Transcript
Voorwoord V Lijst van afkortingen XXXVII Verkort aangehaalde literatuur XLI HOOFDSTUK I Intellectueel eigendomsrecht 1. Algemeen 1 1. Begrippen 1 2. Industrieel eigendomsrecht 1 3. Intellectueel eigendomsrecht 2 4. Ratio bescherming 3 5. Structuur van de wetgeving 3 2. Verdragen 5 6. Unieverdrag van Parijs 5 7. TRIPs-Verdrag 6 8. Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie 9 9. Mensenrechtenverdragen 11 HOOFDSTUK II Octrooirecht 1. Algemeen Rechtsgrond Geschiedenis Invloed van internationale verdragen/wijzigingen in de octrooiwetgeving Belang nationale (verlenings)wetgeving Het Europees Octrooiverdrag Voorwerp van bescherming 23 A. Uitvinding Uitvinding Technisch karakter 25 IX B. Werkwijze, voortbrengsel Werkwijze Voortbrengsel 26 C. Nieuwheid Stand van de techniek Openbare toegankelijkheid door beschrijving Openbare toegankelijkheid door toepassing Bewijslast Collisie Onrechtmatige openbaarmaking: tentoonstellingen 32 D. Inventiviteit Algemeen 33 E. Toepasbaarheid Toepasbaarheid Verkrijging van het recht Stelsel van octrooiverlening Octrooiverlenende instanties 39 A. Europese verlening volgens het Europees Octrooiverdrag Het Europees Octrooibureau De aanvrage Verleningsprocedure Toepasselijk recht voor wat betreft werking en rechtsgevolg Belang van het EOV na verlening Verhouding ROW en Europees octrooi Omzetting Europese octrooiaanvrage 46 B. Nationale octrooiverlening volgens de ROW Aanvrage Verleningsprocedure Eerste fase: inschrijving Tweede fase: nieuwheidsonderzoek Derde fase: verlening Afgesplitste aanvrage Geheime aanvrage Herstel van verzuimen Vertegenwoordiging Octrooiregister 49 C. De internationale octrooiverlening volgens het Samenwerkingsverdrag Internationale aanvrage De rechthebbende Eerste aanvrager 50 X Inhoudsopgave 48. Uitzonderingen Recht van voorrang Interne prioriteit Ontlening Dienstbetrekking Beloning van de werknemer Art. 12 lid 6, dwingend recht Naamsvermelding Mede-eigendom De voorbehouden handelingen Aard van het recht Geoctrooieerde voortbrengselen of werkwijzen In of voor een bedrijf Vervaardigen Gebruiken In het verkeer brengen of verder verkopen, verhuren, afleveren of anderszins verhandelen Aanbieden, invoeren, in voorraad hebben voor een of ander Toepassen Indirecte octrooi-inbreuk Aanvullende werking van art. 6:162 BW Uitputting Onderzoeksexceptie Beschermingsomvang Beschermingsomvang; historie Beschermingsomvang; art. 69 EOV en het protocol Beschermingsomvang; rol verleningsdossier Beschermingsomvang; equivalentie Beschermingsomvang; relatie tot geldigheid Voorgebruik Ratio Begin van uitvoering Door een ander Ontlening Inhoud voorgebruiksrecht Procedure Handhaving Civielrechtelijke en strafrechtelijke handhaving 80 XI 81. Wie kan handhaven? Bijzondere bevoegdheid Rechtbank Den Haag Schadevergoeding en desbewustheid Nieuw voortbrengsel Beslag en wettelijke nevenvorderingen Redelijke vergoeding Continentaal plat Schepen, vliegtuigen en auto s Beschermingsduur Tijdelijkheid van het octrooi Beschermingsduur van het octrooi Andere wijzen van tenietgaan Aanvullende beschermingscertificaten Vernietiging, opeising en herroeping Vernietiging en opeising Vernietiging Partiële nietigheid Fictieve stand van de techniek Gevolgen van vernietiging Uitzonderingen terugwerkende kracht Verlies van rechtsgevolg Oppositie tegen Europees