Transcript
Rok akademicki:
Grupa przedmiotów:
2016/17
Numer katalogowy:
Nazwa przedmiotu1):
Problemy wychowawcze w szkole (podejście psychologiczno-kulturowe)
Tłumaczenie nazwy na jęz. angielski3):
Educational Problems in School (psychological and cultural approach)
Kierunek studiów4):
Pedagogika
Koordynator przedmiotu5):
Dr Katarzyna Bogacka
Prowadzący zajęcia6):
Dr Katarzyna Bogacka
Jednostka realizująca7):
Zakład psychologii i pedagogiki społecznej, Katedra Edukacji i Kultury
Wydział, dla którego przedmiot jest realizowany8):
Wydział Nauk Społecznych
Status przedmiotu9):
a) przedmiot specjalizacyjny
b) stopień II rok I
Cykl dydaktyczny10):
Semestr VII
Jęz. wykładowy11): polski
Założenia i cele przedmiotu12):
Zakłada się, że do właściwego zrozumienia teorii i praktyki problemów (trudności) wychowawczych w szkole konieczne jest kompleksowe rozważenie charakterystyk psycho-fizycznych uczestników procesu wychowawczego oraz uwarunkowań społecznego-kulturowych. Trudności szkolne są zaś wskazaniem do terapii pedagogicznej, psychoterapii i socjoterapii, w czym istotną rolę gra pedagog. Celem jest przekazanie wiedzy i wyrobienie umiejętności w zakresie realizacji tych założeń.
Formy dydaktyczne, liczba godzin13): Metody dydaktyczne14):
Pełny opis przedmiotu15):
a)
ECTS 2)
4
c) stacjonarne
Wykład – 15h b) Ćwiczenia – 15h
Wykład interaktywny. Ćwiczenia audytoryjne: dyskusja, analiza i interpretacja tekstów źródłowych, studium przypadku, analiza przypadku, film dydaktyczny. Wprowadzenie w problematykę przedmiotu: pojęcia i definicje, przejawy i rodzaje problemów (trudności) wychowawczych. Zachowania i objawy klasyfikowane w literaturze jako problemy wychowawcze. Teoretyczna klasyfikacja problemów wychowawczych ze względu na etiologię: a) endogenne i b) egzogenne. a) charakterystyka trudności pojawiających się w poszczególnych fazach rozwoju; b) wpływ środowiska rodzinnego, szkolnego (w tym nauczycieli), rówieśniczego, szerszych uwarunkowań społecznych i kulturowych. Rzeczywiste nakładanie się różnych przyczyn i współwystępowanie objawów. Nieprawidłowości rozwojowe w sferze intelektualnej, emocjonalnej i społecznej jako kategoria problemów wychowawczych: opóźnienie i akceleracja rozwoju, zaburzenia poszczególnych funkcji i ich objawy (np. dysgrafia, dysleksja, dyskalkulia). Objawy zaburzeń funkcjonalnych, rozwojowych i osobowościowych. Najważniejsze współczesne problemy w wychowaniu i ich związek z funkcjonowaniem w rodzinie i in. grupach społecznych, w rzeczywistości społeczno-kulturowej. Rola wartości i norm społecznych: zaburzenia sfery normatywnej i anomia. Komunikacja społeczna osób z problemami wychowawczymi. Zaburzenia komunikacji jako przyczyna trudności wychowawczych. Z problematyki uzależnień od substancji psychoaktywnych: alkoholizm i narkomania nieletnich, alkoholizm w rodzinie i jego konsekwencje dla funkcjonowania dziecka. Trudności diagnostyczne i podstawowe założenia terapii. Uzależnienia a szkoła Dziecko jako ofiara agresji i jej sprawca; agresja werbalna i przemoc fizyczna, autoagresja, wyrafinowane formy agresji. Odniesienie do psychologicznych teorii agresji. Aspołeczność. Przestępczość nieletnich (związana z agresją, seksualna, czyny przeciwko mieniu). Rola grup społecznych: uczestnictwa i odniesienia. Udział grupach przestępczych, subkulturach, sektach. Nieśmiałość, pasywność, wycofanie, lęk; objawy nerwicy szkolnej. Rola nauczyciela w diagnozowaniu trudności wychowawczych, postępowanie wobec uczniów z problemami; współpraca z rodzicami i specjalistami w zakresie przezwyciężania problemów wychowawczych. Rozmowa, wywiad obserwacja jako narzędzia diagnostyki trudności szkolnych Ćwiczenia polegają na dyskusji i odniesieniach do przykładów (literatura źródłowa, filmy i in.). Podczas ćwiczeń studenci przygotowują się (częściowo) do wykonania studium przypadku osoby z problemami wychowawczymi, a następnie przedstawiają wykonane opracowania i dyskutują na ich temat.
