Transcript
UNIVERSITETI I PRISHTINËS "HASAN PRISHTINA" FAKULTETI I INXHINIERISË MEKANIKE DEPARTAMENTI KOMUNIKACION Studimet -MASTER
PUNIM SEMINARIK Lënda: Siguria në komunikacion II Tema:
Ekspertiza Profesori:
Studenti:
Prof. dr. sc. Ferat SHALA
Bsc. Ermal SYLEJMANI
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
ID: 151041
Prishtinë, 2014
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Përmbledhje 1.HYRJA ......................................................................................................................................................... 3 1.2. NJOHURIT THEMELORE NË RAST TË AKSIDENTIT NË KOMUNIKACION ............................................. 3 1.2. KLASIFIKIMI I AKSIDENTEVE ............................................................................................................... 9 1.3. SHKAKTARËT SUBJEKTIV DHE OBJEKTIV TË AKSIDENTEVE........................................................... 11 1.4. FAKTORËT E SIGURISË NË KOMUNIKACIONIN RRUGOR .................................................................. 12 1.5. PARANDALIMI I AKSIDENTEVE NË KOMUNIKACION ........................................................................ 15 2.
DOKUMENTACIONI I INSPEKTIMIT TË VENDIT TË NGJARJES .............................................................. 20 2.1.
DOKUMENTACIONI I SHKRUAR ................................................................................................... 20
2.2.FOTODOKUMENTACIONI .................................................................................................................. 21 3. PUNIMI I SKICËS (KROKI-PLANIT) DHE PLANIT TË SITUATËS SË VENDIT TË AKSIDENTIT TË KOMUNIKACIONIT....................................................................................................................................... 22 4.
RRUGA E REAGIMIT ....................................................................................................................... 32
5.1.AKSIDENT KOMUNIKACIONI RRUGOR ME KEMBESOR ......................................................... 43 5.1 DËMTIMET NE MJET TË SHKAKTUARA GJATË GODITJES SË KËMBËSORËVE ............. 48 5.
FORMULAT TË CILAT PËRDOREN PËR AKSIDENT KOMUNIKACIONI MË KËMBËSOR . 52
7.
EKSPERTIZA ......................................................................................................................................... 58 7.3. TË DHËNAT LIDHUR MË RRUGËN DHE KUSHTET E LËVIZJES ............................................................ 59 7.4. Rrjedha e aksidentit.......................................................................................................................... 60 7. 5. PASOJAT E AKSIDENTIT ........................................................................................................... 62 7. 6. SKICA E AKSIDENT KOMUNIKACIONI RRUGOR ................................................................ 62 7.7. LLOGARITJA E KRITERIT PËR MUNDËSINË OSE PAMUNDËSINË TEKNIKE TË EVITIMIT TË GODITJES - VW GOLF ................................................................................................ 63 7.7. 1. Koha e lëvizjes së këmbësorit .................................................................................................. 63 7.8. Shpejtësitë e lëvizjes së automjetit................................................................................................... 64 7. 9. KRITERI I DYTË I SHQYRTIMIT TË MUNDËSISË OSE PAMUNDËSISË SË EVITIMIT TË AKSIDENTIT. ........................................................................................................................................ 65 7. 9. 1. Analiza e rrugës së ndaljes në rast të frenimit......................................................................... 65 7.11. KONSTATIMET LIDHUR ME AKSIDENTIN ........................................................................... 71 7.12. PËRFUNDIMI ............................................................................................................................... 72
8.
LITERATURA ................................................................................................................................... 75
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 2
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
1.HYRJA Me qellim të përmbushjes së obligimeve nga lënda: “Siguria në Komunikacion II” semestri i parë i studimeve master, me ligjërues Prof. Dr. Sc. Ferat SHALA dhe asistenti i lëndës Mr. sc. Mevlan BIXHAKU, une do të shqyrtoj nje ekspertiz të aksidentit ne komunikacionin rrugor me këmbësor. Gjatë shqytimit të ekspertizës do të mundohem të përdori edhe softuerin ndihmes Virtual crash 2.2 me qëllim të shqytimit më detaj të lëndës. Para së të filloj me shqyrtimin ekspertizës së komunikacionit rrugor, do të paraqesim disa njohuri lidhur me aksidentet e komunikacionit rrugor.
1.2. NJOHURIT THEMELORE NË RAST TË AKSIDENTIT NË KOMUNIKACION Aksident komunikacioni konsiderohet ngjarja në rrugë në të cilën ka marrë pjesë së paku një mjet në lëvizje dhe në të cilin janë lënduar apo kanë vdekur një apo më shumë persona, apo është shkaktuar dëm material. Nuk është aksident i komunikacionit në rast se makina teknologjike, makina bujqësore, si p.sh. Traktori ose qerrja të cilat lëvizin nëpër rrugët e pa kategorizuara ose gjatë kryerjes së punëve në lëvizje ka rrëshqitur nga rrugët e pa kategorizuara, ose është rrokullisur apo është ndeshur me ndonjë pengesë natyrore, gjatë të cilës nuk merr pjesë ndonjë mjet tjetër ose këmbësor dhe në këtë ngjarje personit tjetër nuk i është shkaktuar lëndim apo dëm material. Prandaj në këto raste nuk kemi të bëjmë më aksident komunikacionit( ndodhje, ngjarje) por incident (ndodhje e papritur).
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 3
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Në vitin 1770 ka ndodhur aksidenti i parë. Në provat e ngasjes, oficeri francez Nikola Zhozhe Ginjo ishte përplasur në mur, fig. 1.3.
Fig. 1. 3.
Aksidenti i parë në komunikacion me fatalitet ka ndodhur në vitin 17.08.1896 në Londer. Bridget Driscoll konsiderohet si viktima e parë nga një aksident komunikacioni në botë, ajo ishte duke kaluar rrugën dhe goditet nga mjeti ” Roger-Benz “ i drejtuar nga Arthur Edsel i cili ishte duke lëvizur me shpejtësi prej
(
), ku ka pësuar lëndime të rënda në kokë, e
më pas ajo ndërron jetë.
Fig. 1.4. Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 4
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Për të qenë aksident komunikacioni duhet të plotësohen këto kushte: -
kushti i parë dhe kryesor është që së paku një mjet duhet të jetë në lëvizje, pra nëse mjeti nuk është në lëvizje, por është parkuar, ndërsa në të hedhet ndonjë objekt, atëherë trajtohet si incident, fig. 1.5.
Fig. 1.5. Incident
-
kushti tjetër themelor është që mjeti të levizë në rrugën e destinuar për qarkullimin e mjeteve në komunikacion dhe si pasjojë e ngjarjes mund të këtë të vdekur, të lënduar apo dhe dëme materiale, fig. 1.6.
Fig. 1.6. Aksident Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 5
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Aksidentet në përgjithësi për nga pasajoat klasifikohen në tri kategori: 1. Aksident fatal (vdekjeprurës) quhet ai aksident i komunikacionit që pas goditjeskontaktit ndërmjet mjeteve, apo mjetit më ndonjë objekt ose subjekt, që si pasojë e goditjes-kontaktit, shkaktohet vdekja e njeriut(subjektit), fig. 1.7.
Fig. 1.7. Aksident fatal
2. Aksident i rëndë i komunikacionit- quhet ai aksident në të cilin, me rastin e goditjeskontaktit ndërmjet mjeteve, apo të mjetit në lëvizje në ndonjë objekt ose subjekt shkaktohet lëndim i rëndë i natyrës trupore apo edhe dëm i madh material, fig. 1. 8.
Fig. 1. 8. Aksident i rëndë Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 6
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
3. Aksident i lehtë i komunikacionit- quhet ai aksident në të cilin, me rastin e goditjeskontaktit ndërmjet mjeteve, apo të mjetit në lëvizje në ndonjë objekt pse subjekt shkaktohet lëndim i lehtë i natyrës trupore apo edhe dëm i vogël material, fig. 1. 9.
