Preview only show first 10 pages with watermark. For full document please download

żydzi, Arabowie, Chrześcijanie-różne Religie I Kultury Izraela

   EMBED


Share

Transcript

Chrześcijaństwo (gr. Χριστιανισμóς , łac. Christianitas) – religia monoteistyczna i rodzina związków wyznaniowych głoszących nauczanie o mesjaństwie i synostwie Bożym Jezusa Chrystusa, jego męczeńskiej i odkupieńczej śmierci oraz zmartwychwstaniu. Świętą księgą chrześcijan jest Biblia. Największa religia na świecie pod względem liczby wyznawców (około 1/3 ludności świata), biorąc pod uwagę wszystkie odłamy wchodzące w jej skład. Zgodnie z Dziejami Apostolskimi (11,26) "W Antiochii po raz pierwszy nazwano uczniów chrześcijanami" (gr. Χριστιανός). Określenie to pochodziło prawdopodobnie z kręgów pogańskich i miało początkowo negatywny wydźwięk. Z czasem zaczęło wyrażać odrębność wiernych. Pierwsze użycie terminu chrześcijaństwo (gr. Χριστιανισμός) odnotowano w Liście do Magnezjan Ignacego z Antiochii. Pojawia się ono również u Tertuliana, Grzegorza z Nyssy i u innych pisarzy wczesnochrześcijańskich Symbol-krzyż Pierwotnie symbolem Chrześcijaństwa była ryba, zaś w III w. stał się nim krzyż. Nawiązano w ten sposób do dwóch pierwszych liter greckich słowa Christos (chi i ro), a następnie również do ukrzyżowania Jezusa Chrystusa. Podstawowym przykazaniem etycznym chrześcijan oprócz przykazań Dekalogu jest przykazanie miłości Boga oraz bliźniego (nawet nieprzyjaciół). Miłość polega nie na akceptacji grzechu, ale nieżywieniu negatywnych uczuć względem źle czyniących, krzywdzących, nieszukaniu odwetu, ale pozostawieniu człowiekowi prawa do wyboru własnej drogi, do wolności, którą każdy powinien szanować, podobnie jak Pan Bóg to czyni względem każdego człowieka. W żadnym wypadku nie oznacza to jednak wspierania człowieka w jego czynieniu zła. Jeżeli jednak zechce czynić dobro, jest bratem, któremu chrześcijanin winien nieść podstawową pomoc w zależności od możliwości, nie zaniedbując własnego zbawienia. To dobro każdy chrześcijanin ma mnożyć w codziennym życiu, w każdym miejscu, w każdym czasie, dając przykład życia uczciwego, mówiąc prawdę, na zło odpowiadając życzliwą stanowczością, pokonując własny lęk, słabość, doskonaląc się w dobroci i życzliwości, odcinając się odważnie od wszelkich złych zachowań, nawet gdyby to miało kosztować wiele. Na świecie istnieje również wiele wyznań uznających się za chrześcijańskie, ale nie uznawanych przez inne wspólnoty za chrześcijańskie. Przykładem może być antropozofia Rudolfa Steinera, przyjmująca reinkarnację. Z kolei w Stanach Zjednoczonych powstał Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, którego wyznawcy nazywani są mormonami, gdyż obok Biblii uznają jeszcze Księgę Mormona, którą rzekomo spisali żydzi, którzy wywędrowali z Jerozolimy do Ameryki w VI wieku przed Chrystusem Pierwsze wzmianki o Arabach pojawiają się w Biblii już ok. 1000 p.n.e, a w kronikach asyryjskich ok. VII wieku p.n.e. – przez ok. 1600 lat zamieszkiwali głównie rejon Półwyspu Arabskiego aby w VII wieku n.e. rozpocząć ekspansję i zmieszać się z ludnością mieszkającą na zajętych przez nich terenach, która uległa w znacznej części arabizacji. Najczęstszym wyznaniem wśród Arabów jest islam sunnicki, ale jest również wielu szyitów (głównie w Iraku, Jemenie, Syrii i Libanie) oraz chrześcijan (głównie w Libanie, Syrii i Egipcie). Według przekazów Biblii i Koranu, Arabowie są potomkami Sema. Praojcami tego ludu, według średniowiecznych historyków, byli Kahtan, od którego wywodzą się al-`Arab al`ariba – mieszkańcy południowej części Półwyspu Arabskiego, posługujący się językiem południowoarabskim – i Adnan, od którego wywodzą się północni Arabowie (musta`riba), pod względem antropologicznym i językowym bardziej zbliżeni do północnych Semitów takich jak Żydzi i Fenicjanie. Migracje Kahtanitów na północ doprowadziły do zlania się obu grup etnicznych w jedną Żydzi, (dosł. 'chwalcy /Jahwe/' lub 'czciciele /Jahwe/' z hebr. Jehudim, ‫יהודים‬, jid. Jidn, ‫ייִ דן‬, ladino ‫ ג׳ודיוס‬Djudios) – naród wywodzący się od plemion semickich, zamieszkujących Palestynę, określanych jako Hebrajczycy albo Izraelici, posługujący się początkowo językiem hebrajskim. W średniowieczu najliczniejsza była diaspora europejska. Pierwszym wielkim ośrodkiem osadnictwa żydowskiego była Andaluzja muzułmańska Hiszpania (stąd sefardim, hebr. "Hiszpanie"), gdzie warunki dla Żydów do przybycia Almorawidów w 1086 r. były tak korzystne, że często sprawowali najważniejsze funkcje państwowe. Diaspora andaluzyjska uległa rozproszeniu po reszcie Europy i po Bliskim Wschodzie po wypędzeniu Żydów z Hiszpanii i Portugalii w latach 1492-1497. Wtedy największym ośrodkiem osadnictwa żydowskiego w Europie stały się kraje niemieckie (stąd aszkenazim, hebr. "Niemcy"). Natomiast w Polsce Żydzi masowo osiedlali się od XIII wieku. Niedługo po odkryciu Nowego Świata zaczęło się osadnictwo żydowskie w Ameryce. W drugiej połowie XIX i XX wieku wśród Żydów europejskich powstały dwie przeciwstawne koncepcje: dążenie do asymilacji Żydów w miejscu ich zamieszkania oraz odrodzenia więzi narodowych i utworzenia własnego państwa (syjonizm). Narastające nastroje antysemickie w Europie oraz wzrastająca popularność ruchu syjonistycznego przyczyniły się do zapoczątkowania, a potem do emigracji kolejnych grup Żydów do Palestyny. Stany Zjednoczone są dziś siedzibą pierwszej co do wielkości diaspory żydowskiej; wedle badań przeprowadzonych w 2005 roku liczba Żydów w poszczególnych krajach wynosiła (wielkości przybliżone): * Stany Zjednoczone: > 6 155 000 (więcej niż w samym Izraelu; ponad połowa nie należy do żadnej wspólnoty religijnej) * Rosja: 800 000 * Francja: 606 561 * Ukraina: 500 000 * Kanada: 394 000 * Argentyna: 300 000 * Wielka Brytania: > 300 000 * Niemcy: > 220 000 * Brazylia: 130 000 * Australia: 120 000 * Republika Południowej Afryki: 106 000 * Belgia: 52 000 * Meksyk: 50 000 * Iran: 40 000 * Holandia: 40 000 * Turcja: 30 000 * Włochy: 45 000