Transcript
Projektowanie organizacji i jej struktura
dr Aleksandra Spik, WZ UW, DSFiR, zaoczne.
Struktura organizacyjna – schemat organizacyjny Prezes Zarządu Dyrektor ds. Finansów Zastępca Dyrektora ds. Finansów
Główna księgowa
Główny technolog
Dyrektor ds. Produkcji
Dyrektor Handlowy
Kierownik I zmiany
Kierownik II zmiany
Specjalista ds. płac
Dyrektor Zaopatrzenia
Brygadzista I Brygadzista II
dr Aleksandra Spik, WZ UW, DSRiR, zaoczne.
Podstawowe pojęcia c.d.
Zasięg kierowania – oznacza liczbę podwładnych podlegających pośrednio i bezpośrednio Rozpiętość kierowania – bezpośredni podwładni Centralizacja pionowa – stopień centralizacji pionowej pokazuje na jakim szczeblu podejmowane są decyzje. Otoczenie organizacji Interesariusze organizacji Struktura liniowa, funkcjonalna, liniowo - sztabowa
dr Aleksandra Spik, WZ UW, DSRiR, zaoczne.
Relacje łączące poszczególne elementy organizacji
Więzi linowe (hierarchiczne) – wskazują na relacje podrzędności/nadrzędności. Więzi doradcze – relacja polegająca na dostarczaniu wskazówek pracowników na innych stanowiskach. Więzi technologiczne – łączą elementy organizacji biorące udział w jednym procesie, np.: tworzenia bazy danych. Elementy te mogą należeć do różnych komórek/jednostek organizacyjnych. Więzi informacyjne – określają drogi przepływu informacji miedzy stanowiskami/komórkami. W organizacjach biurokratcznych, zbliżone do więzi liniowych. dr Aleksandra Spik, WZ UW, DSRiR, zaoczne.
Rodzaje struktur organizacjach
Klasyczne teorie organizacji
Struktur liniowe – oparta na zasadzie jedności rozkazodawstwa (Fayol) i strukturze służbowej.
Struktury funkcjonalne – (Taylor) Każdy z przełożonych odpowiada za pewien merytoryczny odcinek pracy. Kluczowa rola kierowników średniego szczebla. Struktur liniowo- sztabowe – łączy zalety struktury liniowej i funkcjonalnej. Umożliwia wykorzystanie fachowej wiedzy, zachowuje jedność rozkazodawstwa, odciąża kierowników średniego szczebla. Stanowiska i komórki sztabowe wspierają kierowników liniowych (zbierają informacje, doradzają, prognozowanie, opracowanie wariantów decyzji).
dr Aleksandra Spik, WZ UW, DSRiR, zaoczne.
Struktura funkcjonalna Kierownik
chemik
brygadzista
inżynier
robotnicy
robotnicy
robotnicy
dr Aleksandra Spik, WZ UW, DSRiR, zaoczne.
Struktura macierzowa
Kolumny: stałe, powtarzalne funkcje, wiersze: nietypowe, zmieniające się okresowo zadania, produkty, projekty, przedsięwzięcia.
Dla każdego elementu macierz istnieją dwa ośrodki decyzyjne (kierownik funkcji i kierownik zadania).
Zalety:
Wyzwala zablokowana w tradycyjnych strukturach inwencję twórczą
Większa elastyczność w dostosowaniu się do zmian
Kierownik – koordynator odpowiedzialny za cały cykl realizacyjny zadania
Wady:
Konflikty: funkcja vs. przedsięwzięcie
Zespół zadaniowe rozpadają się w momencie zakończenie projektu
Niejasne reguły wynagradzania (który kierownik ocenia?)
dr Aleksandra Spik, WZ UW, DSRiR, zaoczne.
Struktura macierzowa Pion Analiz Raportowych
Kierownik Projektu A
Kierownik projektu B
Pion Informatyczn y
3
4
3
5
1
2
Kierownik Projektu C
dr Aleksandra Spik, WZ UW, DSRiR, zaoczne.