Fig. 1. 9. Aksident i lehtë
Aksidentet e lehta të komunikacionit nuk shkaktojnë pasoja të mëdha dhe nuk janë të rrezikshme, prandaj në përgjithësi klasifikohen si kundërvajtje, e jo si vepër penale, ndërsa aksidentet e rënda dhe fatale të komunikacionit klasifikohen si vepra penale dhe si të tilla ndiqen penalisht, por gjithashtu kanë edhe përgjigjësi civile për shkak të dëmit material të shkaktuar. Për dallim nga vepra penale kundërvajtjet paraqesin rrezik më të vogël shoqëror, prandaj edhe dënimet e dhëna për kryesit e kundërvajtjeve janë më të ulta nga ato për kryesit e veprave penale. Me ligjin mbi bazat e sigurisë së komunikacionit janë përcaktuar bazat e masave ndëshkuese me të cilat veprohet në kuptimin e respektimit të ligjeve dhe zbatimin në jetë të rregullave ligjore për të arritur siguri dhe disiplinë më të lartë në komunikacion. Në ligj janë të definuar kundërvajtjet, dënimet e përshkruara dhe masat mbrojtëse të cilat iu shqiptohen ose mund të shqiptohen kryesve të kundërvajtjeve. Në vazhdim do të paraqes një nen nga rregullat e veçanta për kundërvajtje marrë nga ligji për sigurinë në komunikacionin rrugor:
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 7
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Neni 352 352. 1. Për kundërvajtje nga ky ligj me të cilin është shkaktuar aksident i komunikacionit rrugor, kryesit do ti shqiptohet dënimi me të holla me së paku, në vlerën e dyfisht të dënimit më të vogël për atë kundërvajtje. Gjyqtari për kundërvajtje, posa të pranoj kërkesën për inicimin e procedurës, do të caktoj kohën për dëgjimin e të pandehurit dhe të dëshmitarit, nëse për këtë e vlerëson si të nevojshme. Me dëm materiale i vogël në aksidentin të komunikacion sipas LIGJIN PЁR SIGURINË NË KOMUNIKACIONIN RRUGOR nënkupton dëmin e shkaktuar në objektet dhe në mjet, përveç pjesëve vitale për drejtim ose frenim pa të cilat mjeti nuk mund të lëviz në rrugë. Të drejtën për përcaktimin e pasojave në njerëz në një aksident rrugor e ka mjeku ligjor. Personi i aksidentuar në aksidente rrugore më lëndime të lehta, të rënda ose me fatalitet quhet viktimë e aksidentit rrugor. Sipas ligjit: “ I dyshuar” është personi për të cilin policia ose autoritetet e ndjekjes penale kanë dyshim të arsyeshëm se ka kryer vepër penale, por kundër të cilit procedura penale nuk ka filluar. “ I pandehur” është personi kundër cilit zbatohet procedura penale. “ I akuzuar” është personi kundër të cilit: 1) Aktakuza ka marrë formën e prerë; 2) Është paraqitur padi private 3) Propozim akuza është dorëzuar dhe është caktuar shqyrtimi gjyqësor. “ I dënuar” është personi për të cilin me aktgjykim të formës së prerë është vërtetuar se është fajtor për kryerjen e veprës penale. “ I dëmtuar” është personi të cilit çfarëdo e drejte personale pse pasurore i është shkelur ose i është rrezikuar me veprën penale.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 8
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Veprimi kryesor dhe më i rëndësishëm në një procedurë penale është inspektimi. Me “ inspektim” nënkuptojmë daljen në vend të ngjarjes ku ka ndodhë aksidenti i komunikacionit për të bërë shikimet, mbledhjen dhe incizimet e provave dhe gjendjes të cilat janë gjetur me rastin e arritjes në vendin e ngjarjes. Inspektimi apo shikimi i vendit të ngjarjes është punë procedurale të cilën e ndërmarrin organet kompetente dhe të autorizuara, për të sqaruar dhe vërtetuar rrethanat e rëndësishme të ngjarjes nga ana e punëtorëve zyrtar. Shikimi në vendin e ngjarjes paraqet hapin e parë dhe më të rëndësishëm në procesin e një hetimi. 1.2. KLASIFIKIMI I AKSIDENTEVE
Nisur nga dinamika e tyre, aksidentet mund të kalsifikohen edhe si: ndeshje, goditje, përplasje. a) Ndeshja Ndeshja ndodh atëherë kur çfarëdo mjeti në lëvizje përballet me një mjet tjetër në lëvizje. Ndeshja mund të jetë ballore ose anësore dhe përplasje të mjeteve që ndodhen njeri pas tjetrit, pra dy mjete që lëvizin me kah të njejtë, por me shpejtësi të ndryshme, fig. 1. 10.
Fig. 1. 10.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 9
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
b) Goditja Goditja ka të bëjë me ndeshjen e fortë ndërmjet të një mjeti në lëvizje me një të ndalur (në qetësi), fig. 1. 11.
Fig. 1. 11.
c) Përplasja (shtypja) Përplasja është shtypja e një këmbësori, një çiklisti, një motoçiklisti ose një mjeti të tërhequr më kafshë me një mjet në lëvizje, fig. 1. 12.
Fig. 1. 12.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 10
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
1.3. SHKAKTARËT SUBJEKTIV DHE OBJEKTIV TË AKSIDENTEVE
Disa autorë të gjithë shkaktarët e aksidenteve i ndajnë në dy grupë dhe atë: 1. Shkaktarët subjektiv të aksidenteve në komunikacion, të cilët janë: shkelja e rregullave të komunikacionit, stërlofhja, sëmundja, alkooli, barnat, bimët narkotike, përvoja dhe shkathtësia e pamjaftueshme, si dhe gjendjet tjera psikofizike të ngasësit dhe pjesëmarrëseve tjetër në komunikacion. Këto burojnë nga faktori njeri.
Fig. 1. 13.
2. Shkaktarë objektiv të aksidenteve në komunikacion, të cilët janë: gjendja jo e rregullt teknike e mjetit, mangësitë dhe gjendja e rrugës si dhe elementeve dhe pajisjeve të saja, mjedisi, kushtet atmosferike dhe klimatike. Këto burojnë nga faktorët: rrugë, mjet dhe incident.
Fig. 1. 14. Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 11
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
1.4. FAKTORËT E SIGURISË NË KOMUNIKACIONIN RRUGOR
Komunikacioni është një dukuri mjaft e përbërë gjatë të cilës paraqiten shumë situata konfliktuoze. Më qëllim të rritjes të shkallës së sigurisë në komunikacion, është e nevojshme të merren një varg masash, më qellim të zvogëlimit të rreziqeve në rrugë. Rreziku nga aksidentet në komunikacion të cilat shkaktohen gjatë lëvizjes së mjeteve dhe këmbësorëve mund të paraqitet si gjendje e një sistemi në të cilën ndikojnë disa faktorë. Duke analizuar shkaktarët e mundshëm të aksidenteve në komunikacion, komunikacioni rrugor thjesht mund të vështrohet përmes tri nënsistemeve themelore: njeriut, mjetit dhe rrugës. Në bazë te të dhënave statistikore aksidentet në komunikacion më së shpeshti i shkaktojnë këta tre shkaktarë:
Njeriu 90%, Mjeti 2-3%, Rruga 6-8%.
Ndikimi i këtyre tri nënsistemeve në sigurinë e komunikacionit mund të paraqitet përmes diagramit të Vennit, fig. 1. 15.
Fig. 1. 15.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 12
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Vetitë e komponentës "rrugë" përcaktohen me drejtimin e rrugës, gjerësinë e korsisë, cilësinë e sipërfaqes, gjerësinë e anësoreve (bankinave), kullimin, pa pastërtitë e ujit mbi trotuar (gjethet, etj.) . Automjetet përcaktohen me gjatësinë e saj, gjerësinë, lartësinë, peshën, konstruksionin, rrezen e rrethit të lëvizjes, fuqinë e motorit, gomat, frenat, etj. Sjellja e njeriut (shoferit) përcaktohet nga aftësia e organeve shqisore (pamore, të dëgjimit, lëkurës, ndjenja e equilibrimit), aftësia psikomotorike, temperamenti, njohja e shenjave të komunikacionit dhe rregulloret, lodhja, ndikimi i alkoolit dhe drogave, etj. Numri i aksidenteve në komunikacion me persona të vdekur dhe të lënduar është i ndryshëm në vendet Evropiane. Sot llogaritet se në Evropë si pasojë e aksidenteve në komunikacion brenda një viti vdesin rreth 127.000 persona, dhe rreth 2.4 milionë njerëz lëndohen, fig. 1. 16. a.
Fig. 1. 16. a. Numri i të vdekurve, gjatë vitit 2011, në 1 milionë banorë
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 13
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Aksident komunikacioni me fatalitet në EU sipas pjesëmarrësve në komunikacion, fig. 1. 16. b.
Fig. 1. 16. b
Sipas disa anketimeve të bëra në vitin 2008 dhe 2010 nga AUC (Akademie der Unfallchirurgie GmbH) lidhur me se sa ndihen të sigurtë ngasësit në trafik. Në vazhdim janë paraqitur të dhënat e fituara, 1. 17.
