody wykrywania glukozy i skrobi
31
Budowa i właściwości cukrów złożonych.
Uczeń : - wskazuje wiązanie O – glikozydowe - rozpoznaje dwucukry na podstawie wzorów taflowych - zna skład dwucukrów - rozpoznaje wzory skrobi /amylaza i amylopektyna/ oraz celulozy, glikogenu, chityny
Uczeń : - planuje doświadczenie wykrywania cukrów - analizuje przebieg próby Trommera i Tollensa - wyjaśnia związek właściwości redukcyjnych cukrów prostych z obecnością grupy aldehydowej Uczeń : - zapisuje hydrolizę cukrów złożonych - wyjaśnia znaczenie biologiczne i przemysłowe cukrów złożonych - opisuje budowę i znaczenie pochodnych glukozamina, chondroityna, heparyna, kwas hialuronowy
Próba Trommera Próba Tollensa Wykrywanie skrobi
10
- opisuje właściwości sacharozy i skrobi Uczeń : - wykazuje się wiedzą i umiejętnościami zdobytymi podczas udziału w zajęciach oraz samodzielnych ćwiczeń - sprawdza poziom opanowania danej partii materiału
32
Sprawdzian wiadomości – substancje odżywcze.
33
Związki aromatyczne – benzen i jego pochodne.
Uczeń : - opisuje budowę i właściwości benzenu - wymienia pochodne benzenu - wymienia związki zawierające w budowie pierścień aromatyczny
34
Związki wielofunkcyjne.
Uczeń : - wymienia związki dwufunkcyjne /aminokwasy, amidy, hydroksykwasy/ - wymienia kwasy wielokarboksylowe
Uczeń : - wykazuje wiedzę i umiejętności na poziomie ponadpodstawowym
Uczeń : - wyjaśnia charakter aromatyczny związku - analizuje wpływ pierścienia benzenowego na właściwości związków aromatycznych - tłumaczy przebieg reakcji ksantoproteinowej wykrywającej obecność pierścieni benzenowych w fenyloalaninie Uczeń : - analizuje wpływ dwóch grup funkcyjnych na właściwości związku chemicznego - określa znaczenie tych związków - wyjaśnia budowę i znaczenie kwasów wielokarboksylowych
Analiza cząsteczek związków zawierających w cząsteczkach pierścień benzenowy.
11