octrooi Opeising Vermogensrechtelijke aspecten Vermogensrecht Overdracht en andere overgang Pandrecht Beslag en executie Gemeenschap Licentie Verlening Werking tegen derden Rechtsvorderingen Tenietgaan Dwanglicentie Vergoeding voor dwanglicentie Invloed inbreukgeding Inschrijving Andere dwanglicenties Octrooien en standaarden 102 XII Inhoudsopgave 12. Europees recht Algemeen Vrij verkeer van goederen Mededingingsrecht Verdragen 107 A. Unieverdrag van Parijs Voorrangsrecht Overige bepalingen Toepassing octrooi 108 B. TRIPs-Verdrag Algemeen 108 HOOFDSTUK III Topografierecht 1. Algemeen Begrippen Geschiedenis van de wetgeving Overige internationale ontwikkelingen Voorwerp van bescherming Definities Oorspronkelijkheid Verkrijging van het recht Ontstaan en voortbestaan Depot Afschriften Bedrijfsgeheimen Beschermingsduur De rechthebbende Maker Dienstverband Exploitatie Reciprociteitsbeginsel Inhoud en omvang van het recht Inhoud Reverse engineering 118 XIII 141. Inbreuk te goeder trouw Uitputting Handhaving Handhaving Competentie Strafrecht Vermogensrechtelijke aspecten Overdracht en overgang Overgangsrecht Samenloop met andere rechtsgebieden Auteursrecht Octrooirecht Modelbescherming? Onrechtmatige daad Europees recht Algemeen 123 HOOFDSTUK IV Kwekersrecht 1. Algemeen Algemeen Wetgeving Vergelijking met octrooirecht Biotechnologie Balans kwekersrecht en octrooirecht ZPW Inleiding Handel in teeltmateriaal Kwekersrecht Voorwerp van bescherming Ras Nieuwheid Onderscheidbaarheid Homogeniteit Bestendigheid 134 XIV Inhoudsopgave 4. Verkrijging van het recht Verleningsprocedure Rasnaam Rasnaam en merk of handelsnaam Voorrang Buiten Nederland gewonnen rassen Beschermingsduur De rechthebbende Algemeen Inhoud en omvang van het recht Beschermingsomvang Geoogst materiaal Afhankelijke rassen Uitzonderingen Handhaving, procesregels, rassenregister, rassenlijsten Handhaving Procesregels Nederlands rassenregister Tenietgaan van het recht Tenietgaan Vernietiging Opeising Vermogensrechtelijke aspecten Licenties Gedwongen licentie (dwanglicentie) Overdracht en overgang Beslag en pand Europees recht Handhaving en kartelrecht Communautair kwekersrecht 149 HOOFDSTUK V Tekeningen en modellen 1. Wetgeving Modellenrecht in Nederland Sier- en gebruiksmodellen Wetgeving 154 XV 2. Beschermingsvoorwaarden en uitzonderingen Definitie Uiterlijk van een voortbrengsel of een deel ervan Voortbrengsel en gebruiksfunctie Nieuwheid Eigen karakter Onderdelen van een samengesteld voortbrengsel Beschikbaarstelling voor het publiek Niet-nieuwheidsschadelijke beschikbaarstelling Uitgesloten voortbrengselen Verkrijging van het recht Depot, inschrijving van het depot en publicatie van de inschrijving Modellengemachtigde Geldigheidsduur en vernieuwing De rechthebbende Deposant en ontwerper Dienstbetrekking of opdracht Inhoud en omvang van het recht Inhoud van het recht Gebruik (met industrieel of commercieel oogmerk) Geen andere algemene indruk wekken Beschermingsomvang en gebruiksfunctie Verhouding tot eigenkaraktereis Onverminderd de toepassing van het gemene recht Handhaving Algemeen Civielrechtelijke sancties Nevenvorderingen Schadevergoeding, winstafdracht, redelijke vergoeding en kosten Competentie Beperkingen van het recht Algemeen Particuliere sfeer en voor niet-commerciële doeleinden Handelingen voor experimentele