Wykształcenie na poziomie licencjatu z pedagogiki (w tym: psychologia rozwojowa i kliniczna, elementy psychoterapii i socjoterapii).
Wymagania formalne (przedmioty wprowadzające)16):
Zaznajomienie z czynnikami warunkującymi efektywną pracę dydaktyczno-wychowawczą nauczyciela w środowisku szkolnym. Uzyskanie wiedzy w zakresie sposobów gromadzenia informacji o uczniu i klasie potrzebnych nauczycielowi w celu podnoszenia jakości i efektywności jego pracy. projektowania strategii działań wychowawczych; 01 - Definiuje pojęcia: problemy (trudności) potrafi generować i planować rozwiązania wychowawcze, ich objawy, diagnoza i terapia problemów i prognozować ich przebieg i skutki. pedagogiczna, deficyty rozwojowe, dysfunkcje, 05 - Ma przekonanie o sensie, wartości i potrzebie patologia społeczna, zachowania aspołeczne. podejmowania działań wychowawczych w 02 - Zna i rozumie główne koncepcje i kierunki środowisku szkolnym, wykazuje aktywność, pracy wychowawczej szkoły, poznaje głównych podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w przedstawicieli pedagogiki - zajmujących się realizacji indywidualnych i zespołowych działań problematyką trudności wychowawczych w szkole, profesjonalnych w zakresie pokonywania trudności teoretyków wychowania. wychowawczych. Docenia znaczenie rozwoju 03 Projektuje formy oddziaływań umiejętności wychowawczych nauczyciela dla wychowawczych mających na celu pokonanie budowania i rozwoju właściwych więzi między trudności wychowawczych w szkole, właściwie uczniami i opiekunami i odnosi zdobytą formułuje problematykę pojęcia trudności umiejętność do działań dydaktycznowychowawcze. Potrafi formułować właściwe cele, wychowawczych. zasady, metody, oraz sposoby rozwiązywania 06 - Odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej trudności wychowawczych u dzieci i młodzieży. pracy, projektuje i wykonuje działania 04 - Potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami wychowawcze. Nabywa umiejętności teoretycznymi i metodami w celu identyfikowania i diagnozowania problemów wychowawczych analizowania trudności wychowawczych, oraz różnych grup wiekowych wychowanków.
