Projektowanie Badań Jakościowych

Transcript

PROJEKTOWANIE BADAŃ JAKOŚCIOWYCH WPROWADZENIE ILOŚCIOWE    OPIERAJĄ SIĘ NA LICZBACH, STOSUJĄ METODY STATYSTYCZNE, BADAJĄ DUŻĄ GRUPĘ. JAKOŚCIOWE UŻYWAJĄ TEKSTU ZAMIAST LICZB,  SKUPIAJĄ SIĘ NA PUNKTACH WIDZENIA UCZESTNIKÓW BADAŃ, I ICH CODZIENNYCH PRAKTYKACH,  ZAKORZENIONE W SOCJOLOGII.  TYPY BADAŃ BADANIA JAKOŚCIOWE SĄ STOSOWANE W SOCJOLOGII, PSYCHOLOGII, PEDAGOGICE, NAUKACH O ZDROWIU. BADANIA JAKOŚCIOWE ANALIZUJĄ DOSWIADCZENIA JEDNOSTEK I GRUP. MOGĄ TO BYĆ DOŚWIADCZENIA PRYWATNE LUB ZAWODOWE,  ANALIZUJĄ INTERAKCJE I AKTY KOMUNIKACJI W CZASIE ICH TRWANIA,  ANALIZUJĄ DOKUMENTY (TEKSTY, OBRAZY, FILMY, MUZYKĘ) LUB PODOBNE ŚLADY LUDZKICH DOŚWIADCZEŃ I INTERAKCJI.  CZYM ZAJMUJĄ SIĘ BADANIA JAKOŚCIOWE? UCHWYCENIE DOŚWIADCZEŃ, INTERAKCJI, DOKUMENTÓW W ICH NATURALNYM KONTEKŚCIE,  BADACZE JAKOŚCIOWI SAMI STANOWIĄ ISTOTNĄ CZĘŚĆ PROCES BADAWCZEGO,  SPORA CZĘŚĆ BADAŃ JAKOŚCIOWYCH OPIERA SIĘ NA PISANIU TEKSTÓW (NOTATEK, OPISÓW I INTERPRETACJI)…  W JAKI SPOSÓB PROWADZI SIĘ BADANIA JAKOŚCIOWE?         WYWIADY, WYWIADY NARRACYJNE, NAGRYWANIE INTERAKCJI, ZDJĘCIA, FILMY, OBSERWACJA UCZESTNICZĄCA, BADANIA UCZESTNICZĄCE, BADANIA FOKUSOWE. METODY BADAŃ JAKOŚCIOWYCH METODY ZBIERANIA DANYCH  ANALIZA TREŚCI,  ANALIZA NARRACYJNA,  METODY HERMENEUTYCZNE,  ANALIZA KONWERSACYJNA,  ANALIZA DYSKURSU,  ANALIZA DOKUMENTÓW. METODY BADAŃ JAKOŚCIOWYCH METODY INTERPRETACJI DANYCH  JAKI JEST WPŁYW INTUICJI NA BJ?  W JAKI SPOSÓB ŁĄCZYĆ RÓŻNE METODY BJ?  JAK POŁĄCZYĆ RÓŻNE ETAPY PROCESU BADAWCZEGO?  JAK POŁĄCZYĆ ETAP BADANIA Z ETAPEM INTERPRETOWANIA BADAŃ? PYTANIA DO BADAŃ JAKOŚCIOWYCH  JAK CZŁONKOWIE JAKIEJŚ GRUPY PODCHODZĄ DO PROBLEMU LUB ZAGADNIENIA? PROBLEM „OBCEGO” STOSUNEK UCZNIÓW I NAUCZYCIELI DO NOWYCH MEDIÓW, POGLĄDY NA TEMAT ANTYSEMITYZMU, SPOSÓB KOMUNIKOWANIA NIEPOWODZEŃ SZKOLNYCH. POMYSŁY NA BADANIA DĄŻENIE DO OPRACOWANIA TEORII: ANALIZA TEORETYCZNYCH UJĘĆ, BADANIE PRAKTYK SPOŁECZNYCH, OPRACOWANIE WYNIKÓW I ICH INTERPRETACJA, UOGÓLNIENIE. PRZYJMOWANIE PERSPEKTYWY BADAWCZEJ NALEŻY SPRECYZOWAĆ, CO WŁAŚCIWIE CHCEMY BADAĆ?  NALEŻY OPRACOWAĆ NARZĘDZIE BADAWCZE (NP.: ANKIETĘ, KWESTIONARIUSZ, SCENARIUSZ WYWIADU)  NALEŻY USTALIĆ PLAN BADAŃ (LISTA OSÓB).  