doeleinden Citeren en handelingen ten behoeve van het onderwijs Beperkingen buitenlandse schepen en vliegtuigen 194 XVI Inhoudsopgave 222. Reparatieclausule Uitputting Producten die voor depotdatum in het Benelux-gebied in het verkeer zijn gebracht Voorgebruik Rechtsverwerking, misbruik van recht en verjaring Nietigheid en verval Algemeen Nietigheidsgronden Vervalgronden Omvang nietigverklaring en doorhaling; handhaving in gewijzigde vorm Vermogensrechtelijke aspecten Overdracht, overgang en licentie Derdenwerking, pand en beslag Verhouding tot andere vormen van bescherming Samenloop met auteursrechtelijke bescherming Auteursrecht en modelrecht in één hand Berner Conventie Bescherming krachtens het merkenrecht Bescherming krachtens art. 6:162 BW I-depot en andere bewijsdepots Europees recht VWEU Het Gemeenschapsmodel Algemeen Onderzoek, inschrijving, verval en nietigheid Duur, rechthebbende en inbreuk Niet-ingeschreven Gemeenschapsmodel Procedureregels Verdragen Unieverdrag van Parijs en TRIPs-Verdrag Overeenkomsten van s-gravenhage en Locarno 217 XVII HOOFDSTUK VI Merkenrecht 1. Algemeen Rechtsgrond Wetgeving Benelux-Verdrag inzake de Intellectuele Eigendom (BVIE) Benelux-Gerechtshof (BenGH) Uitvoeringsreglement Caribisch Nederland, Curaçao, Sint Maarten Betekenis en functie van het merk De verschillende soorten merken Traditionele betekenis merk Moderne betekenis merk Andere functies merk Waren en diensten Dienstmerk en handelsnaam Wat merk kan zijn Relatief en absoluut ontoelaatbare merken Individuele en collectieve merken Definitie Grafische voorstelling Kleuren Klanken, geuren, tastmerken, gebaren en variabele merken Titels, slagzinnen, domeinnamen en telefoonnummers Portretmerken Onderscheidend vermogen; zwakke en sterke merken Art. 6quinquiesB lid 2 UvP Tekens die geen merk kunnen vormen; art lid 1.a BVIE Algemeen belang en onderscheidend vermogen Tekens en merken Merken die elk onderscheidend vermogen missen; art lid 1.b BVIE Merken die uitsluitend beschrijvend zijn; algemeen; art lid 1.c BVIE Rechtspraak Uitsluitend beschrijvende merken; geografische aanduidingen Gebruikelijke merken; art lid 1.d BVIE Publiek 248 XVIII Inhoudsopgave 278. Plaats en tijdstip beoordeling Inburgering Verlies onderscheidend vermogen Uitsluiting van vormmerken Geslachtsnaam Strijd met de goede zeden of openbare orde Wapens, vlaggen, enz Misleidende merken Wijnen- of spiritualiënmerken in strijd met oorsprongsaanduiding Ambtshalve weigering door BBIE Buitenwettelijke gronden Verkrijging van het recht Declaratieve en attributieve stelsels Betekenis gebruik Betekenis depot Betekenis inschrijving Wie mag deponeren? Merkengemachtigde Onderneming Verschillende gerechtigden Waren en diensten Classificatie van Nice Eerste depot Benelux-depot Internationaal depot Datum verkrijging; voorrangsrecht Gehele of gedeeltelijke weigering Vooronderzoek naar eerdere inschrijvingen Oppositie Geldigheidsduur en vernieuwing Publicatie Wijziging inschrijving Inhoud en omvang van het recht Algemeen Strekking BVIE 273 A. Inbreukmakend gebruik Inbreukcriteria Gebruik in het economisch verkeer Gebruikshandelingen 276 B. Art Lid 1.a en b BVIE; algemeen 279 XIX 314. Algemeen Gebruik voor waren of diensten 280 C. Art lid 1.a BVIE; identiek teken, identieke producten Identiek Verwarringsgevaar wordt verondersteld 283 