Fig. 1. 17.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 14
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
1.5. PARANDALIMI I AKSIDENTEVE NË KOMUNIKACION Kur bëhet fjalë për gjendjen e sigurisë në komunikacion rrugor çdo vend duhet ta ketë programin nacional të sigurisë në rrugë, nga i cili projektohet plani që duhet të jetë bazë për aktivitet. Me qëllim të mbrojtjes së sigurisë dhe zhvillimit normal të qarkullimit rrugor ndërmerren masa të caktuara. Aksidentet në komunikacion janë pasojë të shkeljeve të dispozitave të sigurisë dhe zhvillimit jo normal të qarkullimit dhe si të tilla paraqesin dukuri të dëmshme shoqërore të cilat duke të luftohen dhe parandalohen me masa parandaluese. Masat parandaluese duhet të jenë të një rëndësie më të madhe, por edhe masat ndëshkuese duhet të jenë të një rëndësie më të madhe, por edhe masat ndëshkuese kanë një rol të rëndësishëm në luftimin dhe parandalimin e aksidenteve. Faktorët të cilët kontribuojnë në sjelljen e kësaj gjendje jo të mirë në lëmin e komunikacionit, janë: mungesa e nivelit të duhur të edukimit të fëmijëve në institucionet para shkollore dhe shkollat fillore, niveli jo i duhur i përgjegjësisë në auto-shkolla dhe qendrat për dhënien e provimit për patentë shofer, mungesa e ngritjes së nivelit të përgjegjësisë së qendrave të kontrolleve teknike të mjeteve, mungesa e vetëdijesimit të qytetareve për rregullsinë teknike të mjeteve, mangësitë dhe dëmtimet në infrastrukturën rrugore dhe shenjat përcjellëse të komunikacionit, sidomos pjesëmarrja e ngasësit dhe këmbësorit në komunikacion në gjendje jo të aftë psikofizike dhe mos respektimi i normave dhe rregullave të komunikacionit. Mungesa e nivelit të duhur të edukimit të fëmijëve lidhur me rregullat se si ata duhen të sillen në komunikacion, ndikon dukshëm në numrin e madhe të aksidenteve në komunikacion. Andaj është e rëndësishëm qe fëmijët qysh në moshë të re të kenë njohur të mjaftueshëm lidhur me anët negative në komunikacionin rrugor. Ekzistojnë forma të ndryshme të vetisimit(informimit) të fëmijëve lidhur me aksidentet ne komunikacion, një prej metodave është edhe informimi i fëmijëve nga ana e shërbimit Policor- njësia e trafikut, të cilët janë të trajnuar si ligjërues, fig. 1. 18.
Fig. 1. 18. Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 15
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Përveç masave parandaluese të cilat ndikojnë direkt të faktori njeri, janë zhvilluar edhe sistemet inteligjente të integruara në automjet cilat ndikojnë dukshëm në rritjen e sigurisë në komunikacion, këto sisteme ndryshe quhen edhe si asistent të ngasësit. Disa faktor të cilat kanë ndiku në zhvillimin e këtyre sistemeve inteligjente të integruara në automjete: •
Në Evropë çdo vjet ndodhin rreth 1.5 milion aksidente.
•
Më shumë se një e treta e të gjitha aksidenteve ndodhin gjatë ndryshimit të shiritit të qarkullimit.
•
Përafërsisht një e treta e aksidenteve janë të shkaktuara nga goditjet direkte me automjetet tjera dhe objektet tjera rreth rrugës.
•
Më shumë se dy të tretat e të gjitha aksidenteve ndodhin nga moskujdesja,
•
Në pothuajse 50 % të aksidenteve shoferi nuk frenon dhe në rreth 20 % frenon shumë lehtë .
•
Sipas studimeve të bëra rreth 60 % e aksidenteve nuk do të kishin ndodhur nëse ngasësi do të kish reaguar gjysme-sekondi më herët (0.5 s).
Fig. 1. 19. janë paraqitur disa sisteme inteligjente
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 16
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Në vazhdim janë të paraqitur disa sisteme inteligjente të integruara në automjet më funksionet e tyre: Me ndihmën e kamerave pranë pasqyrave të dyerve anësore, BLIS regjistron nëse ndonjë automjet tjetër është në pozicion që nuk shihet përgjatë automjetit. Në situata të tilla dritat lajmëruese pranë retrovizorëve aktivizohen për ta lajmëruar ngasësin që të përmirësojë lirinë e veprimit dhe të marrë vendim të saktë.
Fig. 1. 20. Kur automjeti i afrohet kthesës, ky sistem merr informacione prej sistemit të navigimit që të vlerësojë kthesën në rrugë dhe të kalkulojë shpejtësinë që duhet përshtatur për automjetin. Nëse automjeti udhëton mbi shpejtësinë e duhur, sistemi përdorë frenat për të përshtatur shpejtësinë.
Fig. 1. 21.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 17
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Sistemi detektimit të këmbësore luan rol të rëndësishëm në rritjen e sigurisë së këmbësorëve, me anë të cilit ngasësi më kohë vëren këmbësorin.
Fig. 1. 22.Sistemi i detektimit të këmbësorëve
Fig. 1. 23. Teknologjia e analizës së imazheve
Sistemi inteligjent qe rrit sigurinë në udhëkryqe: Ky sistem përdorë kamerat që gjenden në bord dhe radarët për të detektuar kur automjetet shfaqen pa pritur nga anash, për shembull në ndonjë udhëkryq (ndërprerje). Nëse sistemi konstaton se mund të ndodhë përplasje, shfaq alarme me zë dhe në mënyrë fizike lajmëron ngasësin duke ndezur dritat e frenimit në mënyrë të ndërprerë dhe ngadalë duke shtrënguar rripin e sigurisë.
Fig. 1. 24.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 18
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Dukshmëria e nevojshme në udhëkryqe për kalim të sigurt, fig. 1. 25.
Fig. 1. 25. a
Fig. 1. 25. b
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 19
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
2. DOKUMENTACIONI I INSPEKTIMIT TË VENDIT TË NGJARJES Dokumentacioni i inspektimit është shumë i rëndësishëm dhe shpesh i vetmi burim zyrtar i të dhënave për vendimin e prokurorit si dhe për përpilimin e konstatimit dhe mendimit të ekspertit, me qëllim të gjetjes së shkakut ose shkaqeve për shkak të së cilës ka ndodhë aksidenti i shqyrtuar i komunikacionit. Sistematizimi i mirë dhe përpilimi profesional i dokumentacionit të inspektimit është parakusht i domosdoshëm për ekspertizën kualitative, dhe me këtë marrjen e vendimit sa më të drejtë nga ana e gjykatës për rastin konkret. Pjesët përbërëse të dokumentacionit të inspektimit sipas rregullit janë: - dokumentacioni i shkruar (procesverbali i inspektimit), - plani i vendit të aksidentit dhe - foto dokumentacioni. 2.1. DOKUMENTACIONI I SHKRUAR
Përfshinë të gjitha të dhënat e mbledhura mbi rastin dhe punët të cilat janë ndërmarrë që të arrihet deri te ato, në bazë të inspektimit të vendit të ngjarjes, duhet të jenë regjistruara si dokumentacion i shkruar. Procesverbali është bazë e dokumentacionit procedural i inspektimit në përputhje me Kodin e procedurës penale, për arsye se për secilin veprim të procedurës që ndërmerret duhet të mbahet procesverbali, i cili përpilohet njëkohësisht kur bëhet inspektimi. Procesverbali për inspektim duhet ti ketë tri pjesë e ato janë: - Pjesa hyrëse, - Pjesa e përshkrimit (përcaktimit të të gjitha të dhënave dhe elementeve lidhur me aksidentin), - Pjesa përfundimtare si dhe deklaratat në vendin e aksidentit në formë tregimi.
Fig. 2. 1. Dokumentacioni i shkruar Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 20
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
2.2.FOTODOKUMENTACIONI
Fotografimi i vendndodhjes së aksidentit: - Fotografimi i hapësirës së gjerë, fig. 2. 2. - Fotografimi i mjeteve të involvuara (pjesëmarrësve në aksident), fig. 2. 3. - Fotografimi i detajeve nga vendi i ngjarjeve, fig. 2. 4.
Fig. 2. 2.