PLANOWANIE PROJEKTU BADAWCZEGO I PODEJŚCIE WYRAŹNIE SPRECYZOWANY I ZDEFINIOWNY CEL BADAŃ (JAKIE DANE NALEŻY ZEBRAĆ, JAKIE ASPEKTY PODDAĆ ANALIZIE). II PODEJŚCIE ROZPOCZĘCIE OGÓLNYCH OBSERWACJI, A NASTĘPNIE STOPNIOWE DOOKREŚLENIE PYTANIA BADAWCZEGO. PLANOWANIE PROJEKTU BADAWCZEGO  DOBÓR PRÓBY POLEGA NA STWORZENIU MINIATURY SZERSZEJ POPULACJI,  DOBÓR MOŻE BYĆ SFORMALIZOWANY LUB SWOBODNY. LOGIKA DOBORU PRÓBY  POSZUKIWANIE SYTUACJI TYPOWYCH,  POSZUKIWANIE SYTUACJI EKSTREMALNYCH,  ZAPEWNIENIE MAKSYMALNEJ ZMIENNOŚCI,  KRYTERIUM DOGODNOŚCI. LOGIKA DOBORU PRÓBY  PRÓBA JEDNORODNA,  DOBÓR CELOWO – LOSOWY,  DOBÓR CELOWO – WARSTWOWY,  KULA ŚNIEŻNA. LOGIKA DOBORU PRÓBY JEŚLI BADAMYPODEJMOWANIE PRZEZ NAUCZYCIELI DECYZJI DOTYCZĄCYCH OSIĄGNIĘĆ SZKOLNYCH UCZNIÓW ORAZ PRZEBIEGU NAUKI  MUSIMY: WYBRAĆ RODZAJ SZKÓŁ, SYTUACJE, W KTÓRYCH NASTĘPUJE KOMUNIKOWANIE NA TEMAT OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW.  DOBÓR MIEJSCA I ZDARZEŃ  BADANIA FOKUSOWE DOBRANIE GRUP OBEJMUJĄCYCH OSOBY, KTÓRE MAJĄ SZCZEGÓLNE ZWIĄZKI Z PRZEDMIOTEM BADANIA I SĄ ZRÓŻNICOWANE POD WZGLĘDEM OPINII I SĄDÓW. KONSTRUOWANIE GRUP BADANYCH CO TO JEST KORPUS MATERIAŁÓW?  DOKUMENTY,  TEKSTY,  OBRAZY. KONSTRUOWANIE KORPUSU MATERIAŁÓW POZA DOBOREM PRÓBY NALEŻY ZAPLANOWAĆ SPOSÓB PREZENTACJI WYNIKÓW.  NALEŻY RÓWNIEŻ ZDOBYĆ ZGODĘ NA BADANIE.  DOBÓR PRÓBY PROJEKT BADAŃ JAKOŚCIOWYCH PROJEKT BADAWCZY TO ZAPLANOWANY SPOSÓB ZBIERANIA I ANALIZOWANIA MATERIAŁÓW, KTÓRY UMOŻLIWIA BADACZOWI UDZIELENIE ODPOWIEDZI NA POSTAWIONE PYTANIA.  DOBÓR PRÓBY,  ZAMIERZONE PORÓWNANIA,  ZAMIERZONY POZIOM GENERALIZACJI,  JAKOŚĆ BADAŃ,  ODBIORCY I REGUŁY PISANIA,  TRIANGULACJA. SKŁADNIKI PROJEKTÓW BADAWCZYCH STUDIUM PRZYPADKU BADANIA MIGAWKOWE BADANIA RETROSPEKTYWNE OPIS STANÓW BIEŻĄCYCH ANALIZA BADANIA DYNAMICZNE PROCESÓW BADANIA PORÓWNAWCZE BADANIA JAKOŚCIOWE          PRECYZYJNY ZAKRES, KONKRETNE PYTANIE BADAWCZE, DOSTĘPNOŚĆ ZASOBÓW, SPOSÓB DOBORU PRÓBY, OKREŚLONE METODY BADAWCZE, RAMY TEORETYCZNE, ZNANA PERSPEKTYWA BADAWCZA, CEL GENERALIZACJI, OTWARTOŚĆ NA NOWĄ WIEDZĘ. CECHY DOBREGO PROJEKTU BADAŃ JAKOŚCIOWYCH ZASOBY I WYZWANIA CZAS I ZASOBY TECHNICZNE: USTALIĆ CZAS POTRZEBNY NA PRZYGOTOWANIE MATERIAŁÓW,  SPOSÓB I KOSZTY PRZYGOTOWANIA MATERIAŁÓW,  POTRZEBNY SPRZĘT.  