TEMAT : BUDOWA BIAŁEK
Jak powstaje białko? Białko jest wynikiem syntezy cząsteczek aminokwasów. W czasie reakcji grupa karboksylowa jednego aminokwasu reaguje z grupą aminową drugiego. Między dwoma resztami aminokwasów tworzą się wiązania, zwane wiązaniami peptydowymi a powstały związek nosi nazwę dipeptydu. ( Patrz schemat poniżej)
Reakcja nie kończy się na reakcji pomiędzy dwoma cząsteczkami. Jak widzimy na rysunku, cząsteczka dipeptydu na końcach posiada grupę karboksylową i aminową do których dołączają się kolejne cząsteczki aminokwasów. Tym sposobem cząsteczka rozrasta się do dużych rozmiarów. Kolejność ułożenia aminokwasów w łańcuchu jest charakterystyczna dla danego białka i określa się ją mianem sekwencji aminokwasów lub struktury pierwszorzędowej białek.
H2N
C
H
H
H
H CONH
C
H3C
CONH
C
H CONH
CH3
C
H2C
COOH SH
Zapis z podaniem rzeczywistych reszt węglowodorowych: Zapis za pomocą skrótowych nazw aminokwasów:
Gly – Ala – Ala – Cys Białka w organizmach żywych pełnią wiele zasadniczych funkcji: są katalizatorami (enzymy), transportują cząsteczki tlenu (hemoglobina), budują mięśnie i odpowiadają za ich skurcze (aktyna i miozyna), stanowią przeciwciała, przenoszą impulsy
nerwowe, są materiałem budulcowym np. włosów i skóry, a także regulują metabolizm węglowodanów i tłuszczów.
ZADANIA ? 1. Białka to związki, które powstają w wyniku połączenia : A. hydroksykwasów B. aminokwasów C. alkoholi nienasyconych 2. Wiązanie peptydowe powstaje pomiędzy : A. grupą karboksylową i karboksylową B. grupą hydroksylową i aminową C. grupą karboksylową i aminową 3. Dokończ zdania: A. Materiałem budulcowym włosów i skóry są ……………..
B. Kolejność ułożenia aminokwasów w łańcuchu peptydowym ( białkowym ) nazywamy…………………… 4. Co oznaczają podane niżej skróty ? Rozszyfruj jeden do wyboru ?
Gly – Ala – Ala – Cys