Fig. 2. 3. Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Fig. 2. 4. Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 21
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
3. PUNIMI I SKICËS (KROKI-PLANIT) DHE PLANIT TË SITUATËS SË VENDIT TË AKSIDENTIT TË KOMUNIKACIONIT Natyra e punës dhe shumë rrethana tjera kanë ndikuar që puna në punimin e skicës dhe vizatimin e planit të situatës (rrethanave) të vendit të aksidentit të komunikacionit të ndahen në dy faza: a. punimi i skicës (kroki-planit) të vendit të aksidentit të komunikacionit, b. vizatimi i planit të situatës ( rrethanave) të vendit të aksidentit të komunikacionit. Duke punuar skicën (kroki-planin) të vendit të aksidentit të komunikacionit në terren më rastin e inspektimit në mënyrë hapësinore vizatohen sipërfaqet e qarkullimit, mjetet, personat, gjurmët, gjësendet e të ngjajshme, të cilat janë në rrugë dhe jashtë saj. Prej kësaj edhe e ka marrë emrin skicë. Sipas skicës më vonë mund të vizatohet plani i vendit të aksidentit të komunikacionit. Vizatimi i planit të situatës të aksidentit të komunikacionit është i lidhur me vizatimin me ndihmën e veglave të punës dhe të pajisjeve. Plani i situatës së vendit të aksidentit vizatohet në përpjesë të caktuar në varësi të përmasave të elementeve që duhet të vizatohen. Skica dhe plani i situatës të aksidentit të komunikacionit duhet të përmbajnë:
hapësirën e gjerë të vendit të aksidentit (makrolokacionin),
pozicionin dhe llojin e të gjitha mjeteve të cilat kanë marrë pjesë në aksident të komunikacionit,
vendi i saktë i vendosjes dhe llojin e shenjave të komunikacionit dhe treguesve në rrugë,
llojin, lokalitetin dhe dimensionet e të gjitha gjurmëve në makrolokacion të aksidentit të komunikacionit,
kohën kur ka ndodhur aksidenti i komunikacionit,
dimensionet e sakta të sipërfaqes së rrugës (qarkullimit), mjeteve, objekteve karakteristike, objekteve dhe pjesëve të tyre të shpërndara nëpër makrolokacion të vendit të aksidentit dhe largësia në mes tyre,
vendin e saktë të ndjeshjes ose të perplasjes,
pikën e përhershme (fikse) për të cilën është i lidhur i tërë sistemi i matjeve veç e veç në vendin e aksidentit të komunikacionit,
vendet e rëndësishme prej të cilave është bërë fotografimi,
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 22
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
pikat pozicione dhe drejtimi i shikimit të dëshmitarit –dëshmitarit (okular) që e ka parë me sy aksidentin,
drejtimin e veriut dhe
elementet tjera, varësisht prej llojit të aksidentit të komunikaciocionit.
Në figurën 3. 1. është paraqitur vizatimi i skicës ( kroki-planit) të vendit të aksidentit të komunikacionit nga ana e policit hetues në vendin e ngjarjes. Siç e cekum më lartë në kroki-plan paraqitet situata e krijuar në vendin e ngjarjes dhe vizatohen sipërfaqet e qarkullimit, mjetet, personat, gjurmët, gjësendet e të ngjajshme, të cilat janë në rrugë dhe jashtë saj. Me rastin daljes në vendin e aksidentit të komunikacionit duhet pasur veglat përkatëse për punë. Për vizatimin e skicës së aksidentit është e nevojshëm: blloku për skicim, lapsi teknik, goma për shlyerje etj.
Fig. 3. 1. Vizatimi i kroki-planit
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 23
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Vizatimi i planit të situatës të vendit të aksidentit të komunikacionit nga polici hetues është paraqitur në figurën 3. 3.
Fig. 3. 3.
Polici hetues pas kthimit në stacionin Policor skicën e aksidentit në komunikacion të vizatuar në mënyrë manuale e paraqet edhe në mënyrë elektronike përmes programeve përkatëse:
Fig. 3. 4. Kroki skica Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Fig. 3. 5. a. Programi “easy street draw” Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 24
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Përmes programit virtual crash 2.2 mund të bëhet simulimi i aksidentit të komunikacionit përmes skicës së aksidentit të komunikacionit, siç është paraqitur në figurën:
Fig. 3. 5. b. Pozicioni i automjeteve gjatë lëvizjes
Fig. 3. 5. c. Pozicioni përfundimtar pas kontaktit(goditjes)
Fig. 3. 5. d. Në skicën e aksidentit mund të paraqiten edhe distancat e matura
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 25
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Veglat tjera të punës të cilat janë të nevojshëm gjatë inspektimit të vendit të ngjarjes në aksidentet e komunikacionit, janë:
Fig. 3. 4. Shkumësi
Fig. 3. 5. Vizatimi i gjurmëve
Përveç shkumësit, mund të përdoret edhe shprejci për kufizimin e gjurmëve gjatë një aksident komunikacioni rrugor, fig. 3. 6.
Fig. 3. 6.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 26
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Në figurën 3. 7. janë paraqit disa pajisje të thjeshta për matjen e gjatësive.
Fig. 3. 7. Shiriti i pëlhurës
Fig. 3. 9. Kurbmetri
Fig. 3. 8. Shiriti metalik
Fig. 3. 9. a. Gjatësia e matur
Fig. 3. 10. Matjet me kurbmeter
me kurbmeter
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 27
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Fotografia e ka një rol të madh në fiksimin e përhershëm të gjendjes faktike në vendin e ngjarjes së aksidentit. Ajo në njëfarë mënyre paraqet formën plotësuese të mbajtjes në mend dhe e mundëson rekonstruktimin e më vonshëm të ngjarjes. Gjatë fotografimit të vendit të ngjarjes, në shumicën e rasteve bëhen shumë fotografi. Shumica e foto incizimeve duhet të bëhen nga dy drejtimet të kundërta të shikimit në vendin e ngjarjes. Fotografit paraqesin një pamje vizuale të besueshme lidhur me vendin e aksidentit dhe mu për këtë arsye fotografimi duhet të kryhet nga drejtimet e ndryshme. Në ditët e sotme zakonisht përdorën aparate të sofistikuara për fotografim të cilat mundësojnë që fotografia e vendit të ngjarjes njëkohësisht të përdoret edhe skicë e vendit të aksidentit, pasi që këto fotografi paraqiten në një përpjesë të caktuar dhe shënimet mund të lexohen drejtpërdrejt prej tyre. Me rastin e fotografimit nuk bënë të kursehet numri i fotografive të bëra pasi që ato paraqesin një burim të çmueshëm dhe të besueshëm të dokumentacionit të inspektimit.
Fig. 3. 11. Aparati i sofistikuar për fotografim
Në vendin e ngjarjes fotografia do të përfshijë: fotografimin orientues të pamjes së përgjithshme, të objektit kryesor, të gjurmëve, të sendeve, etj. Fotografitë në kolor janë më të mira se ato bardhë e zi. Fotografit ndihmojnë në verifikimin e deklaratave dhe të versioneve gjatë procedurës së dëshmive, që provat e procedurës të jenë dëshmi sa më të vlefshme lidhur me aksidentin në komunikacion.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 28
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Dëmtimet e shkaktuara në mjete, si në pjesën e jashtme ashtu edhe në atë të brendshme, fotografohen nga afërsia në plan të madh, dhe si detaj në veçanti. Në figurën 3. 12. është paraqitur fotografimi i automjeteve të involuara në aksident të komunikacionit nga ana e Policit hetues:
Fig. 3. 12. Fotografimi
Fig.3. 13. Fotografimi i pikës goditëse
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 29
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Para fotografimit gjurmët duhet të shënohen (shkrojna, numra, shkumës, ngjyrë etj.) Në mënyrë që detajet më të vogla të vërehen para se të fotografohen, fig. 3. 14.
Fig. 3. 14.
Në rastin kur ekzistojnë deformime hapësinore të mjetit duhet të behet fotografimi edhe nga lartësia e mjetit, fig. 3. 15.
Fig. 3. 15.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 30
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Me qellim që të kemi një pasqyrë më të mirë të vendit ku ka ndodhur aksidenti i komunikacionit mund të bëhen edhe fotografit nga një lartësi të më të madhe.
Fig. 3. 16.
Për fotografime gjatë natës duhet të përdoren pajisje të veçanta për këtë qëllim, siç janë: aparati fotografik, bateria, akumulatori me blic, llambat e dorës apo ato për mundësinë e lidhjes rreth qafës për anëtaret e ekipit, llamba e mbrojtur me kabllon vazhduese. Aparati për prodhimin e rrymës elektrike është shumë i përshtatshëm për punë në terren, posaçërisht në terrenin e gjerë dhe në rast të aksidenteve në komunikacion të cilat janë me përmasa katastrofale. Reflektori është pjesë e agregatit për prodhimin e energjisë elektrike. I ka dritat shumë të forta dhe është shumë i përshtatshëm për hetimet e terrenit deri në largësi 500 (m). Nuk është i përshtatshëm për të bërë fotografimet natën.
Fig. 3. 17. Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 31
2014
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza 4. RRUGA E REAGIMIT
Prej çastit kur ngasësi i mjetit prapa vëren që mjeti para tij po frenon, ose ka parë ndonjë pengesë, e deri të çasti kur fillon frenimin do të kalojë një kohë ( ), të cilën e quajmë koha e reagimit ( ) e cila mund të jetë prej 0.5 deri në 1.5 ( ). Për këtë kohë të reagimit mjeti do të kalojë rrugën e reagimit e cila është: [ ] ( ) [
]
( )
3.1. Rruga e ndaljes Rrugën të cilën e kalon mjeti prej ҫastit kur ngasësi ka vërejtur pengesën e palëvizshme deri të ndalja e mjetit, e quajmë rrugën e ndaljes ( ). ( ) ( )
Fig. 4. 1. Rruga e ndaljes
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 32
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Në diagramin 4. 1. Është paraqitur rruga e ndaljes në varshmëri të shpejtësisë së lëvizjes:
Diag. 4. 1.