ZASOBY  NIEARBITRALNOŚĆ,  ADEKWATNOŚĆ,  RYGORYZM I KREATYWNOŚĆ,  SPÓJNOŚĆ I ELASTYCZNOŚĆ,  PRZEJRZYSTOŚĆ,  PROFILOWANIE PREZENTACJI BADAŃ. JAKOŚĆ NA ETAPIE PROJEKTOWANIA I WYKONANIA BADAŃ NIKT NIE POWINIEN BRAĆ UDZIAŁU W BADANIACH, NIE WIEDZĄC O TYM I NIE MAJĄC MOŻLIWOŚCI ODMOWY,  NIE NALEŻY WPROWADZAĆ BADANYCH W BŁĄD,  NALEŻY ZAPEWNIĆ POUFNOŚĆ BADANYM,  NALEŻY DBAĆ O TO, BY BADANIA NIE SZKODZIŁY BADANYM.  ETYKA W BADANIACH JAKOŚCIOWYCH STARANNOŚĆ  KILKAKROTNIE PRZEANALIZUJ DANE,  BĄDŹ SYSTEMATYCZNY,  BĄDŹ NEUTRALNY,  NIE DOKONUJ POCHOPNYCH UOGÓLNIEŃ,  ZACHOWAJ POUFNOŚĆ. ANALIZA DANYCH UZYSKIWANE ZA POMOCĄ:  WYWIADÓW,  SPROWOKOWANYCH OPOWIEŚCI,  GRUP FOKUSOWYCH. DANE WERBALNE  DOMINUJĄ WYWIADY INDYWIDUALNE, OPARTE NA SCENARIUSZU, KTÓRY PRZEWIDUJE NAJWAŻNIEJSZE TEMATY DO PORUSZENIA,  PRZEPROWADZA SIĘ ZWYKLE JEDNORAZOWO,  MOŻLIWE SĄ WYWIADY NARRACYJNE. WYWIADY U JEGO ŹRÓDEŁ TKWI PRZEKONANIE, ŻE LUDZIE POTRAFIĄ PODDAĆ REFLEKSJI WŁASNE DZIAŁANIA. WYWIAD     PYTANIA BADAWCZE ROZPOCZYNAJĄCE SIĘ OD „CO”, „JAK”, „W JAKI SPOSÓB COŚ SIĘ ZACZĘŁO LUB ZMIENIŁO”, WYWIADY Z REGUŁY SŁUŻĄ DO PORÓWNYWANIA: OSÓB, POSTAW, SYTUACJI, CZASEM TOWARZYSZĄ IM SONDAŻE. WYWIAD DYSKUSJA GRUPY OSÓB NA OKREŚLONY TEMAT,  PORÓWNYWANIE OPINII,  DYSKUSJA MUSI BYĆ ZAREJESTROWANA,  WAŻNY JEST KONTEKST I PRZEBIEG DYSKUSJI  BADANIA FOKUSOWE OPISYWANIE TERENOWYCH DOŚWIADCZEŃ I OBSERWACJI BADACZY BADANIA ETNOGRAFICZNE I OBSERWACYJNE  OBECNE W BADANIACH KULTUROWYCH,  UWZGLĘDNIAJĄ KONTEKST BADANYCH OBRAZÓW,  KONCENTRUJĄ SIĘ NA UMIEJSCOWIENIU OBRAZÓW W RELACJACH WŁADZY,  USTALAJĄ REALCJE MIĘDZY JAWNĄ A UKRYTĄ TREŚCIĄ OBRAZU. METODY WIZUALNE JAKA JEST TREŚĆ OBRAZU ORAZ W JAKI SPOSÓB JEST KOMUNIKOWANA? JAKIE JEST ZNACZENIE OBRAZU I W JAKI SPOSÓB ZWRACA SIĘ DO ODBIORCÓW? METODY WIZUALNE PYTANIA BADAWCZE  WYBÓR KONKRETNYCH OBRAZÓW,  WYBÓR KONTEKSTÓW ICH TWORZENIA,  WYBÓR TWÓRCÓW LUB UŻYTKOWNIKÓW OBRAZÓW (PORÓWNUJE SIĘ ICH RELACJE Z OBRAZEM),  PORÓWNYWANIE TREŚCI I FORMY. METODY WIZUALNE DOBÓR PRÓBY DOBÓR DOKUMENTÓW, ARTYKUŁÓW, REJESTROWANIE CODZIENNYCH PRAKTYK. ANALIZA KONWERSACYJNA, ANALIZA DYSKURSU I DOKUMENTÓW  DYSKURS