D. Art lid 1.b BVIE; verwarringsgevaar Algemeen Associatiegevaar onder oud Benelux-recht Verwarringsgevaar, inhoudende associatiegevaar Verwateringsgevaar bij soortgelijke producten Globale beoordeling van verwarringsgevaar Overeenstemming Wat moet worden vergeleken? Hoe moet worden vergeleken? Auditieve gelijkenis Visuele gelijkenis Begripsmatige gelijkenis Vertalingen Rol van het publiek Concrete omstandigheden Onderscheidend vermogen Beschermingsomvang en algemeen belang Bekendheid eisende merk en verwarringsgevaar Bekendheid gedaagde merk en verwarringsgevaar Soortgelijkheid Waren- en dienstenklassenindeling 306 E. Art lid 1.c en d BVIE Algemeen Gebruik voor niet-soortgelijke waren of diensten Gebruik niet voor waren of diensten De niet-verwarring inbreuk; algemeen Overeenstemming en verband Ongerechtvaardigd voordeel uit onderscheidend vermogen of reputatie Afbreuk aan onderscheidend vermogen; verwatering Afbreuk aan reputatie Bekendheid 321 F. Nawerking Algemeen Handhaving Algemeen 322 XX Inhoudsopgave 349. Strafsanctie Civielrechtelijke sancties Art BVIE, inschrijving noodzakelijk; samenloop Competentie Relatieve competentie Omvang verbod Nevenvorderingen Beslag Schadevergoeding, winstafdracht, redelijke vergoeding en kosten Rechten van derden Aanvullende werking art. 6:162 BW Erkenning van rechterlijke beslissingen betreffende nietig- en vervallenverklaring Doorhaling inschrijving Beperkingen van het recht Algemeen Geldige reden Beperkingen van art lid 1 BVIE Gebruik naam en adres Gebruik soortaanduidingen en dergelijke Gebruik merk als bestemming van de waar Oudere rechten van plaatselijke betekenis Uitputting Uitputting en gebruik Territoriale werking uitputting Uitputting; toestemming en in het verkeer brengen Uitputting en bewijs Uitputting; de gegronde redenen uitzondering Algemeen belang Rechtsverwerking en misbruik van recht Verjaring Beperking beschermingsomvang door minnelijke regelingen Nietigheid van de inschrijving Algemeen Nietigverklaring Nietigheidsgronden Bevoegdheid en termijnen e -8 e nietigheidsgrond e nietigheidsgrond (conflict met vervallen collectief merk) e nietigheidsgrond (conflict met vervallen individueel merk) 353 XXI e nietigheidsgrond (conflict met algemeen bekend merk) e nietigheidsgrond (depot te kwader trouw) e nietigheidsgrond (conflict met ouder merk) Deelnemen aan het geding Verval van het recht Algemeen Vrijwillige doorhaling Benelux-inschrijving Verstrijken geldigheidsduur Benelux-inschrijving Vrijwillige doorhaling internationaal depot Verstrijken geldigheidsduur internationaal depot Afstand van bescherming internationaal depot in Benelux-gebied Bescherming internationaal depot in land van oorsprong Niet-normaal gebruik; algemeen Niet-normaal gebruik; voorbeelden Herstel verval Geldige reden Bewijslast niet-normaal gebruik Verwording tot soortnaam Gebruik leidt tot misleiding Bevoegdheid en wijze van inroepen Verval van het recht op een collectief merk Vermogensrechtelijke aspecten Algemeen Overgang Schriftelijke vastlegging en inschrijving Overdracht van niet-gedeponeerde merken Alleen voor Benelux-gebied Licentie Beperkingen licentie Rechten van de licentiehouders Beslag Pand Collectieve merken Algemeen De regeling in het BVIE Definitie Onderscheidend vermogen Gemeenschappelijke kenmerken Reglement op gebruik en toezicht 384 