Rruga e frenimit varët nga kushtet klimatike si dhe nga lartësia e larave të rrotave ngasëse:
Fig. 4. 2.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 33
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Në fig. 4. 3. Është paraqitur rruga e ndaljes për shpejtësi të caktuar:
Fig. 4. 3. Rruga e ndaljes
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 34
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Në tabelën në vazhdim janë paraqitur të dhënat lidhur me: shpejtësinë e lëvizjes, rrugën e reagimit, rrugën e frenimit për kushte të thata dhe të lagëta si dhe rrugën e ndaljes. (
)
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 130 150 200
( )
( ) ( )
( )
( ) Thatë 0.5 2.1 4.6 8.2 12.9 18.5 25.2 32.9 41.7 51.4 86.9 115.7 205.8
2.8 5.6 8.3 11.1 13.9 16.7 19.4 22.2 25.0 27.8 26.1 41.7 55.6
Thatë 3.3 7.6 13.0 19.3 26.7 35.2 44.7 55.1 66.7 79.2 123.0 157.4 261.3
( ) ( ) Lagët 0.6 2.6 5.8 10.3 16.1 23.1 31.5 41.2 52.1 64.3 108.7 144.7 257.2
( ) Lagët 3.4 8.1 14.1 21.4 30.0 39.8 51.0 63.4 77.1 92.1 144.8 186.3 312.8
Në diagramet në vazhdim është paraqitur rruga e ndaljes në varësi të shpejtësisë së lëvizjes deri (
) për
( ),
( ). ( )
( ),
( ).
Diag. 4. 2. Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 35
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza ( )
( ),
( ).
(
Diag. 4. 3. Për
2014
)
Në diagramet në vazhdim është paraqitur rruga e ndaljes në varësi të shpejtësisë së lëvizjes deri (
) për
( ),
( ) ( )
( ),
( ).
Diag. 4. 4.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 36
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza ( )
Diag. 4. 5. Për
Diag. 4. 6. Për
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
2014
( ).
( ),
(
)
( )
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 37
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Gjatë lëvizjes së mjetit nëpër rrugë, goma ka ndikim të madh në sigurinë e komunikacionit. Roli i gomave është që të arrihet puthitja sa më e madhe ndërmjet rrotave dhe shtresës së sipërme të rrugës, të mbartë peshat dhe forcat e mjetit, të zbus ngarkimet dinamike për të ruajtur pjesët e mjetit nga thyerja dhe të rrit komoditetin e ngasjes. Për ti kryer këto detyra, gomat duhet të kenë veti elastike në drejtim radial, tangjencial dhe anësor.
Fig. 4. 4.
Me sipërfaqe shkelëse të gomës nënkuptojmë sipërfaqen e gomës e cila është në kontakt të drejtpërdrejt me rrugën, përkatësisht sipërfaqen e protektorit të gomës në kontakt direkt me rrugën, fig. 4. 5. Gjerësia e efektive e sipërfaqes shkelëse ( formule: √(
) të gomës mund të llogaritet përmes kësaj
)
( (
) )
Fig. 4. 5. Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 38
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Caktohet një pikë fikse prej të cilës kthesa ndahet në S1, S2, S3,.....,Sn dhe nga pika e mesme e S1, S2,....., Sn tërhiqet një vijë në kënd të drejt, fig. 4. 6.
Fig. 4. 6. Caktimi i rrezes në kthesë
Në figurën 4. 7. janë paraqitur deformimet e shkaktuara në automjet gjatë goditjes së një pajisje elektrike për ndriçim të rrugës, në figurë shihet së i tërë procesi i deformimit realizohet brenda 0.10(s):
Fig. 4. 7.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 39
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Në figurën 4. 8. është paraqitur rruga e deformimit të një automjeti.
Fig. 4. 8.
Fig. 4. 9.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 40
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Në figurën 4. 10. është paraqitur goditja anësore në varësi të forcës së padalës, shpejtësisë dhe rrugës nga koha e ndaljes për kushte reale dhe kushte ideale (laborator).
Fig. 4. 10.
Në figurat në vazhdim janë paraqitur dy simulime përmes programit Virtual Crach 2.2
Fig. 4. 11. Ndeshje anësore
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Fig. 4. 12. Goditje ballore
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 41
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Në 4. 13. është paraqitur goditja anësore.
Fig. 4. 13. Goditja anësore
Mundësia e evitimit të goditjes anësore, fig. 4. 14.
Fig. 4. 14.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 42
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
5.1.AKSIDENT KOMUNIKACIONI RRUGOR ME KEMBESOR Këmbësori është ndër pjesëmarrësit më të dobët në komunikacion. Qysh në moshë të re merr pjesë në komunikacion dhe një pjesë e madhe e rrugës e kalonë në këmbë. Krahasuar më pjesëmarrësit tjerë në komunikacion si automjetet dhe çiklistet, këmbësoret janë më pak të mbrojtura. Në 20 vitet e fundit numri i aksidenteve më këmbësorë ka pësuar rënje. Në vitin 1991 ishin mbi 50.000 aksidente më këmbësor në Gjermani, ndërsa në vitin 2010 ishin 32.145. Kjo rrënje është diku 36%. Në zvogëlimin e numrit të aksidenteve më këmbësor ka ndikuar zhvillimi i madh i sistemeve inteligjente të integruara në automjete si dhe menaxhimi më i mirë i komunikacionit. Por si ndikues më i madh është numri i vogël i këmbësoreve të cilat janë shkaktar të aksidenteve. Numri i këmbësoreve të cilat kanë shkaktuar aksident komunikacioni ka pësuar rrënje prej 20.296 në 8.829, qe i bie rreth 56.5 % më pak.
Fig. 5. 1. Zvogëlimi i numrit të aksidenteve më këmbësor 1
1
Statistikat: Statistisches Bundesamt, 2011, Unfälle mit Personenschaden
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 43
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Në figurën 5. 2. Është paraqitur një shembull kur këmbësori kalon vendkalimin për këmbësor. Gjatë kalimit këmbësori duhet të ketë kujdes, së pari ai duhet të sigurohet se a mundet në mënyrë të sigurtë të kalojë vendkalimin, pasi që ngasësi jo gjithë herë respekton rregullat në komunikacion. Në figurën a këmbësori merr hapin e kalimit nëpër vendkalim, kurse ngasësi ka dukshmëri të mjaftueshëm për të vërejtur këmbësorin dhe në ketë mënyre ai zvogëlon shpejtësinë e lëvizjes, duke mundësuar kalim të sigurtë të këmbësorit në vendkalim siç është paraqitur në figurën c.
Fig. 5. 2.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 44
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Në figurën 5. 3. janë paraqitur në përqindje pikat goditëse në automjet gjatë aksidentit më këmbësor.
Fig. 5. 3.2
Me rastin e goditjes së këmbësorit, në fig. 5. 4. janë paraqitur disa pozicione të trupit të këmbësorit në automjet.
Fig. 5. 4.
2
Otte 2001
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 45
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Sipas hulumtimeve të bëra mund të bëhet edhe vlerësimi i shpejtësisë në çastin e goditjes, varësisht nga pozicioni i goditjes me kokë në automjet, fig. 5. 5. Në figurën 5. 5. është paraqitur dëmtimi i erë mbrojtës të automjetit.
Fig. 5. 5.
Në figurën 5.6. është paraqitur shpërndarja e lëndimeve në trupin e këmbësorit gjatë aksidentit.
Fig. 5. 6.3
3
Chidester 2001
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 46
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Në figurën 5.7. janë paraqitur në përqindje (%) pasojat e aksidenteve te komunikacionit më këmbësor varësisht nga mosha.
Fig. 5. 7.4
Fig. 5. 8.
4
NHTSA 2001
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 47
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Në figurën 5. 9. është paraqitur pika e goditjes me kokë në automjet gjatë një aksidenti komunikacioni.
Fig.5. 9.
5.1 DËMTIMET NE MJET TË SHKAKTUARA GJATË GODITJES SË KËMBËSORËVE
Në figurën 5. 10. në mënyrë simulative janë paraqitur dëmtimet në automjet gjatë goditjes së ), janë dëmtimet e shkaktuara në pjesën anësore të këmbësorit me shpejtësi të lëvizjes ( automjetit duke përfshirë edhe xhamin erëmbrojtës.
Fig. 5. 10. Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 48
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Në figurën 5. 11. janë paraqitur dëmtimet në automjet gjatë goditjes së këmbësorit me shpejtësi ), gjatë kësaj shpejtësie vërehen dëmtimet më të mëdha në xhamin të lëvizjes ( erëmbrojtës.
Fig. 5. 12.
Në figurën 5. 13. është paraqitur pozicioni i kontaktit të parë në mes të këmbësorëve dhe automjeteve në përqindje(%).
Fig. 5. 13. Kontakti i parë i këmbësorit më automjetin
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 49
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Në figurën 5. 14. janë paraqitur fazat prej momentit të goditjes (kontaktit) së këmbësorit nga ana e automjetit deri të pika përfundimtare të këmbësorit.
Fig. 5. 14.
