Transcript
Seksualność osób niepełnosprawnych Piętnastego marca na Portalu Zdrowia Seksualnego pojawił się artykuł dotyczący rozwoju seksualnego osób niepełnosprawnych. Izabela Fornalik- pedagożka specjalna oraz edukatorka seksualna rozprawia się tam z mitami dotyczącymi seksualności osób z niepełnosprawnością intelektualną. Jak sama autorka zauważa temat jest o tyle skomplikowany,
że
dotyczy
bardzo
zróżnicowanej
grupy.
Obejmuje
osoby
z
niepełnosprawnością lekką, które w większości przypadków żyją w życiu dorosłym w związkach, osoby z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym, które mają ogromną potrzebę stworzyć relację oraz osoby głęboko niepełnosprawne intelektualnie, których podstawowe potrzeby (np.: jedzenie itp.) są zaspokajane przez otoczenie. Jako rodzice, nauczyciele i terapeuci pracujący z dziećmi z niepełnosprawnością intelektualną
musimy
pamiętać,
że
każdy
człowiek
ma
seksualność.
Osoby
z
niepełnosprawnością intelektualną to, mimo wszystko nadal są istoty seksualne, ponieważ mają płeć i mają potrzeby seksualne. Ich potrzeby seksualne nie różnią się niczym od potrzeb osób w normie intelektualnej. Różnica polega na dostępie do informacji o seksie, które sami musimy osobom niepełnosprawnym dostarczyć. Od wczesnej edukacji seksualnej będzie zależało jak dziecko będzie radziło sobie ze swoją seksualnością w dorosłości, w jaki sposób będzie realizowało swoje potrzeby. Fornalik podkreśla, że nie powinniśmy bać się, że edukując dziecko rozbudzimy jego seksualność. Krzywdą będzie dla niego nie dostarczenie mu takiej wiedzy, tym samym nie będzie wiedzieć jak radzić sobie z popędem seksualnym czy też nie będzie potrafił odróżnić złego dotyku od tego normalnego. Dostarczenie dziecku wiedzy dotyczącej profilaktyki wykorzystania seksualnego jest kluczowe dla jego bezpieczeństwa! Nasze społeczne tabu i brak społecznej akceptacji dla seksualności osób niepełnosprawnych powoduje, że w Polsce brak regulacji i instytucji, które wspierałyby rodziców i udzielały im fachowej pomocy w tej tematyce. Fornalik ukazując specyfikę tematu, podkreśla, że rozwój psychoseksualny osób z niepełnosprawnością intelektualną może być nieharmonijny. Rozwój płciowy, to że ciało jest dojrzałe, nie musi współgrać z rozwojem emocjonalnym osoby. Autorka podaje przykład nastolatka, który zachowuje się jak małe dziecko, jednak na bodźce seksualne reaguje jak rówieśnicy. Seksualność to nie tylko rozwój płciowy, ale też emocjonalny, społeczny. Dlatego inaczej patrzymy na pewne przejawy seksualności u osoby z niepełnosprawnością
intelektualną. Ułomność w pewnej dziedzinie nie oznacza ułomności w ogóle jednak zawsze staramy się patrzeć przez pryzmat tego co może wypływać z niepełnosprawności. Przygotowujmy dzieci do życia seksualnego wspierając ich seksualność- uczymy dzieci realizować potrzeby seksualne w akceptowalny sposób- w odpowiednich miejscach i w odpowiednim czasie, tak by nie łamali norm społecznych. Edukacja seksualna pomoże osobie z niepełnosprawnością intelektualną zrozumieć popędy oraz budować intymność wokół tej sfery życia, by niepotrzebnie nie epatować zachowaniami seksualnymi w miejscach publicznych. Dodatkowo bacznie obserwujemy w jakich sytuacjach pojawiają się zachowania seksualne, z jaką częstotliwością czy dziecko nie robi sobie krzywdy np. podczas masturbacji. Fornalik podkreśla, że wiele zachowań seksualnych czy przejawów seksualności osób niepełnosprawnych intelektualnie może mieć pozaseksualne przyczyny (np. zaburzenia sensoryczne). Ważne by reagować na nieprawidłowe przejawy zachowań seksualnych tak, by nieprawidłowe zachowania nie miały możliwości utrwalić się w postaci schematu. Edukację seksualną zaczynamy od najmłodszych lat, najważniejszą rolę odgrywają rodzice, bo ich podejście do tego tematu rzutuje na seksualność ich pociech. Zaczynamy od podstawowej wiedzy dotyczącej ludzkiego ciał, różnic miedzy płciami. Dajemy dziecku prawo do intymności. Bardzo pomocną książką w edukacji seksualnej dzieci, jednocześnie bardzo przyjaźnie napisanej i pięknie zilustrowanej jest pozycja „Nie wierzcie w bociany” współautorstwa psycholog, byłej pracownicy ZPS, pani Elżbiety Pajączkowskiej. Autorka prowadzi profil facebookowy „Nie wierzcie w bociany”, na którym rodzice mają możliwość porozmawiać z autorką oraz zamówić książkę. Jest ona również dostępna, podobnie jak pozycje pani Izabeli Fornalik, w naszej szkolnej biblioteczce. Zachęcam rodziców do pogłębiania tematu, a w razie potrzeby konsultowania. Jest to trudny temat, jednak rozmowa jest to pierwszym krokiem do przełamania tabu.
Psycholog: Zofia Pinkosz
