Transcript
Zarówno przemoc jak i nadużycia seksualne są przestępstwem. Są zabronione i karane przez prawo. Są to gwałt, czynności seksualne z osoba bezradną lub niepoczytalną, czynności seksualne z dzieckiem, kazirodztwo oraz przestępstwo znęcania się. Przestępstwo gwałtu (art. 197 kodeksu karnego) polega na doprowadzeniu innej osoby przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem do obcowania płciowego albo do poddania się innej czynności seksualnej. Przez obcowanie płciowe należy rozumieć stosunek oraz inne akty zastępcze takie jak np. stosunki oralne czy analne. Inne czynności seksualne to takie zachowanie się zaspokajającego popęd seksualny, które nie mieszczą się w pojęciu obcowania płciowego (np. masturbacja, obmacywanie o charakterze seksualnym). W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjęto, że inna czynność seksualna to zachowanie niemieszczące się w pojęciu obcowania płciowego, które związane jest z szeroko rozumianym życiem płciowym człowieka, polegające na kontakcie cielesnym sprawcy z pokrzywdzonym lub przynajmniej na cielesnym i mającym charakter seksualny zaangażowaniu ofiary. Współsprawcą takiego przestępstwa może być osoba, która sama nie obcuje płciowo ani nie wykonuje innej czynności seksualnej, lecz np. doprowadza ofiarę do stosunku płciowego z inną osobą. Gwałt może zdarzyć się również w związku małżeńskim. Kodeks przewiduje także kwalifikowane formy gwałtu, które mają miejsce w przypadku, gdy sprawca działa ze szczególnym okrucieństwem lub wspólnie z inną osobą (gwałt zbiorowy). Doprowadzenie do obcowania płciowego zagrożone jest karą od 2 do 12 lat pozbawienia wolności, doprowadzenie do innych czynności seksualnej karą od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności, gwałt zbiorowy karą nie niższa niż 3 lata pozbawienia wolności natomiast gwałt ze szczególnym okrucieństwem karą nie niższą niż 5 lat pozbawienia wolności. Przestępstwo czynności seksualnych z osobą bezradną lub niepoczytalną (art. 198 Kodeksu karnego) polega na wykorzystaniu bezradności innej osoby lub jej niepoczytalności w celu doprowadzenia – identycznie jak przy gwałcie – do obcowania płciowego lub do poddania się innej czynności seksualnej albo do wykonania takiej czynności. Przestępstwo zagrożone jest karą od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności.
Przestępstwo czynności seksualnych z dzieckiem (art. 200 Kodeksu karnego) polega na obcowaniu płciowym z małoletnim poniżej lat 15 lub dopuszczeniu się wobec takiej osoby innej czynności seksualnej bądź doprowadzeniu jej do poddania się takim czynnościom albo do ich wykonania. Powyższy przepis ma chronić dzieci przed nadużyciami seksualnymi ze strony dorosłych. Przestępstwo jest zagrożone karą od 2 do 12 lat pozbawienia wolności. Tej samej karze podlega ten, kto w celu zaspokojenia seksualnego prezentuje małoletniemu poniżej lat 15 wykonanie czynności seksualnej. Przestępstwo kazirodztwa (art. 201 Kodeksu karnego) polega na dopuszczeniu się obcowania płciowego w stosunku do wstępnego, zstępnego, przysposobionego, przysposabiającego, brata lub siostry. Jest zagrożone karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Ściganie powyższych przestępstw następuje na wniosek pokrzywdzonego, co oznacza, że wniosek o ściganie takiego przestępstwa należy złożyć na policji bądź w prokuraturze a następnie odpowiednie organy - już we własnym zakresie - prowadzą śledztwo bądź dochodzenie. Prokurator nie może ścigać sprawcy bez złożenia wniosku przez pokrzywdzonego. Dopiero z chwilą złożenia wniosku postępuje jak przy przestępstwach ściganych z urzędu. Przestępstwo znęcania się (art. 207 Kodeksu karnego) polega na fizycznym bądź psychicznym znęcaniu się nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny. Znęcanie się to działanie lub zaniechanie polegające na umyślnym zadawaniu bólu fizycznego lub dolegliwych cierpień moralnych, powtarzających się albo jednorazowych, lecz intensywnych i rozciągniętym w czasie, np. bicie, głodzenie, straszenie, znieważanie, wyrzucanie z mieszkania. Pokrzywdzonym może być osoba najbliższa dla sprawcy bądź inna osoba, jeżeli jest małoletnia (nie ukończyła 18 lat) albo nieporadna (np. na skutek kalectwa) albo pozostająca zależna od sprawcy. Stosunek zależności zachodzi wtedy, gdy pokrzywdzony nie jest zdolny z własnej woli przeciwstawić się znęcaniu, i znosi je z obawy przed pogorszeniem swojej sytuacji. Typem kwalifikowanym jest znęcanie się ze szczególnym okrucieństwem bądź znęcanie się, w następstwie którego pokrzywdzony targnął się na własne życie. Przestępstwo jest
zagrożone karą od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności – w przypadku znęcania się, karą minimum 10 lat pozbawienia wolności –w przypadku znęcania się ze szczególnym okrucieństwem oraz karą od 2 do 12 lat pozbawienia wolności – w przypadku znęcania się w następstwie którego pokrzywdzony targnął się na własne życie. Ściganie przestępstwa znęcania się następuje z urzędu, co oznacza, że należy zawiadomić stosowne organy ścigania – policję bądź prokuraturę – o popełnieniu takiego przestępstwa. Do złożenia zawiadomienia obowiązana jest każda osoba, która wie lub podejrzewa popełnienie opisanego przestępstwa. Jest to społeczny obowiązek wynikający z przepisu art. 304 Kodeksu postępowania karnego. Ponadto, zgodnie z tym przepisem instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swoją działalności dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora bądź Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzania, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa.
Ściganie powyższych przestępstw przedawnia się z upływem 10 lat od ich popełnienia.