Në figurën 5. 15. është paraqitur koha prej momentit të goditjes së këmbësorit deri të goditja e këmbësorit me kokë xhamin erëmbrojtës, ku shpejtësia në goditje është Vg=34(kmh), e cila zgjat t=0. 24(s)
Fig.5. 15.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 50
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Përmes programit Virtual Crash 2.2 është paraqitur aksident komunikacioni me këmbësor. Në figurën 5. 16. a. është paraqitur pozicioni i parë i kontaktit të këmbësorit më automjet dhe në figurë 5. 16. b. është paraqitur goditja e këmbësorit më kokë xhamin erëmbrojtës të automjetit.
Fig. 5. 16. a.
Fig. 5. 16. b.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 51
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
5. FORMULAT TË CILAT PËRDOREN PËR AKSIDENT KOMUNIKACIONI MË KËMBËSOR 6.
Hapi i parë gjatë shqyrtimit të aksidentit të komunikacionit më këmbësor është kriteri i mundësisë apo pamundësisë teknike të evitimit të goditjes.
( ) deri në momentin e goditjes, dhe llogaritet sipas kësaj formule: ( ) ( )- distanca normale në rrugë të cilën e kalon këmbësori prej momentit kur është paraqitur rreziku deri të vendi i goditjes.
Fig. 6. 1. Rrugën që kalon këmbësori
( ).
( )- shpejtësia e këmbësorit me hap të nxituar duke marr parasysh dhe moshën e këmbësorit. ( )- koha e reagimit të sistemit ngasës-automjet: ( ) ( )- koha e reagimit të ngasësit, ( )- koha e ngecjes të punës së mekanizmit për frenim, ( )-koha e rritjes së ngadalësimit. Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 52
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Në bazë të hulumtimeve të bëra në vitin 1977 mbi shpejtësinë e lëvizjes së këmbësorëve për meshkujt dhe femrat në varësi të moshës nga instituti Gjerman EBERHARD/HIMBERT kanë arritur këto shpejtësi të paraqitur në baze të diagrameve, fig. 6. 2. a, b.
Fig. 6. 2. a. Shpejtësia e lëvizjes së këmbësorëve – femra
Fig. 6. 2. b. Shpejtësia e lëvizjes së këmbësorëve – meshkuj Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 53
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Në vitin 1994 instituti Gjerman DEKRA5, ka analizuar shpejtësinë e lëvizjes së këmbësoreve nga terreni dhe ka ardh në përfundim se shpejtësia minimale e këmbësoreve është 2.6(km/h), kurse shpejtësia maksimale e këmbësorëve është 18(km/h), fig.6. 3. Tab. 6. 1. Shpejtësia (Shp.) e lëvizjes së këmbësorëve –km/h Shp. më e vogël 2.6 2.6 2.6 2.6 2.6 2.6 2.6 3.3 3.3 5.3 3.9 7.9 7.9 5.3 7.9 6.6 3.7
Ecje shumë e ngadalshëm Vrap shumë i ngadalshëm Ecje e ngadalshëm Ecje normale Vrap i ngadalshëm Ecje më e shpejt Vrap normal Ecje e shpejt Vrap më i shpejt Ecje shumë e shpejt Vrap i shpejt Vrap shumë i shpejt Vrapim i ngadalshëm Vrapim më i ngadalshëm Vrapim normal Vrapim i shpejt Vrapim shumë i shpejt
Shp. e mesme 3.3 3.6 3.9 4.6 5.9 5.9 6.2 6.2 7.2 10.2 10.4 10.5 11.2 11.4 11.7 12.8 15.2
Shp. më e lartë 6.2 7.9 10.5 18.0 13.1 18.0 13.2 13.1 18.0 18.0 18.0 17.9 18.0 18.0 17.9 17.9 18.0
Nëse koha e këmbësorit është më e vogël se koha e përgjithshme e reagimit të sistemit „ ngasës-automjet“ atëherë nuk ka patur mundësi teknike të evitohet aksidenti: RASTI I: RASTI II:
nuk ka mundësi teknike për me evitu aksidentin, ka pasur mundësi teknike për me evitu aksidentin.
Ngadalësimi i automjetit
( ) ( ⁄ )
- koeficienti i puthitjes për sipërfaqen e rrugës
5
DEKA-Fachschriftenreihe, Fussgängergeschwindigkeiten und zeugenaussagen, Heft 8/1976
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 54
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Me ndihmën e programit Virtual crash 2.2 është paraqitur rruga e këmbësorit- ( ), fig. 6. 3.
Fig. 6. 3. Rruga e këmbësorit- ( )
Fig. 6. 4. Rruga e këmbësorit-
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
( ) dhe shpejtësia e lëvizjes së këmbësoreve
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
(
).
Faqe 55
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Për të përcaktuar shpejtësinë e lëvizjes së automjetit gjatë goditjes së këmbësorit përdoren formulat: Në rastin kur neglizhohet pesha e këmbësorit -I: (
√ (
)
)- ngadalësimi i automjetit,
( )- rruga e frenimit.
Fig. 6. 5. Rruga e frenimit.
Në rastin kur kemi gjatësinë e hedhjes së këmbësorit -II: √
(
)
( )- rruga e hedhjes së këmbësorit.
Fig. 6. 6. Rruga e hedhjes së këmbësoritBsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 56
2014
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza Në rastin kur kemi dëmtimet në erëmbrojtes të automjetit, fig. 6. 7.
Fig. 6. 7.
Rruga e reagimit me shpejtësinë e goditjes së këmbësorit: ( ) Në baze të kësaj formule mund të konstatojmë largësinë në të cilin ka qenë automjeti në qastin e paraqitjes së rrezikut(fillimit të trupimit të rrugës nga ana e këmbësorit) për shpejtësinë e goditjes : ( ) Koha e frenimit: ( ) Koha e ndaljes: ( )
Shpejtësia e sigurisë me të cilën ose nën të cilën mund të evitohej përplasja e këmbësorit: (
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
)
√[
(
)]
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
(
)
Faqe 57
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
7. EKSPERTIZA 7. 1. Të dhënat lidhur më aksidentin. Aksidenti ka ndodhur kur këmbësori duke kaluar (trupuar) rrugën goditet nga automjeti i cili ishte duke lëvizur në drejtimin xxxx, me ҫ’ rast bie në mesin e rrugës, ku pastaj goditet nga automjeti “Opel Vectra” i cili vjen nga drejtimi xxxx, kahja e kundërt. 7. 2. Pjesëmarrës në këtë aksident. Në ketë aksident komunikacioni rrugor kanë marrë pjesë: I.
Këmbësori i cili ishte duke kaluar (trupuar) rrugën ku nuk ka pasur vendkalim.
Fig. 7. 2. Këmbësori
II.
Automjeti i udhëtarëve “VW Golf” i cili ishte duke lëvizur në drejtimin A-B.
Fig. 7. 3. VW Golf. Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 58
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza III.
2014
Automjeti i udhëtarëve “ Opel Vectra” godet këmbësorin e shtrirë në rrugë.
Fig. 7. 4. Opel Vectra.
7.3. TË DHËNAT LIDHUR MË RRUGËN DHE KUSHTET E LËVIZJES
Rruga ka gjerësi prej 6 m dhe është e përbërë nga dy shirita për lëvizje me gjerësi prej 3 metra. Sipërfaqja e shtresës së rrugës: Asfalt Gjendja e shtresës qarkulluese: Asfalt i terur Kushtet e dukshmërisë- Muzgu i mbrëmjes Kushtet klimatike: Pa të reshura Në pjesën e rrugës ku ka ndodhur aksidenti i komunikacionit rrugor vendbanim ka qenë pa ndriçim dhe ). shpejtësia e lejuar e lëvizjes është e kufizuar në (
Fig. 7. 5. Gjerësia e rrugës Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 59
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
7.4. Rrjedha e aksidentit Aksidenti ka ndodhur me 26.10.08 rreth orës 17:30, gjegjësisht me paraqitjen e muzgut të parë. Deri të aksident komunikacioni rrugor ka ardhur kur këmbësori duke kaluar (trupuar) rrugën është goditur me pjesën ballorë të automjetit i cili qarkullonte në drejtimin xxxxxx. Goditja apo kontakti i parë i këmbësorit me automjetin e udhëtarëve “VW Golf” ishte në mbrojtësin në targën e regjistrimit, fig. 7. 8.
Fig. 7. 8. Kontakti i parë i këmbësorit më automjeti e udhëtarëve “VW Golf”
Pas goditjes më mbrojtësin në targat e regjistrimit të automjetit të udhëtarëve “VW Golf” dhe vazhdon në pjesën ballore të kapakut të motorit.
Fig. 7. 8. Kontakti i këmbësorin me kapakun e motorit të automjetit “VW Golf”
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 60
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Kontakti i tret i këmbësorit më automjetin e udhëtarëve “ VW Golf” ishte në xhamin erëmbrojtës ku vërehen edhe dëmtimet më të theksuara, fig. 7. 8.
