Transcript
Ćwiczenie 5 T: Zasady doboru testów laboratoryjnych w diagnozowaniu i monitorowaniu cukrzycy Zagadnienia teoretyczne: Profil badań stosowanych w diagnostyce w cukrzycy: glikemia na czczo > 125 mg/dl , glikemia przygodna > 200 mg/dl, glikemia w 120 min DTTG > 200 mg/dl. Profil badań stosowanych w monitorowaniu leczenia cukrzycy - dobowy profil glikemii, hemoglobina HbA1c, fruktozamina (retrospektywna ocena poziomu glikemii), ciała ketonowe (ważne w monitorowaniu cukrzycowej
cukrzycy typu 1). Profil badań stosowanych w różnicowaniu śpiączki (nieketonowa
śpiączka
hipermolarna,
śpiączka
ketonowa,
śpiaczka
mleczanowa, hipoglikemia) - poziom glikemii na czczo, glukoza w moczu (glukozuria), ciała ketonowe w surowicy (ketonemia) i w moczu (ketonuria), badanie gazometryczne (pH, HCO3-, luka anionowa), jonogram (Na, K), mleczany. Ćwiczenie praktyczne: Oznaczanie glukozy (krzywa cukrowa). Oznaczanie HbA1c. Oznaczanie transportu cewkowego glukozy. A. Oznaczanie stężenia glukozy w surowicy krwi metodą enzymatyczną Aparatura i sprzęt laboratoryjny: spektrofotometr, probówki Eppendorf, pipety automatyczne Materiał badany i odczynniki: surowica badana wzorzec glukozy – 100 mg/dL odczynnik roboczy do oznaczania stężenia glukozy (zestaw BioMaxima) Wykonanie: opisać probówki, odmierzyć dokładnie odpowiednie objętości roztworów – jak podano w poniższej tabeli:
Odczynnik
Próba
Próba
Próba
badana
wzorcowa
zerowa
1000 L
1000 L
1000 L
10 L
-
-
-
10 L
-
roboczy Surowica badana Wzorzec
Dokładnie wymieszać. Po 10 minutach odczytać absorbancję próby 1
badanej (AB) i wzorcowej (AW) (=500 nm) wobec próby zerowej. UWAGA! Oznaczenie wykonujemy jednocześnie we wszystkich próbach badanych => surowicach otrzymanych z krwi pobranej na czczo, po 1 i 2 godzinach od obciążenia glukozą. Obliczenia: obliczyć stężenie glukozy ze wzoru: stężenie glukozy [mg/dL] =
∙ stężenie wzorca W
B. Oznaczanie HbA1c Aparatura i sprzęt laboratoryjny: spektrofotometr, probówki Eppendorf, pipety automatyczne, mieszadło Materiał badany i odczynniki: surowica badana wzorzec hemoglobiny glikowanej odczynnik A z żywicą odczynnik B lizujący (zestaw BioMaxima) Wykonanie: A. Przygotowanie hemolizatu
opisać probówki – wzorzec, kontrola, badana i odmierzyć do każdej 500 L odczynnik lizującego (odczynnik B)
dodać 100 L dobrze wymieszanej próbki krwi, wzorca lub kontroli do odpowiednich probówek, wymieszać
pozostawić na 5 min. B. Izolowanie hemoglobiny glikowanej dodać 70 L hemolizatu do probówki z żywicą (odczynnik A) umieścić separatory z filtrem w probówkach tak, aby gumowy mankiet był na wysokości ok. 1 cm ponad poziomem płynu mieszać bez przerwy 5 min. na mieszadle wpychać separator z filtrem do probówki do momentu aż żywica będzie ściśle upakowana przelać supernatant do nowej probówki
2
odczytać absorbancję próby badanej i wzorcowej i kontrolnej (= 415 nm) wobec wody dejonizowanej jako próby ślepej Te odczyty dotyczą hemoglobiny glikowanej C. Frakcja hemoglobiny całkowitej odmierzyć 5,0 ml wody dejonizowanej do probówek (W, K, B) dodać 20 L hemolizatu (z etapu A3), wzorca i kontroli do odpowiednich probówek odczytać absorbancję próby badanej i wzorcowej i kontrolnej (= 415 nm) wobec wody dejonizowanej jako próby ślepej Te odczyty dotyczą hemoglobiny całkowitej Obliczenia: RB % Hb glik. (Pr. badanej) =
x CW RW
A Hb glik. (badanej) RB = A Hb całk. (badanej)
A Hb glik. (wzorca) RW = A Hb całk. (wzorca)
A. Oznaczanie transportu cewkowego glukozy Aparatura i sprzęt laboratoryjny: spektrofotometr, probówki Eppendorf, pipety automatyczne, minutnik Materiał badany i odczynniki: surowica mocz z dobowej zbiórki (DZM) wzorzec glukozy (100 mg/dL) odczynnik roboczy (BioMaxima) Wykonanie: 3
opisać probówki, odmierzyć dokładnie odpowiednie objętości roztworów – jak podano w poniższej tabeli: Próba badana
Próba badana
Próba
Próba
- surowica
- mocz
wzorcowa
zerowa
10 L
-
-
-
Mocz
-
10 L
-
-
Wzorzec glukozy
-
-
10 L
-
1000 L
1000 L
1000 L
1000 L
Surowica badana
Odczynnik roboczy
Zawartość probówek wymieszać i inkubować 10 minut w temperaturze pokojowej Zmierzyć absorbancję prób badanych i próby wzorcowej wobec próby zerowej ( = 500 nm) Obliczenia: obliczyć stężenie glukozy w surowicy i moczu
Apróby badanej ∙ Cwzorca [mg/dL]
PG / UG= Awzorca
PG / UG – stężenie glukozy w surowicy / moczu [mg/dL] Cwzorca – stężenie wzorca (100 mg/dL) Apróby badanej - absorbancja próby badanej (surowicy/moczu) Awzorca – absorbancja wzorca obliczyć wartość transportu maksymalnego glukozy (TmG) TmG = PG ∙ CLkr - UG ∙ V PG – stężenie glukozy w surowicy [mg/mL] UG – stężenie glukozy w moczu [mg/mL] CLkr – klirens kreatyniny [mL/min] V – objętość minutowa moczu [mL/min] = DZM/1440 min
4