JEST OKREŚLANY JAKO UŻYCIE JĘZYKA POWIĄZANE Z FORMACJAMI POLITYCZNYMI I KULTUROWYMI; TO JĘZYK ZARAZEM ODZWIERCIEDLAJACY I KSZTAŁTUJĄCY ŁAD SPOŁECZNY. ANALIZA DYSKURSU WSZYSTKIE ASPEKTY LUDZKIEGO DOŚWIADCZENIA I LUDZKIEJ DZIALALNOSCI SĄ SPOŁECZNIE KONSTRUOWANE, ZATEM NIE DA SIĘ UPRAWIAĆ CAŁKOWICIE OBIEKTYWNEJ NAUKI, HISTORII CZY LITERATUROZNAWSTWA, PONIEWAŻ WSZYSTKIE TE DZIEDZINY POWSTALY POD WPŁYWEM SPOŁECZEŃSTWA, W KTÓRYM POWSTAŁY.  ANALIZA DYSKURSU  DYSKURS TO WZAJEMNIE POWIĄZANY ZBIÓR TEKSTÓW ORAZ PRAKTYK ICH TWORZENIA, ROZPOWSZECHNIANIA, ODBIERANIA, KTÓRE POWOŁUJĄ DANY PRZEDMIOT DO ISTNIENIA.  TEKSTY ZYSKUJĄ ZNACZENIE PRZEZ POWIĄZANIE ICH Z INNYMI ASPEKTAMI DYSKURSU I KONTEKSTU, W KTÓRYM ZOSTAŁY WYTWORZONE. ANALIZA DYSKURSU TEKST  TEKSTY MOGĄ PRZYBIERAĆ RÓŻNE FORMY: TEKSTÓW PISANYCH, WYPOWIEDZI USTNYCH, OBRAZÓW, SYMBOLI, ARTEFAKTÓW (DZIEŁA SZTUKI, ARCHITEKTURY, UTWORY MUZYCZNE, LITERATURA…) ANALIZA DYSKURSU TEKST   TEKSTY ZAWIERAJĄ SYMBOLE REPREZENTUJĄCE STRUKTURĘ SPOŁECZNĄ. ESTETYZACJA JAKO CECHA KONTEKSTU. ANALIZA DYSKURSU TEKST  W BADANIACH ORAZ ANALIZACH TEKSTU WYKORZYSTUJE SIĘ ANALIZĘ DYSKURSU.  CEL ANALIZY DYSKURSU: USTALENIE, JAK DYSKURS ODDZIAŁUJE NA KONSTRUOWANIE RZECZYWISTOŚCI SPOŁECZNEJ. ANALIZA DYSKURSU DYSKURS SŁOWNE INTERAKCJE SĄ ZDETERMINOWANE PRZEZ STRUKTURY SPOŁECZNE I JEDNOCZEŚNIE NA TE STRUKTURY WPŁYWAJĄ.  KRYTYCZNA ANALIZA DYSKRSU  KWESTIONOWANIE ZASADNOŚCI MONOLITYCZNEGO OPISU KULTUR I ORGANIZACJI, PONIEWAŻ SKŁADAJĄ SIĘ ONE Z WIELU DYSKURSÓW. KONSEKWENCJA: NIE MOŻNA KONSTRUOWAĆ POJEDYNCZEGO OPISU RZECZYWISTOŚCI ORGANIZACYJNEJ I KULTURY. KRYTYCZNA ANALIZA DYSKURSU DYSKURS W SZEROKIEJ PERSPEKTYWIE KOMUNIKACYJNEJ:  ANALIZA: TEKSTÓW NIEWERBALNYCH I NIEGŁOSOWYCH, AKTÓW PERFPRMATYWNYCH, JĘZYKA ZNAKÓW, OBRAZÓW, RZEŹB, FOTOGGRAFII Z UWZGLĘDNIENIEM WIELU SYSTEMÓW SEMIOTYCZNYCH.  KRYTYCZNA ANALIZA DYSKURSU PRAKTYKI DYSKURSYWNE JAKO TECHNOLOGIE SPRAWOWANIA WŁADZY. KRYTYCZNA ANALIZA DYSKURSU DYSKURS PRZYCZYNIA SIĘ DO TWORZENIA TOŻSAMOŚCI SPOŁECZNYCH. 2. DYSKURS POMAGA W KONSTRUOWANIU RELACJI SPOŁECZNYCH MIĘDZY LUDŹMI. 3. DYSKURS WPŁYWA NA TWORZENIE SYSTEMU WIEDZY I PRZEKONAŃ. 