Fig. 7. 8. Kontakti i këmbësorit më xhamin erëmbrojtës të automjetit “ VW Golf”
Pas goditjes në erëmbrojtës, këmbësori shkëputet nga automjeti në pjesën e majtë të drejtimit të lëvizjes së automjetit fig. 7. 9. a dhe bie në mesin e rrugës fig. 7. 9. b.
Fig. 7. 9. a.
Fig. 7. 9. b. Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 61
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Me rënien e këmbësorit në mesin e rrugës, automjeti i udhëtareve “Opel Vectra” i cili ishte duke lëvizur nga kahja e kundërt në drejtimin xxxxx godet këmbësorin.
Fig. 7. 10.
7. 5. PASOJAT E AKSIDENTIT Në këtë aksident komunikacioni rrugor këmbësori merr lëndime vdekjeprurëse. Këmbësori dërgohet në shtëpinë e shëndetin në xxxx e pastaj në qendrën e emergjencës në Gjilan, ku mjeku kujdestar konstaton vdekjen këmbësorit tash më të ndjerë. Në bazë të raportit të mjekut këmbësori ka pësuar lëndime vdekjeprurëse në kokë dhe trup: plagë në kokë, gërvishtje në kokë dhe fytyrë, frakturë në nëngjunj si dhe gërvishtje në duar. Dëmtimet në automjetin e udhëtarëve VW Golf janë në ato pjesë me të cilat këmbësori është goditur (kapakun e motorit dhe në xhamin erëmbrojtës). Në automjetin e udhëtareve “Opel Vectra” është dëmtuar pjesa plastike e djathtë nën mbrojtësin. 7. 6. SKICA E AKSIDENT KOMUNIKACIONI RRUGOR Në figurën 7. 11. Është paraqitur skica e aksidentit, e cila do të shfrytëzohet për llogaritje.
Fig. 7. 11.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 62
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
7.7. LLOGARITJA E KRITERIT PËR MUNDËSINË OSE PAMUNDËSINË TEKNIKE TË EVITIMIT TË GODITJES - VW GOLF
7.7. 1. Koha e lëvizjes së këmbësorit Koha e lëvizjes së këmbësorit prej momentit të paraqitjes së rrezikut deri në momentin e goditjes llogaritet sipas kësaj formule: ( ) ( )- koha e lëvzijes së këmbësorit në drejtimin tërthor të rrugës, ( )-distanca normale në rrugë të cilën e kalon këmbësori prej momentit kur është paraqitur rreziku deri të vendi i goditjes. ( ) ( )- shpejtësia e këmbësorit më hap të nxituar duke marr parasysh dhe moshen e këmbësorit.
Fig. 7. 12.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 63
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza Koha e reagimit të sistemit “ngasës-automjet”-
2014
:
( )
( )- koha e reagimit të ngasësit, ( )- koha e ngecjes të punës së mekanizmit për frenim, ( )-koha e rritjes së ngadalësimit.
( )
( )
Në rastin tonë koha e lëvizjes së këmbësorit prej momentit të paraqitjes së rrezikut deri në momentin e goditjes është më e madhe së koha e reagimit të sistemit ngasës automjet. Sipas kriterit kur ka ekzistua mundësia teknike e evitimit të aksidentit, mirëpo duhet të kërkohen hulumtimet të më tejme.
7.8. Shpejtësitë e lëvizjes së automjetit
Në mungesë të të dhënave është vështir të caktohen shpejtësitë e lëvizjes së automjetit, pasi që në vendin e ngjarjes nuk ka pasur gjurmë të frenimit. Me çka nënkuptohet se shpejtësia në çastin e goditjes është edhe shpejtësia e lëvizjes së automjetit. Bazuar në këto mungesa të të dhënave, ekziston mundësia e përcaktimit të shpejtësisë së lëvizjes së automjetit të udhëtarëve “VW Golf” në çastin e goditjes në baze të dëmtimeve në erëmbrojtësin.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 64
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Duke u bazuar në pjesën ballore të automjetit „VW Golf“ i cili është i formës pykore, dhe duke analizuar dëmtimet e automjetit, atëherë mund të konstatojmë se në çastin e goditjes automjeti ka qenë duke ( ), fig. 7. 13. lëvizur me shpejtësi rreth
Fig. 7. 13. ) së automjetit të udhëtarëve “ VW Mund të konstatojmë se shpejtësia e lëvizjes ( ) në mungesë të Golf” është e barabartë më shpejtësinë në çastin e goditjes ( gjurmëve të frenimi. Ngasësi e ka drejtuar automjetin e tij me shpejtësi rreth ( ). madhe së shpejtësia e lejuar
(
) e cila është pak më e
7. 9. KRITERI I DYTË I SHQYRTIMIT TË MUNDËSISË OSE PAMUNDËSISË SË EVITIMIT TË AKSIDENTIT. 7. 9. 1. Analiza e rrugës së ndaljes në rast të frenimit Për të llogaritur rrugën e ndaljes supozohet shpejtësia e lëvizjes së automjetit
(
).
( ⁄ ) ( ⁄ ) Shpejtësia e lëvizjes së automjetit: (
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
⁄ )
⁄
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 65
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Llogaritja e rrugës së frenimit: ( ) ( ) Koha e frenimit: ( ) ( ) Koha e ndaljes: ( ) ( ) ( ) mund të konstatojmë Në baze të kohës së trupimit të rrugës së këmbësorit largësinë në të cilin ka qenë automjeti VW Golf në çastin e paraqitjes së rrezikut për ): shpejtësi të goditjes ( ( ) Rruga e ndaljes me frenim të vrullshëm me shpejtësi të goditjes së këmbësorit është: (
) ( )
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 66
2014
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
Shpejtësia e sigurisë më të cilën ose nën të cilën mund të evitohej përplasja e këmbësorit: (
)
(
√[
)]
(
)
√ (
)
(
Fig. 7. 14. a. Shpejtësia e sigurisë
(
)
)
Në figurën 7. 14. b. është paraqitur ndalja e automjetit “VW Golf” para këmbësorit.
Fig. 7. 14. b. Rruga e ndaljes
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
( ) së automjetit “VW Golf”
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 67
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza Pasi që distanca prej paraqitjes së rrezikut deri të përplasja ( ). së rruga e ndaljes
2014
( )është më e vogël
( ) ( ) Mund të konstatohet së ngasësi i automjetit VW Golf nuk ka pasur mundësi teknike të evitojë përplasjen. ) për kohen e reagimit ( ), Rrugën të cilën e kalon automjeti me shpejtësi ( ndërsa koha e kalimit të këmbësorit nga cepi i rrugës deri në pikën goditëse është ( ), kurse koha e ndaljes së automjetit është ( ). Do të thotë se ngasësi i automjetit të udhëtareve VW Golf edhe po të kishte ndërmarr me kohë veprimin e frenimit nuk ka patur mundësi të evitimit të aksidentit, sepse koha e kalimit të këmbësorit nga cepi i rrugës deri në pikën goditëse është më e vogël se koha e ndaljes së automjetit. ( ) ( ) 7. 10. Analiza e goditjes së këmbësorit nga ana e automjetit Opel Vectra Siç e kemi cekur edhe më lartë, këmbësori pasi të shkëputet nga automjeti VW Golf bie në mesin e rrugës, ku ai goditet nga automjeti i udhëtareve “Opel Vectra” me pjesën e majtë të automjetit shikuar në drejtim të lëvizjes, i cili ishte duke lëvizur në drejtimin xxxxxxx. Mund të konstatohet se me gjithë vështirësitë e krijuara gjatë paraqitjes së muzgut dhe veshjet e mbylltë të këmbësorit, ngasësi fillimisht ka qenë dashur të vërej pengesën në rrugë si dhe lartësia e trupit të shtrirë ka qenë evidente dhe në gjatësinë e tufës së dritave ka pasur mundësi fillimisht të vërehet si një pengesë në rrugë dhe pastaj të perceptohet.
Fig. 7. 15. Pozita e këmbësorit të shtrirë në rrugë
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 68
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Të dy ngasësit kanë deklaruar se para aksidentit janë penguar nga dritat e gjata të automjeteve gjatë përballëkalimit dhe si pasojë nuk kanë pasur mundësi të vërejnë këmbësorin. Sipas eksperimenteve të bëra lidhur më mundësit e vërejtjes së këmbësoreve në rrugë është konstatuar që ngasësit kur të vërejnë ndryshimin e ngjyrave në pjesën qarkulluese të rrugës nuk kanë perceptim të kjartë se a është i shtrirë në rrugë trupi i njeriut apo ndonjë objekt tjetër. Ngasësi është në gjendje të kuptoj në mënyrë të kjartë në distancë rreth 20(m), siç është paraqitur në figurën 7. 16. a. dhe në figurën 7. 16. b. është paraqitur pamja nga pozita e ngasësit të automjetit të udhëtareve “ Opel Vectra”.
