2014-03-23
Prawo cywilne - zobowiązania Zobowiązania umowne
Źródła zobowiązań • Czynność prawna – Umowa – Czynność jednostronna
• Inne zdarzenia (przykłady): – Czyn niedozwolony – Bezpodstawne wzbogacenie – Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia – Akt administracyjny
Umowy • Zobowiązujące i rozporządzające • Jednostronnie i dwustronnie zobowiązujące • Wzajemne • Odpłatne i nieodpłatne • Aleatoryjne (losowe) • Nazwane, nienazwane, mieszane
1
2014-03-23
Zasada swobody umów • Swoboda kształtowania treści umowy • Ograniczenia – Ustawa – Zasady współżycia społecznego – Natura stosunku prawnego • • • •
Podważenie sensu więzi prawnej Nierozerwalność stosunku prawnego Naruszenie „równowagi aksjologicznej” Zmiana starannego działania w rezultat
Granice swobody umów • Ustawa – Czynności sprzeczne z prawem – Świadczenie niemożliwe – Wyzysk
• Problem abstrakcyjnych czynności prawnych • Forma umowy – czy ograniczenie swobody?
Wzorce umowne • Skutek masowości obrotu • Ograniczenie swobody umów? • Rodzaje – Formularze – Wzorce – Ogólne warunki umów
• Czy istnieją wzorce normatywne?
2
2014-03-23
Związanie wzorcem • Obowiązek doręczenia drugiej stronie przed zawarciem umowy – Wyjątek: wzorce w obrocie gospodarczym (dostępność + typowość)
• Konsumenci – Doręczenie wzorca jest zasadą – Wyjątek: umowy powszechnie zawierane w drobnych bieżących sprawach…
Klauzule niedozwolone • Problem prawa konsumenckiego • Klauzule – nieuzgodnione indywidualnie z konsumentem – Obowiązki ukształtowane sprzecznie z prawem/zasadami współżycia społecznego – Rażące naruszenie interesów konsumenta
• Nie wiążą konsumenta
Klauzule niedozwolone • Lista klauzul „szarych” (domniemanie niedopuszczalności) dotyczące – Zawarcia i wykonania umowy – Zmiany, rozwiązania przekształcenia umowy – Odpowiedzialności – Wyłączeń jurysdykcji i prawa właściwego
• Rejestr klauzul niedozwolonych
3
2014-03-23
Sankcje • Kontrola abstrakcyjna i incydentalna • Sankcja nieważności • Krzyżowanie z pozostałymi sankcjami kodeksu cywilnego • 58 par 2 kc raczej nie znajdzie zastosowania • Problematyka konsumencka – przepisy szczególne
Zagadnienia szczególne • Culpa in contrahendo – Odpowiedzialność „przedkontraktowa” – Źródło: umowa, delikt czy przepis?
• Umowa przedwstępna – Zobowiązanie do zawarcia umowy w przyszłości – Przygotowuje zawarcie umowy przyrzeczonej – Zmniejsza niepewność stron
Umowa przedwstępna • Treść: essentialia negotii umowy przyrzeczonej • Roszczenie o zawarcie przysługuje jednej lub obu stronom • Termin zawarcia umowy przyrzeczonej – Z umowy – Z ustawy
4
2014-03-23
Umowa przedwstępna – c.d. • Forma ad eventum • Skutek silniejszy – Forma taka, jak dla umowy przyrzeczonej – Roszczenie o zawarcie umowy – Roszczenie odszkodowawcze
• Skutek słabszy – Roszczenie odszkodowawcze – Forma dowolna
Umowy dotyczące osób trzecich • Umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej – Rozszerzona skuteczność – Dopuszczalność odwołania – Rodzaje
• Umowa o świadczenie przez osobę trzecią
Dodatkowe zastrzeżenia umowne - zadatek • Suma pieniędzy dana przy zawarciu umowy • Charakter zależny od – woli stron, – zwyczaju – Ustawy
• Surogat odszkodowania
5
2014-03-23
Dodatkowe zastrzeżenia umowne – kara umowna • • • •
Zryczałtowane odszkodowanie Tylko z tytułu świadczeń niepieniężnych Wysokość ustalana przez strony Zmniejsza ryzyko – Można dochodzić tylko kary umownej – Odszkodowania w pełnym zakresie można dochodzić, jeśli umowa tak stanowi
6