1. ASPEKTY ODDZIAŁYWANIA DYSKURSU    ANALIZA WIELU FUNKCJI: ZMIENIAJĄCYCH SIĘ PRAKTYK DYSKURSU I ICH KONSEKWENCJI DLA SYSTEMU WIEDZY, RELACJI I TOŻSAMOŚCI SPOŁECZNYCH, ZAPEWNIENIE HISTORYCZNOŚCI ANALIZY: TEKSTY SĄ TWORZONE NA PODSTAWIE INNYCH TEKSTÓW WYRAŻONYCH W OKREŚLONY SPOSÓB, POWINNA TO BYĆ METODA KRYTYCZNA – UJAWNIAĆ UKRYTE POWIĄZANIA. WARUNKI SKUTECZNEJ ANALIZY DYSKURSU „JĘZYK PISANY CZY MÓWIONY NIE JEST DLA BADACZA NEUTRALNYM I TRANSPARENTNYM SRODKIEM KOMUNIKACJI. JEST POSTRZEGANY PRZEZ PRYZMAT SWEJ PERFORMATYWNOŚCI I WYPEŁNIANIA OKREŚLONYCH FUNKCJI.” BOJOWNIK O WOLNOŚĆ ZABIJA POLITYKA TERRORYSTA ZABIJA POLITYKA KTÓRA WERSJA JEST PRAWDZIWA? BADACZY DYSKURSU INTERESUJE TO, JAK UŻYWA SIĘ JĘZYKA W OKREŚLONYCH KONTEKSTACH. ICH UWAGA SKUPIA SIĘ NA TOŻSAMOŚCIACH, PRAKTYKACH, ZASOBACH WIEDZY I POJĘCIACH WTWARZANYCH W TRAKCIE OPISYWANIA CZEGOŚ W TEN, A NIE INNY SPOSÓB. SPOSÓB, W JAKI POJMUJEMY RZECZY, POJĘCIA I IDEE UZNAWANE ZA ZROZUMIAŁE SAME PRZEZ SIĘ, NIE JEST ANI NATURALNY, ANI Z GORY OKREŚLONY. JEST WYTWOREM LUDZKICH DZIAŁAŃ, INTERAKCJI, HISTORII, SPOŁECZEŃSTWA I KULTURY.  KONSPEKT BADANIA WPROWADZENIE 2. PROBLEM BADAWCZY  ISTNIEJĄCA LITERATURA PRZEDMIOTU  LUKI W PRZEPROWADZONYCH JUŻ BADANIACH  ZAINTERESOWANIA BADAWCZE 3. CEL BADAŃ 4. PYTANIA BADAWCZE 1. MODEL KONSPEKTU BADAŃ 5. METODY I PROCEDURY BADAWCZE  CHARAKTERYSTYKA BADAŃ JAKOŚCIOWYCH I WYKAZANIE ICH ODPOWIEDNIOŚCI DO BADANEGO PROBLEMU  STRATEGIA BADAWCZA  PROJEKT BADAŃ (DOBÓR PRÓBY, PORÓWNANIA, ZAKŁADANA LICZBA UCZESTNIKÓW/DOKUMENTÓW/ITP.  METODY ZBIERANIA DANYCH,  METODY ANALIZY DANYCH. MODEL KONSPEKTU BADAŃ 6. SPODZIEWANE REZULTATY 7. ZNACZENIE, DONIOSŁOŚĆ I WARTOŚĆ PRAKTYCZNA BADAŃ. MODEL KONSPEKTU BADAŃ Flick U. Projektowanie badania jakościowego, tłum. P. Tomanek, Warszawa 2010 2. Łobocki M. Metodologia badań pedagogicznych, Warszawa 1982. 3. Pilch T. Zasady badań pedagogicznych, Warszawa 1995. 4. Zaczyński W. Praca badawcza nauczyciela, Warszawa 1995. 1. PROPOZYCJE BIBLIOGRAFICZNE Badania jakościowe, red. D. Jemielniak, PWN, Warszawa 2012,  Dyskurs jako struktura i proces, red. Teun A van Dijk, tłum. G. Grochowski, PWN, Warszawa 2001.  PROPOZYCJE BIBLIOGRAFICZNE DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ BEATA GROMADZKA