Pion Hurtowni Danych
3
Podstawowa funkcja struktury Zapewnia
podział:
zadań, uprawnień odpowiedzialności zasobów
Umożliwia
koordynacje zadań realizowanych przez pracowników
dr Aleksandra Spik, WZ UW, DSRiR, zaoczne.
9 parametrów projektowych struktur organizacyjnych (H. Mintzberg) 1.
Specjalizacja – wąska vs. szeroka
2.
Formalizacja – nadawanie komunikacji form pisemnej
3.
Szkolenie i indoktrynacja – Aktualizowanie i rozwój wiedzy oraz wpajanie norma i wartości
4.
Departamentalizacja – zasady łączenia stanowisk w komórki i w większe jednostki.
5.
Wielkość jednostek – rozpiętość kierowania (liczba bezpośrednich podwładnych)
6.
Systemy planowania i kontroli – w jakim zakresie i w jaki sposób standaryzować wyniki dr Aleksandra Spik, WZ UW, DSRiR, zaoczne.
9 parametrów projektowych struktur organizacyjnych (H. Mintzberg) – C.D 7.
8.
9.
Mechanizmy spajające – stanowiska (czasowe lub stałe) koordynujące i integrujące. Stopień decentralizacji pionowej – przekazywanie uprawnień decyzyjnych na niższe szczeble. Stopień decentralizacji poziomej – przesuwanie uprawnień decyzyjnych ze stanowisk menadżerskich na niemenadżerskie. dr Aleksandra Spik, WZ UW, DSRiR, zaoczne.
Uwarunkowania struktury organizacyjnej WIEK I WIELKOŚĆ ORGANIZACJI
STRATEGIA
OTOCZENIE
STRUKTURA
RELACJE WŁADZY
HISTORIA I KULTURA TECHNOLOGIA
dr Aleksandra Spik, WZ UW, DSRiR, zaoczne.
Wpływ otoczenia na strukturę STABILNE
OTOCZENIE
MECHANICYSTYCZNA
ORGANIZACJA
BURZLIWE
ORGANICZNA
Niski stopień specjalizacji i formalizacji Cele ustalane wspólnie, zadania niedoprecyzowane Sieciowa struktura władzy i kontroli Najważniejsze decyzje w gestii najwyższego szczebla Komunikacja pionowa i pozioma, komunikacja jako informacja i rada Nacisk na zaangażowanie w realizację dr Aleksandra Spik, WZ UW, DSRiR, celów zaoczne.
Wysoki stopień specjalizacji Wysoki stopień formalizacji Hierarchiczna struktura kontroli Najważniejsze decyzje w gestii najwyższego szczebla Dominuje komunikacja pionowa Nacisk na lojalność i posłuszeństwo
Struktury nowoczesne
Metaorganizacje – sieć firm, których funkcjonowanie jest zintegrowane przez wspólny system informatyczny.
Klaster dostawców – dominujące przedsiębiorstwo narzuca swe warunki współpracy i jako warunek naczelny: wdrożenie wspólnego systemu informatycznego do koordynacji firm zrzeszonych w klasterze (korporacja Dell)
Model partnerstwa – mniej stabilny od klasteru. Poszczególni uczestnicy dysponują podobna siłą.
zorganizowana chmura – uczestnicy komunikują się za pomocą systemu informatycznego. Współpraca ograniczona tylko do wycinka całej organizacji. dr Aleksandra Spik, WZ UW, DSRiR, zaoczne.
Nowoczesne struktury – c.d.
Centra kosztów vs. centra zysków – kontrakty na rynku wewnętrznym. Komórki same decydują od kogo i po jakiej cenie kupują dobra i usługi (zarówno od dostawców zewnętrznych jak i wewnętrznych).
Centra kosztów – jest tylko jeden odbiorca dóbr i usług wewnątrz firmy (np.: HR, controlling).
Centra zysków – sprzedają i kupują dobra i usługi od dowolnych partnerów, za zgodą kierownictwa.
dr Aleksandra Spik, WZ UW, DSRiR, zaoczne.
