Transcript
Strona 1 z 41 PODSTAWY WIEDZY O SZTUCE STAROŻYTNOŚĆ WYKŁ. 1. 23.10.2014 STATROŻYTNA GRECJA Kreta i Mykeny → korzenie sztuki europejskiej, greckiej MYKENY ← Lwia Brama. Nazwa od płaskorzeźby 2 lwic skierowanych do sb profilem Ślady kolumn i komnat królewskich Cyklopowe Mury → Mykeny, XIII w. p.n.e. KRETA Kultura kreteńska/minojska – 1700 r. p.n.e. Inne podejście do sztuki, powstało kilka budowli pałacowych ←Pałac w Knossos znany z mitu o nici Ariadny, o królu Minosie i Minotaurze (pierwowzór) Z dzieł sztuki dowiadujemy się o sposobie myślenia, wierzeniach ludzi, nie posiadamy innego przekazu na ten temat. Kreteńczycy nie musieli się bronić ponieważ ich architektura nie ma charakteru obronnego. Plan pałacu przypomina labirynt. Fresk „Torreador” → ukazuje 3 postacie i byka To taniec, akrobacja kobiety na ciele byka, mężczyźni stoją z boku. Byk → zwierzę święte na Krecie (święto ku czci byka) Jest to przykład dowolności w rekonstrukcji OKRESY SZTUKI GRECKIEJ 1. ARHAICZNY VII-VI w. p.n.e. Rzeźba Kurosa (młodzieniec) → W okresie tym dopiero wykształciła się rzeźba, style greckie, statyka, ruch postaci minimalny, ewoluuje koncepcja przestawiania ciała człowieka Strona 2 z 41 2. KLASYCZNY V- IV w. p.n.e. (żyli Platon i Perykles) Architekci okresu klasycznego Ichtionos i Kalliklates (twórcy Partenonu) Partenon – I poł. V w. p.n.e. Zastosowanie złudzenia optycznego, interkoumnia zmniejszały się idąc w stronę narożników, wygięty stybat (podstawa) W celu precyzyjniejszej harmonii – pochylenie kolu mn narożnych do środka (niewidoczne gołym okiem) Zabiegi architekta nie miały wpływu na funkcje sakralną Piękno greckie Grecy → mistrzowie obliczeń Czasy „wyliczania piękna” Piękno = harmonia i proporcja wszystkich elementów względem siebie ← Posąg Ateny Rzeźbiarz: Fidiasz Materiał: chryzelefantyna (Stworzono kopię) „Nike rozwiązująca sandał” → - płaskorzeźba z V w p.n.e. - jest w muzeum na akropolu Materiał: marmur Dowiadujemy się, że na ziemi świętej należy zdjąć obuwie - kopia „Dyskobol” ↑ Autor: Myron Mężczyźni przedstawiani w akcie, bo mężczyźni to sportowcy. Sport był bardzo popularny w Grecji Idealizacja – nie można w tak przyjętej pozycji rzucić dyskiem, rzeźba grecka dążyła do ideału ←„Doryforos” Autor: Poliklet ↑ ustanowił on pierwszy kanon: Postać w KONTRAPOŚCIE – jedna noga ugięta, ciężar spoczywa na drugiej, ciało wygięte w „s” 3. HELLENISTYCZNY POŁ. IV -II w. p.n.e. (do utraty hegemonii) ←„Nike” „Wenus z Milo” → Nie ma kontrapostu Postać się kręci Rzeźba jest bardziej ekspresyjna ←„Apollo belwederski” Strona 3 z 41 „Grupa Laokoona” - odkryta w renesansie ARCHITEKTURA – STYLE Dorycki - charakteryzuje się ciężkimi proporcjami, surowością i monumentalizmem. Walory artystyczne ustępowały w nim miejsca funkcjonalizmowi. Wiele dekoracyjnych szczegółów w budownictwie kamiennym imituje elementy drewniane. Partenon w Atenach Joński – lekkość, smukłe proporcje, bogate zdobienia. Dominował w okresie hellenistycznym . ←świątynia Erechtejon na Akropolu kobiety - kolumny podtrzymują strop → Korycki – smuklejsze proporcje i bardziej ozdobna głowica niż w porządku jońskim Platon był człowiekiem uczonym mądrym, filozofem szukał matematycznej harmonii, teoria piękna pitagorejsko - platońska : piękne jest to, co harmonijne, wyliczone i proporcjonalne, natura była kryterium. Platon również był autorem koncepcji jaskini, nieosiągalnej idei dobra, piękna, prawdy, mamy dążyć do idei, ale nie możemy do końca ich osiągnąć, bo ich obraz widzimy jako cienie w jaskini, w której żyjemy. Mamy o nich mgliste wyobrażenie. Pitagoras - „życie jest jak igrzyska, jedni przychodzą aby się ścigać, drudzy żeby handlować, a trzeci ci najlepsi oddają się kontemplacji”. Strona 4 z 41 Grecy świetnie budowali stadiony, amifiteatry (np. w Delfach). Ważna kwestia - Różnica między świętym i świeckim, sacrum - profanum. Grecy nie rzeźbili konkretnych ludzi, nie jest to rzeźba realistyczna, to ludzie idealni, każdy piękny mógł rzeźbiarzowi pozować, nie było portretów. Charakterystyczne jest myślenie greków o życiu, co wiąże się ze sztuką. WYKŁ 2. 30.10.2014 STAROŻYTNY RZYM Rzyianie podbili Grecję w okresie hellenistycznym. Grecy stracili pewność siebie. Porządek naturalny był kryterium piękna dla Greków przed panowaniem rzymskim Kultura zachodnia → początki w star. Grecji, Rzymie i kulturze judeochrześcijańskiej W sztuce Rzymianie bazowali na Grekach. Uważali, że nie są w stanie ich prześcignąć i nawet nie próbowali. Zapożyczyli od Greków style architektoniczne, rzeźby i inne. Co Rzymianie zrobili oryginalnego Łuk Konstantyna Wielkiego w Rzymie Łuk triumfalny – wykorzystanie w architekturze sklepienia kolebkowego Łuki upamiętniały dokonania cesarzy, ich zwycięstwa Fragment kolumny Trajana Kolumny: - spełniały taką samą funkcję jak łuki triumfalne Na całej powierzchni kolumny znajduje się relief narracyjny (bardzo obszerna i dokładna historia obrazkowa) Mauzolea Na zdj. Mauzoleum Augusta