XXII Inhoudsopgave 422. Vaststelling en wijziging van het reglement Handhaving van waarborgfunctie De houder Inhoud van het recht op collectief merk en vorderingsrecht gebruikers Schadevergoeding gebruikers Nietigheid Verval Licentie en overdracht Procedureregels Heropneming collectief merk Verbod gebruik vervallen collectief merk Overgangsrecht warenmerken Algemeen Dienstmerken Algemeen Overgangs- en slotbepalingen Protocol Algemeen Rangordebepaling oude depots Nietigheidsgronden in art. 4 lid 3 (oud) en 4 (oud) Normaal gebruik en herstel verval Werkingsverdrag EU Algemeen Vrij verkeer van goederen en diensten Mededingingsrecht Gemeenschapsmerk Algemeen Onderzoek en oppositie; verval en nietigheid Licentie Inbreuk Collectieve Gemeenschapsmerken Procedureregels Internationale inschrijving Wijziging BMW Verdragen 406 A. Unieverdrag van Parijs 406 XXIII 450. Algemeen Voorrangsrecht Tentoonstellingsprioriteit Telle quelle-beginsel Agentenmerk Algemeen bekende merken Vlaggen, wapens, enz Collectieve merken Overdracht Niet gebruik 408 B. TRIPs-Verdrag Algemeen 409 C. Overeenkomst van Madrid Algemeen Internationaal depot 410 D. Protocol van Madrid Algemeen Verschillen tussen OvM en protocol Gelding OvM en protocol 412 E. Classificatieverdragen Verdrag van Nice Verdrag van Wenen 413 F. Verdrag inzake het merkenrecht Algemeen 413 G. Mensenrechtenverdragen EVRM en IVBPR Wetgeving Algemeen 415 HOOFDSTUK VII Handelsnaamrecht 2. Voorwerp van bescherming Naam van een onderneming Onderscheidend vermogen Ontstaan van het recht Ontstaan van een handelsnaamrecht Voeren van een handelsnaam 419 XXIV Inhoudsopgave 4. Inhoud en omvang van het recht 422 A. Verbod op verwarring Bescherming van de handelsnaam art. 5 Hnw Toestemming en rechtsverwerking Handelsnaam en merk Handelsnaam en domeinnaam 433 B. Verbod op misleiding Misleiding; algemeen Misleiding omtrent de eigenaar art. 3 Hnw Misleiding omtrent de rechtsvorm art. 4 Hnw Misleiding omtrent de aard art. 5b Hnw Handhaving Civielrechtelijke handhaving Strafrechtelijke handhaving Aanvullende werking art. 6:162 BW Vermogensrechtelijke aspecten Overdracht Licentie Verdragen EU-verdrag Unieverdrag van Parijs TRIPs-Verdrag Algemeen Definitie Aard en rechtsgrond Wetgeving 446 HOOFDSTUK VIII Auteursrecht 2. Voorwerp van bescherming Ontstaan Werken Art. 10 lid 1 onder 1 Aw, boeken, brochures, nieuwsbladen, tijdschriften en alle andere geschriften Geschriftenbescherming 455 XXV 498. Art. 10 lid 1 onder 2 Aw, toneelwerken en dramatisch-muzikale werken Art. 10 lid 1 onder 3 Aw, mondelinge voordrachten Art. 10 lid 1 onder 4 Aw, choreografische werken en pantomimes Art. 10 lid 1 onder 5 Aw, muziekwerken met of zonder woorden Art. 10 lid 1 onder 6, teken-, schilder-, bouw- en beeldhouwwerken, lithografieën, graveer- en andere plaatwerken Art. 10 lid 1 onder 7 Aw, aardrijkskundige kaarten Art. 10 lid 1 onder 8 Aw, ontwerpen, schetsen en plastische werken, betrekkelijk tot de bouwkunde, de aardrijkskunde, de plaatsbeschrijving of andere wetenschappen Art. 10 lid 1 onder 9 Aw, fotografische werken Art. 10 lid 1 onder 10 Aw, filmwerken Art. 10 lid 1 onder 11 Aw, werken van toegepaste kunst en tekeningen en modellen van nijverheid Art. 10 lid 1 onder 12 Aw, computerprogramma s Art. 10 lid 3 Aw, databanken Art. 10 lid 1 slot Aw, ieder voortbrengsel op het gebied van