Fig. 7. 16 a.
Fig. 7. 16. b.
Mund të supozohet se ngasësi i automjetit të udhëtareve “Opel Vectra” ka pasur mundësi të ( ), pasi ishte duke lëvizur në perceptoj këmbësorin e shtrirë në rrugë në distancë prej kushtet e natës më çka zvogëlohet fusha e dukshmërisë.
Fig. 7. 17. a. Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Fig. 7. 17. b. Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 69
2014
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
Shpejtësia e sigurisë gjatë së cilës dhe nën të cilën për rrethanat e krijuara ka pasur mundësi të evitohet aksidenti nga ana e automjetit të udhëtareve “ Opel Vectra”: (
)
(
√[
)]
(
)
√ (
)
(
)
Në figurën 7. 18. a. është paraqitur shpejtësia e sigurisë më të cilën mund të evitohet aksidenti dhe në figurën 7. 18. b. është paraqitur ndalja e automjeti para këmbësorit.
Fig. 7. 18. a.
Fig. 7. 18. b.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 70
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
7.11. KONSTATIMET LIDHUR ME AKSIDENTIN
Në baze të analizës detaj të kësaj lënde mund të konstatojmë se: Deri të aksident komunikacioni rrugor ka ardhur kur këmbësori duke trotuar(kaluar) rrugën me ( )nga ana e djathtë në të majtë ku rruga e këmbësori prej cepit të shpejtësi rreth ( )- (shikuar në drejtim të lëvizjes së automjetit rrugës deri të pika e goditjes është “VW Golf) është goditur nga automjeti VW Golf i cili ishte duke lëvizur në drejtimin xxxxxxx ). Pasi këmbësori shkëputet nga automjeti VW Golf, bie në mesin e me shpejtësi rreth ( rrugës (verifikuar në bazë të gjurmëve biologjike në rrugë) dhe goditet nga automjeti Opel Vectra i cili ishte duke lëvizur në drejtimin xxxxx, në baze të mungesës së të dhënave nuk ishte e mundur më përcaktua shpejtësinë e lëvizjes në çastin e goditjes. Në baze të kriterit të parë për mundësin ose pamundësinë teknike të evitimit të aksidentit për automjetin VW Golf është vërtetuar së ka pasur mundësi teknike të evitimit të aksidentit pasi qe u plotësua kriteri i mundësisë së evitimit të aksidentit . Por duke analizuar dhe llogaritur rrjedhën e mëtejshme të aksidentit dhe duke analizuar kriterin e dytë të mundësisë apo pamundësisë së evitimit të aksidentit nga e cila del se rruga e ndaljes ( ) së automjetit është më e madhe se distanca prej paraqitjes së rrezikut deri të ( ), arrijmë në përfundim se ngasësi i automjetit më përplasja e këmbësorit ( ), edhe po të kishte frenuar më frenim të shpejtësinë e lëvizjes rreth vrullshëm në kushtet e krijuara të lëvizjes në kohën e aksidentit nuk ka patur mundësi teknike të evitoj goditjen e këmbësorit i cili e kalonte rrugën. Ngasësi i automjetit të udhëtareve Opel Vectra ka pasur mundësi reale që në largësi prej 25(m) të vërej këmbësorin e shtrirë në rrugë dhe për këtë largësi në dispozicion ka mundur të shmangë ( ). aksidentin po të kishte lëvizur më shpejtësi rreth
Fig. 7. 19. Evitimi i aksidentit Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 71
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
7.12. PËRFUNDIMI Lëshimet të cilat kanë ndiku deri të ardhja e këtij aksidenti të komunikacionit rrugor: Lëshimet e këmbësorit -
Kalimi i rrugës pa u siguruar mirë së atë mund të kaloj në mënyrë të sigurt dhe duke mos rreziku pjesëmarrësit tjerë në komunikacion, fig. 7. 20. a. Këmbësori ka tentuar të kaloj rrugën e cila nuk posedon vendkalim për këmbësor, fig. 7. 20. b.
Fig. 7. 20. . Kalimi i rrugës pa u siguruar mirë
Fig. 7. 20. b.
Lëshimet e ngasësit të automjetit të udhëtarëve “ VW Golf” -
Ngasësi ka lëvizur me shpejtësi më të madhe së sa ajo e lejuar më shenjen e ( ), kurse ai ka lëvizur me shpejtësi komunikacionit e cila ishte ( ), fig. 7. 21. a.
Fig. 7. 21. a. Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 72
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza -
2014
Lëshimi tjetër i ngasësit ishte së më të vërejtur këmbësorin nuk e ka ngadalësuar shpejtësinë e lëvizjes, gjë qe kish ndikuar në evitimin e aksidentit, fig. 7. 21. b.
Fig. 7. 21. b. Pozicioni i ngasësit të automjetit “VW Golf”.
-
Edhe nëse ngasësi do të kishte lëvizur më shpejtësi të lejuar( ) në këto rrethana të krijuara nuk ka pasur mundësi me evitua goditjen, pasi që rruga e ndaljes ( ) do të ishte ( ), e cila është më e madhe se rruga prej paraqitjes së rrezikut deri të përplasja e këmbësorit ( ), fig. 7. 21. c.
Fig. 7. 21. c. Ngasësi i automjetit “ VW Golf” me Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
)
) Faqe 73
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
Lëshimet e ngasësit të automjetit të udhëtarëve “ Opel Vectra” -
Ngasësi i automjetit të udhëtarëve “Opel Vectra” ka pasur mundësi të vërej këmbësorin e shtrirë në rrugë në largësi rreth 25(m) dhe në këtë distancë në dispozicion që me frenim të ( ) ka pasur mundësi të vrullshëm nëse kishte lëvizur me shpejtësi rreth evitoj aksidentin, fig. 7. 22. a.
-
Fig. 7. 22. a.
-
Lëshim tjetër i ngasësit të automjetit të udhëtareve “Opel Vectra” është së gjatë lëvizjes natën duhet të shtuar kujdes, pasi që në këtë periudhë kohore zvogëlohet fusha e dukshmërisë, fig. 7. 22. b.
Fig. 7. 22. b. Pozicioni i ngasësit të automjetit “ Opel Vectra”
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 74
Siguria në komunikacion II- Punim seminarik: Ekspertiza
2014
8. LITERATURA [1]
Dr. sc. Ahmet Geca: Siguria në komunikacion, Pjesa e parë: Faktorët e sigurisë në komunikacion, Prishtinë, 2009.
[2]
Dr. sc. Ahmet Geca: Siguria në komunikacion, Pjesa e dytë: Teknika e sigurisë në komunikacion, Prishtinë, 2009.
[3]
Dr. sc. Ahmet Geca: Siguria në komunikacion II, Pjesa e parë: Inspektimi i vendit të ngjarjes të aksidentit dhe procesi i frenimit, Prishtinë, 2011.
[4] [5]
[7]
http://www.verkehrsportal.de/board/index.php?showtopic=55805. http://www.google.de/imgres?sa=X&biw=1280&bih=699&tbm=isch&tbnid=2s7KBMLQC IbbnM%3A&imgrefurl=http%3A%2F%2Funfallaufnahme.info%2Fbegriffe-derunfallrekonstruktion%2Findex.html&docid=AQOV_E0mvKNkeM&imgurl=http%3A%2F%2 Funfallaufnahme.info%2Fimages%2Freaktion11_480.gif&w=480&h=189&ei=eIgkU-G6Jzw4gSEl4G4BQ&zoom=1&iact=rc&dur=417&page=1&start=0&ndsp=20&ved=0CGYQrQ MwBQ http://www.unfallanalyse.de/unfallgutachten/fussgaenger/fussganger_th_01.gif http://www-nrd.nhtsa.dot.gov/pdf/nrd-01/ESV/esv18/CD/proceed/00170.pdf.
[8]
http://www.ircobi.org/downloads/irc12/pdf_files/82.pdf.
[9]
http://www.unfallrekonstruktion.de/pdf/Elssner.pdf.
[6]
[10]
www.ace-online.de/der-club/.../studie-fussgaengerunfaelle.html.
[11]
http://www.gdp.de/id/3verfor_1/$file/Schmucker_GdP.pdf.
[12]
http://www.autosteel.org/~/media/Files/Autosteel/Research/Safety/safety_book.pdf.
[13]
.
[14]
http://www.fzd.tudarmstadt.de/media/fachgebiet_fzd/publikationen_3/2013/2013_Seipel_Symposium_Deutsch.pdf.
[15]
http://www.ureko.de/downloads/veroeffentlichungen/82.
[16]
http://www.vsi.tugraz.at/pendant/download/D4%20Accident%20Reconstruction%20Gui delines.pdf.
[17]
http://www.adac.de/_mmm/pdf/Verkehr_und_Mathe_Anhalteweg_45164.pdf.
Bsc. Ermal SYLEJMANI ID: 151041
Mr. sc. Mevlan BIXHAKU
Faqe 75