Założenia wstępne17):
Efekty kształcenia18):
Sposób weryfikacji efektów kształcenia : 19)
01, 02, 03 – przygotowanie i prezentacja projektu (założeń teoretycznych i ćwiczeń dla określonej metody wychowawczej) 03,04, 05,06 – przygotowanie studium przypadku określonej trudności wychowawczej 03,04 – przygotowanie arkusza obserwacji wychowanka
Forma dokumentacji osiągniętych efektów kształcenia 20):
Elektroniczny zapis prezentacji (w tym: studium przypadku i arkusza obserwacji wychowanka), listy studentów, oceny w EHMS
Elementy i wagi mające wpływ na ocenę końcową21):
Prezentacja 50% Analiza przypadku 25% Przygotowanie arkusza obserwacji wychowanka 25%
Miejsce realizacji zajęć22):
Sala dydaktyczna
Literatura podstawowa i uzupełniająca23): Literatura podstawowa Bandura L., Trudności wychowawcze, Kwartalnik Pedagogiczny nr 4/10. Trudności szkolne dziecka. Wybrane zagadnienia, red. G. Pańtak, E. Słodownik, Zeszyty Naukowe 1/2015. Pedagogika. Spionek H., Psychologiczna analiza trudności i niepowodzeń szkolnych, Warszawa 1970. Zaborowski Z., Problemy wychowania społecznego w szkole, . Literatura uzupełniająca Brezinka W., Wychowanie i pedagogika w dobie przemian kulturowych, Kraków 2005. Dudzikowa M., Czerepaniak-Walczak M. (red.), Wychowanie - pojęcia, procesy, konteksty, Gdańsk 2007. Han–Ilgiewicz N., Trudności wychowawcze i ich tło psychiczne. Warszawa 1961. Lewicki A., Jak powstają trudności wychowawcze, . Łobocki Mieczysław, Trudności wychowawcze w szkole, Warszawa 1985. Łobocki M., Wychowanie moralne w zarysie. Kraków 2002. Reykowski J., Z zagadnień psychologii motywacji, Warszawa 1977. Skorny Z. Proces socjalizacji dzieci i młodzieży, Warszawa 1987. Śliwerski B., Program wychowawczy szkoły, Warszawa 2001. Żebrowska M. (red) Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży, Warszawa 1979. Cywińska Małgorzata, http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Nauczyciel_i_Szkola/Nauczyciel_i_Szkola-r2003-t3_4_(20_21)/Nauczyciel_i_Szkola-r2003t3_4_(20_21)-s194-202/Nauczyciel_i_Szkola-r2003-t3_4_(20_21)-s194-202.pdf Kubik W., Umiejętność koncentracji uwagi u uczniów klas VI, VII i VIII oraz jej konsekwencje dydaktyczno-katechetyczne, Studia Katechetyczne 1, 1979, s. 29-200. UWAGI24):
Wskaźniki ilościowe charakteryzujące moduł/przedmiot25): Szacunkowa sumaryczna liczba godzin pracy studenta (kontaktowych i pracy własnej) niezbędna dla osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia18) - na tej podstawie należy wypełnić pole ECTS2: Łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
60 h 2 ECTS
Łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym, takich jak zajęcia laboratoryjne, projektowe, itp.:
2 ECTS
Tabela zgodności kierunkowych efektów kształcenia z efektami przedmiotu 26) Nr /symbol efektu W1
W2
U1
U2
K1
K2
Wymienione w wierszu efekty kształcenia: 01 - Definiuje pojęcia: problemy (trudności) wychowawcze, ich objawy, diagnoza i terapia pedagogiczna, deficyty rozwojowe, dysfunkcje, patologia społeczna, zachowania aspołeczne. 02 - Zna i rozumie główne koncepcje i kierunki pracy wychowawczej szkoły, poznaje głównych przedstawicieli pedagogiki - zajmujących się problematyką trudności wychowawczych w szkole, teoretyków wychowania. 03 - Projektuje formy oddziaływań wychowawczych mających na celu pokonanie trudności wychowawczych w szkole, właściwie formułuje problematykę pojęcia trudności wychowawcze. Potrafi formułować właściwe cele, zasady, metody, oraz sposoby rozwiązywania trudności wychowawczych u dzieci i młodzieży. 04 - Potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi i metodami w celu identyfikowania i analizowania trudności wychowawczych, oraz projektowania strategii działań wychowawczych; potrafi generować i planować rozwiązania problemów i prognozować ich przebieg i skutki. 05 - Ma przekonanie o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań wychowawczych w środowisku szkolnym, wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w realizacji indywidualnych i zespołowych działań profesjonalnych w zakresie pokonywania trudności wychowawczych. Docenia znaczenie rozwoju umiejętności wychowawczych nauczyciela dla budowania i rozwoju właściwych więzi między uczniami i opiekunami i odnosi zdobytą umiejętność do działań dydaktyczno-wychowawczych. 06 - Odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, projektuje i wykonuje działania wychowawcze. Nabywa umiejętności diagnozowania problemów wychowawczych różnych grup wiekowych wychowanków.
Odniesienie do efektów dla programu kształcenia na kierunku K_W01
K_W02
K_U01
K_U10
K_U03
K_K08