letterkunde, wetenschap of kunst Art. 10 lid 2 Aw, verveelvoudigingen in gewijzigde vorm Verzamelwerken Bescherming door auteursrecht naast andere beschermingsvormen Werken waarop geen auteursrecht ontstaat Wetten, besluiten, verordeningen De rechthebbende De maker Maker onder leiding en toezicht Ondeelbaar werk van meerdere makers Gezamenlijk samengesteld werk Bijzonder auteursrecht verzamelaar Afzonderlijk werk tevoren openbaar gemaakt Afzonderlijk werk niet tevoren openbaar gemaakt Gewoon auteursrecht verzamelaar Filmwerken Fictieve makers Werkgever Rechtspersonen Onderlinge verhouding art. 5-8 Aw Openbaarmaker van een niet eerder uitgegeven werk 473 XXVI Inhoudsopgave 529. Art. 4 Aw bewijsvermoeden Art BVIE bewijsvermoeden Vermogensrechtelijke aspecten Overdracht en erfopvolging Overdracht toekomstig auteursrecht Overdracht en licentie Beslag Verpanding Vruchtgebruik Overdracht ten titel van beheer; muziekauteursrecht Inhoud van het recht Regeling in de wet 480 A. Verveelvoudiging Algemeen Letterkundige werken Wetenschappelijk werk Muziekwerken Beeldende kunst en bouwkunst Bouwtekeningen Databanken Computerprogramma s Parodie Vastleggen op beeld- of geluidsdrager 490 B. Openbaarmaking Algemeen Openbaar maken van een verveelvoudiging (art. 12 lid 1 onder 1 Aw) Volgrecht Verbreiding (art. 12 lid 1 onder 2 Aw) Verhuur en uitleen (art. 12 lid 1 onder 3 en lid 2-3, art. 12a, 15c-15g, 45h Aw) Voordracht, op- of uitvoering of voorstelling van een werk (art. 12 lid 1 onder 4 en lid 4-5 Aw) Radio- of televisie-uitzending en satellietuitzending (art. 12 lid 1 onder 5 en lid 6-7 Aw) 500 C. Persoonlijkheidsrechten Definitie Naamsvermelding Wijziging van het werk Aantasting van het werk 503 XXVII 560. Wijziging van werk door auteur Dwingend recht Persoonlijkheidsrechten na overlijden Beperkingen van het recht Open of gesloten systeem van beperkingen; fair use Driestappentoets 508 A. De pers Recht van overneming door de pers uit de pers Voorbehoud Recensies, persoverzichten en reportages 511 B. Onderwijs en wetenschap Algemeen Geen openbaarmaking Recht van overname Compilatiewerken Korte gedeelten; billijke vergoeding Eigen oefening, studie en gebruik 514 C. Aankondigingen, beoordelingen enz. (citaatrecht) Recht van aanhaling 514 D. Eigen gebruik Verveelvoudigen voor privégebruik Art. 16b Aw Klein gedeelte Beeldende kunst en bouwwerken Art. 16c Aw, thuiskopieregeling Art. 16c, thuiskopievergoeding Reprorecht Reprobesluit Hoofdlijnen van het Reprobesluit Reprovergoeding Vastlegging door omroepen voor eigen uitzendingen 525 E. Kerkzang Algemeen 525 F. Beeldende kunst Algemeen 526 G. Bibliotheken, archieven en musea Besloten netwerken van bibliotheken Preserveringskopie 527 H. Gehandicapten Gehandicapten 528 XXVIII Inhoudsopgave I. Portretrecht Inleiding Privacybelang Exploitatiebescherming Sancties 533 J. Dwanglicenties Algemeen 534 K. Gegevensverzamelingen (databanken) Toegang rechtmatige gebruiker tot databank Handhaving Beginsel, wanneer inbreuk? Civielrechtelijke handhaving, door wie? Handhaving auteursrecht op anoniem of pseudoniem werk Gemeenschappelijk auteursrecht Recht op schadevergoeding van de maker Kabeldoorgifte van omroepuitzendingen Tegen wie kan de vordering worden ingesteld? Aansprakelijkheid tussenpersonen Rechtsvorderingen Schadevergoeding en toerekening Winstafdrach
